Người tiêu dùng ngại khiếu kiện

Đây là kết quả của một cuộc khảo sát trực tuyến và cũng là nội dung chính được trao đổi trong cuộc hội thảo diễn ra sáng nay (12/3), tại Hà Nội, với chủ đề “Quyền của người tiêu dùng Việt Nam, các vấn đề và giải pháp”.

Tỷ lệ rất lớn người dân đã có những trải nghiệm tiêu dùng không tốt trong thời gian qua, khi có tới gần một nửa ý kiến khảo sát cho biết, họ đã mua phải hàng hóa kém chất lượng, số lượng so với quảng cáo; 40% mua phải hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng; trên 30% mua phải hàng hết hạn, ôi thiu... Tuy nhiên, hầu như không mấy người tiêu dùng đã khiếu nại do sợ mất thời gian, không tin vào những cơ chế khiếu kiện hiện hành và do cảm thấy mình đơn độc…

Trong khi đó, các hiệp hội đại diện cho người tiêu dùng lại chưa được pháp luật cho phép đại diện cho tập thể người tiêu dùng khởi kiện vì lợi ích cộng đồng. Ngoài ra, các hiệp hội này thời gian qua cũng rất khó khăn trong việc tìm nguồn kinh phí để hoạt động, hỗ trợ người tiêu dùng...

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Tiêu chuẩn & Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đa số người tiêu dùng Việt Nam chỉ biết dựa vào ngày sản xuất, giá cả, thương hiệu, nguồn gốc và chủ yếu dựa vào thông tin có sẵn trên mạng xã hội hoặc tham khảo kinh nghiệm…  Chỉ có 2-3% người tiêu dùng VN sử dụng các kênh khiếu nại hoặc khởi kiện khi quyền của mình bị vi phạm.

Phó Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn & Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đề xuất, Nhà nước cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông nhằm nâng cao năng lực chủ động của người dân về quyền người tiêu dùng, cơ chế khiếu nại sẵn có; Xây dựng cơ chế tài chính cho các quỹ bảo vệ người tiêu dùng, lấy ngân sách từ tiền phạt các công ty sai phạm khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng; Đơn giản hoá thủ tục khiếu kiện tập thể có đại diện cho các cộng đồng người tiêu dùng chủ động bảo vệ quyền của mình; Tạo điều kiện cho các hội bảo vệ quyền của người tiêu dùng, các tổ chức xã hội khởi kiện với mục đích lợi ích công cộng.

Về phía người tiêu dùng cần phải tăng tính chủ động hơn nữa trong cách tiếp cận với những thông tin quy định, luật bảo vệ tiêu dùng nhằm có thêm thông tin để tự bảo vệ mình.

Năm 2014, cả nước tiếp nhận và tư vấn 1551 trường hợp khiếu nại, trong đó có 471 trường hợp khiếu nại được giải quyết thành công. Tuy nhiên, theo Vinastas, đây thực sự là một con số chưa phản ảnh được hiện trạng thiệt hại hiện nay của người tiêu dùng.