Quảng Ninh: 90% người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí tiếp cận các dịch vụ y tế

Chăm sóc, trị liệu cho trẻ ngay tại gia đình

Ông Nguyễn Xuân Huy, Trưởng phòng Tư vấn, trợ giúp và hành chính (Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Quảng Ninh) cho biết: Tỷ lệ trẻ bị rối nhiễu tâm trí, tự kỷ ngày càng cao bởi nhiều lí do. Đặc biệt, thời buổi bùng nổ của công nghệ 4.0, trẻ em dành nhiều thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, ít tương tác với cuộc sống thực... đang trở thành những tác nhân làm gia tăng và nảy sinh các dạng, mức khác nha của vấn đề tự kỷ, rối nhiễu tâm trí ở trẻ em. Đây cũng là nguyên nhân khiến trẻ em thành thị mắc chứng rối nhiễu tâm trí, tự kỷ cao hơn so với trẻ em khu vực nông thôn, miền núi.

Để từng bước giúp trẻ rối nhiễu tâm trí, tự kỷ và gia đình trẻ được tiếp cận các dịch vụ công tác xã hội có chất lượng, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh đã triển khai nhiều mô hình hỗ trợ trẻ em rối nhiễu tâm trí một cách hiệu quả, thiết thực. Trung tâm đẩy mạnh hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua các hình thức: Tổ chức nói chuyện chuyên đề về sức khỏe tâm thần, rối nhiễu tâm trí; phát tờ rơi, áp phích, sách hướng dẫn cách chăm sóc, phòng tránh hội chứng tự kỷ ở trẻ em... Đồng thời, triển khai sàng lọc, tư vấn và trị liệu cho trẻ tại cộng đồng. Qua đó, giúp cho gia đình, người thân của trẻ có nhận thức đầy đủ về vấn đề của con em mình, cùng phối hợp trong việc chăm sóc, trị liệu cho trẻ ngay tại gia đình.

Từ năm 2019, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Quảng Ninh đã triển khai thực hiện đề án thí điểm tổ chức hoạt động sàng lọc, can thiệp và trị liệu tâm lý cho trẻ em rối nhiễu tâm trí, tự kỷ có thu phí. Theo đó, Trung tâm tổ chức khám sàng lọc, đánh giá vào tất cả các ngày trong tuần khi người dân có nhu cầu. Hoạt động sàng lọc được thực hiện bằng phương pháp Test Denver II (trắc nghiệm đánh giá sự phát triển tâm lý – vận động của trẻ từ 0-6 tuổi), thang đo tăng động giảm chú ý và PEP-R, để đánh giá thực trạng sự phát triển trên từng lĩnh vực của trẻ. Từ đó, nhân viên của mô hình tâm lý trị liệu trẻ rối nhiễu tâm trí tư vấn cho cha mẹ, gia đình trẻ về những vấn đề cần lưu ý và cách hỗ trợ can thiệp trị liệu cho trẻ.

Bà Đinh Thị Hương Thảo, cán bộ phụ trách mô hình cho biết: Hầu hết trẻ đến khám sàng lọc tại Trung tâm đều có biểu hiện rối nhiễu tâm trí như tăng động, giảm chú ý, chậm phát triển ngôn ngữ... Sau khi xác định được các mảng chậm phát triển của trẻ, chúng tôi cùng với chuyên gia xây dựng kế hoạch và phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp. Trong quá trình tư vấn, các bậc phụ huynh cũng được hướng dẫn cẩn thận, đầy đủ các bài tập, phương pháp giáo dục hiệu quả để can thiệp trị liệu cho trẻ tại gia đình.

Cùng với hoạt động sàng lọc, Trung tâm cũng tổ chức trị liệu cho trẻ theo phương pháp một - một. Hoạt động trị liệu được thực hiện thông qua quá trình chơi mà học với trẻ, mát xa, điều hòa các giác quan, phát triển tâm vận động… Đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận, khám sàng lọc cho 87 trẻ; tiến hành trị liệu cho 67 trẻ bị rối nhiễu tâm trí trên địa bàn tỉnh. Nhiều trẻ sau khi tiếp nhận trị liệu đã phát triển bình thường như những đứa trẻ cùng trang lứa.

 

Giai đoạn 2021–2030: Quảng Ninh thực hiện chương trình trợ giúp xã hội cho người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng

60% người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí được hỗ trợ hướng nghiệp

“Đến hết năm 2021, đề án thí điểm hoạt động sàng lọc, can thiệp và trị liệu tâm lý cho trẻ em rối nhiễu tâm trí, tự kỷ có thu phí kết thúc. Tuy nhiên, Trung tâm đã đề xuất với UBND tỉnh về việc kéo dài thực hiện đề án thêm 1-2 năm. Theo đó, Trung tâm tiếp tục cải tạo nâng cấp, trang sắm bổ sung các thiết bị chuyên dùng cho phòng và trị rối nhiễu tâm trí; tăng cường tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ, nhân viên và cộng tác viên công tác xã hội... Qua đó, góp phần từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động sàng lọc, tư vấn, điều trị rối nhiễu tâm trí cho trẻ; giảm thiểu số trẻ mắc phải chứng bệnh này trong cộng đồng”, ông Nguyễn Xuân Huy cho biết thêm.

UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, hàng năm khoảng 90% người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí tiếp cận các dịch vụ y tế dưới các hình thức khác nhau; 80% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc phát hiện sớm dạng khuyết tật phổ tự kỷ và được can thiệp sớm; ít nhất 70% trẻ em tự kỷ nặng được điều trị, giáo dục, phục hồi chức năng và trợ giúp xã hội phù hợp tại cơ sở phục hồi chức năng và trợ giúp xã hội.

Có 90% trẻ khuyết tật phổ tự kỷ ở độ tuổi mầm non và phổ thông được tiếp cận giáo dục; 60% người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí được hỗ trợ hướng nghiệp, lao động trị liệu tại cơ sở trợ giúp xã hội; ít nhất 60% hộ gia đình người rối nhiễu tâm trí có nhu cầu và đủ điều kiện được vay vốn với lãi suất ưu đãi theo quy định; 90% người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí có khó khăn về tài chính được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý khi có nhu cầu.

UBND tỉnh Quảng Ninh giao Sở LĐ-TB&XH Quảng Ninh chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan thực hiện. Hàng năm tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch, báo cáo UBND tỉnh và Bộ LĐ-TB&XH.