Phụ huynh, học sinh cảnh giác bị... “sập bẫy” các công ty tư vấn du học kém chất lượng

Theo số liệu thống kê của Cục Hợp tác quốc tế, thuộc Bộ GĐ&ĐT, năm 2020 Việt Nam có khoảng 190.000 du học sinh đang học tập, nghiên cứu tại nước ngoài. Trong đó, khu vực châu Âu có 40.000 du học sinh, châu Mỹ khoảng 50.000, châu Á 70.000, châu Đại Dương trên 32.000 và châu Phi có khoảng 50 du học sinh Việt Nam.

Những chiêu trò mời gọi

Số lượng học viên có nhu cầu đi du học hằng năm đều tăng lên, có 2 hình thức du học được lựa chọn nhiều nhất là theo diện được cấp học bổng và tự túc. Đối với diện tự túc, học viên cần có tiềm lực kinh tế lớn, đây là "miếng bánh ngon" của các công ty tư vấn du học.

Bên cạnh những công ty có uy tín, thực hiện đúng cam kết, giá cả phải chăng thì tồn tại nhiều công ty, trung tâm hoạt động có dấu hiệu lừa đảo, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người làm thủ tục để lấy giá dịch vụ cao, hoặc bán lại hồ sơ cho trung tâm khác, người học phải đóng tiền hai lần…

Bằng những lời quảng cáo hoa mỹ, các trung tâm kém chất lượng đã giăng bẫy phụ huynh, học viên một cách tinh vi. Trao đổi với Người lao động, em Đoàn Thắng (quận Gò Vấp, TP HCM) có nhu cầu du học ngành dược tại Ý, sau khi tìm hiểu, em được công ty A. tư vấn nộp hồ sơ, mua dịch vụ trọn gói. Trung tâm này cam kết với gia đình Thắng sẽ lo từ A đến Z trong hành trình chuẩn bị hồ sơ du học, bao gồm cam kết đậu visa (thị thực) 100%, và nhận học bổng 80% của trường ĐH tại Ý. Gia đình Thắng đồng ý, nộp vào số tiền hơn 200 triệu đồng để mua gói dịch vụ này, chưa bao gồm học phí và chi phí ăn ở khi đi du học.

"Trong lúc tư vấn, nhân viên liên tục hối thúc gia đình em ký hợp đồng sớm để được hưởng ưu đãi và kịp làm hồ sơ du học, em cũng tin tưởng và đóng tiền. Nhưng khi em hỏi lại bên Tổng lãnh sự Ý thì trường ĐH này không có chính sách trao 80% học bổng, xét theo trường hợp của em thì tỉ lệ rớt visa là 40%. Em đến trung tâm yêu cầu giải thích và hoàn tiền, thì trung tâm thông báo nếu không học được tại trường đó, họ sẽ chuyển em sang trường khác ở nước khác chứ không hoàn tiền" - Thắng cho biết.

Các học viên thường mắc bẫy khi tin vào các lời quảng cáo như: Trường ở tốp đầu nước, bằng cấp được chấp nhận toàn thế giới, học bổng cao, không cần chứng minh thu nhập, có thể được ở lại định cư… Khi học viên đóng tiền, đến thời hạn nhận lại hồ sơ để đi du học thì bị hứa hẹn nhiều lần hoặc đòi thêm tiền mới xong thủ tục… Đến lúc qua học thì trường chỉ ở tốp cuối, không tên tuổi, cơ sở vật chất kém.

Theo chuyên gia giáo dục Bùi Khánh Nguyên, khi có dự định du học, nơi đầu tiên học viên nên đến là đại sứ quán hoặc tổng lãnh sự quán của nước mình muốn đi. Hiện nay, mỗi quốc gia đều có trung tâm chính thống phi lợi nhuận của các cơ quan ngoại giao tại Việt Nam. Chẳng hạn, Lãnh sự quán Pháp có văn phòng Campus France, Úc có trung tâm AEC, Mỹ có Phòng văn hóa thông tin, Anh có Hội đồng Anh, Singapore có trung tâm thông tin của Tổng cục Du lịch Singapore... Phụ huynh có thể kiểm chứng mọi thông tin tại các trung tâm này, trường lớp, ngành học, học phí và các thông tin về visa, luật pháp, văn hóa cũng như quy định của nước đó về du học sinh.

"Khi quyết định sử dụng các dịch vụ của trung tâm, học viên nên kiểm tra lại kinh nghiệm tư vấn, giấy phép, độ uy tín, bằng cách kiểm tra chéo nhiều nguồn. Phụ huynh không nên ký ngay hợp đồng, mà nên mang nó về nhà tham khảo thêm, nghiên cứu thật kỹ, vì các điều khoản trong hợp đồng của những trung tâm kém chất lượng thường cài cắm vào các điều khoản bất lợi cho học viên, những điều khoản miễn trừ trách nhiệm của trung tâm khi xảy ra sự cố" - ông Khánh Nguyên cho hay.

Mức phí tư vấn du học an toàn

Liên quan đến nội dung trên, thông tin từ antv.gov.vn cung cho biết, không chỉ "đổ bộ" vào các thành phố lớn, các công ty tư vấn du học hiện đã lân la khắp các tỉnh thành trên cả nước, đánh vào tâm lý cho con đi du học bằng mọi giá của các bậc phụ huynh mơ hồ thông tin bằng việc tung ra các chương trình tư vấn du học với mức phí trên trời. Nắm bắt được thông tin về giá cả có thể sẽ hỗ trợ các học viên, các bậc phụ huynh trong việc lựa chọn đầu tư vào các trung tâm tư vấn du học với một mức phí phù hợp.

Trên thực thế, có rất nhiều công ty tư vấn du học có uy tín và là đại diện chính thức của các trường đại học tại nước ngoài tại Việt Nam, sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong quá trình làm thủ tục visa và thậm chí là ứng tuyển học bổng của trường với mức phí dao động từ 0 đến 1200 đô la Mỹ, tùy vào hồ sơ và thị trường mà học viên nhắm tới, các thị trường du học Úc và Vương quốc Anh thường hỗ trợ tư vấn miễn phí.

Trong khi đó, thị trường du học Mỹ với tỉ lệ đậu visa thấp hơn hai thị trường kể trên thường áp dụng mức phí tư vấn trong khoảng 600 đến 1200 đô la Mỹ/hồ sơ. Phụ huynh không nên chọn những công ty có mức phí tư vấn cao hơn 1200 đô la Mỹ. Đặc biệt, những học viên chọn châu Âu làm điểm đến du học cần đặc biệt thận trọng với mời chào "tư vấn trọn gói".

Có trường hợp gia đình đã mất trắng 220 triệu phí tư vấn đối với thị trường này. Theo đó, bạn cần phải thận trọng với những công ty có mức phí tư vấn quá cao hoặc có tình trạng kê khai các khoản phí không rõ ràng.