Ông Đinh La Thăng phải bồi thường thêm 200 tỷ đồng

Theo báo điện tử tienphong.vn, tối 15/3, TAND TP Hà Nội tuyên án sơ thẩm với 12 bị cáo trong vụ án thất thoát 543 tỷ đồng tại dự án nhiên liệu sinh học Ethanol Phú Thọ. Sau 7 ngày làm việc, HĐXX khẳng định đủ cơ sở kết luận năm 2007, ba đơn vị có vốn của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) thành lập Cty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) để làm chủ đầu tư dự án nhà máy sản xuất Ethanol Phú Thọ rồi cho mời thầu xây dựng nhà máy bằng hình thức "chìa khóa trao tay" (cung cấp, xây dựng, chuyển giao).

Thấy vậy, PVC thành lập liên danh đấu thầu xây dựng dự án này nhưng bị từ chối vì không đủ khả năng. Tuy nhiên, Trịnh Xuân Thanh, Chủ tịch PVC đề nghị giảm yêu cầu với nhà thầu và sau đó xin cho PVC được nhận thầu theo hình thức chỉ định.

Ông Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch PVN cũng tác động để liên danh của PVC nhận chỉ định thầu một cách trái pháp luật. Liên danh của PVC sau đó được thi công nhưng đến năm 2013 phải dừng lại vì không đủ năng lực, gây thiệt hại hơn 543 tỷ đồng cho PVB.

Ngoài ra, Trịnh Xuân Thanh còn bàn bạc với Đỗ Văn Hồng, Chủ tịch PVC Kinh Bắc để mua khu đất rộng 3.400m2 tại thị trấn Tam Đảo (Vĩnh Phúc) với giá 23,8 tỷ đồng. Bị cáo Thanh dùng tiền PVC góp vốn tại PVC Kinh Bắc để bù số tiền mua đất và gây thiệt hại cho PVC hơn 13,2 tỷ đồng.

Bị cáo Đinh La Thăng với vai trò là Chủ tịch PVN, Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học đã biết liên danh của PVC không đủ năng lực nhưng vẫn dùng ảnh hưởng của mình chỉ đạo quyết liệt các đơn vị hoàn tất thủ tục chỉ định thầu. Hành vi này khiến dự án phải dừng thi công năm 2013. Do vậy, ông Thăng có vai trò chính trong vụ án này.

Tương tự, bị cáo Trịnh Xuân Thanh biết rõ PVC không đủ năng lực thi công nhưng tiếp nhận sự chỉ đạo của các lãnh đạo PVN là Đinh La Thăng và Trần Thị Bình để ký các văn bản xin được chỉ định thầu, đồng ý thực hiện gói thầu với giá hơn 59 triệu USD…

Tòa án khẳng định, hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây thiệt hại về tài sản đặc biệt lớn cho PVB; xâm phạm quyền quản lý kinh tế của nhà nước, gây mất niềm tin cho nhân dân... nên tất cả phải nhận án tù.

Về dân sự, tòa tuyên ông Đinh La Thăng và đồng phạm có trách nhiệm bồi thường 543 tỷ đồng cho PVB. Trong đó, bị cáo Thăng phải bồi thường 200 tỷ đồng, Trịnh Xuân Thanh bồi thường hơn 143 tỷ đồng, Vũ Thanh Hà 100 tỷ đồng, các bị cáo còn lại bồi thường 100 tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Trịnh Xuân Thanh phải nộp lại 3 tỷ đồng tiền hưởng lợi trong phi vụ chuyển nhượng 3.400m2 đất tại Tam Đảo nói trên để sung công quỹ nhà nước.

Theo báo điện tử Vnexpret.net, đây là vụ án thứ 4 ông Thăng phải hầu tòa, tổng tiền phải bồi thường trong các vụ án khoảng 830 tỷ đồng. Bị cáo Thanh phải bồi thường tổng cộng khoảng 170 tỷ đồng.

Năm 2007 Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) Đinh La Thăng ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc. Cuối năm 2007, Công ty Cổ phần hoá dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ đồng.

Tháng 2/2009, dự án được phê duyệt xây dựng tại huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ với tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỷ đồng, thực hiện trong 18 tháng. Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án.

Bản án xác định PVC chưa từng thực hiện dự án nào về Ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, đã chủ trì nhiều cuộc họp, "quyết liệt" định hướng giao thầu cho PVC. Hành vi làm trái của ông Thăng, Thanh và các bị cáo dẫn đến thiệt hại cho PVB 543 tỷ đồng.

Ông Thăng bị kết tội có vai trò chính, là người chỉ đạo PVB giao chỉ định thầu cho PVC, trái quy định pháp luật. Bà Bình cùng nhiều bị cáo đã tiếp nhận ý kiến chỉ đạo của ông Thăng, triển khai các quyết định.

"Hành vi cố ý làm trái của các bị cáo trong lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực là nguyên nhân chính khiến dự án bị tạm dừng, đến nay chưa hạng mục nào hoàn thành", bản án nêu.

Tính đến ngày khởi tố vụ án, chủ đầu tư PVB đã dùng hơn 1.400 tỷ đồng để thực hiện dự án trong đó có khoản tiền vay ngân hàng. Thiệt hại hơn 543 tỷ đồng trong vụ án này là toàn bộ lãi suất và số tiền PVB còn phải trả ngân hàng.

"Thực tế thiệt hại còn lớn hơn rất nhiều nhưng HĐXX đã tính theo hướng có lợi nhất cho các bị cáo", bản án nêu.

Trong việc thâu tóm 3.400 m2 đất ở Tam Đảo, bản án nhận định ông Thanh thành lập Công ty PVC Kinh Bắc cùng bị cáo Hồng sau đó bàn bạc về việc mua 3.400 m2 đất tại huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc bằng tiền tạm ứng cho thực hiện dự án của PVC.

Cựu chủ tịch PVC chỉ đạo cán bộ dưới quyền tại PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng trái quy định 25 tỷ đồng. Tuy nhiên để hợp thức việc cho vay tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng trái quy định, bị cáo Thanh và Hồng đã làm các thủ tục chuyển 21 tỷ đồng thành tiền góp vốn điều lệ của PVC tại PVC Kinh Bắc. Điều này trái quy định của Luật Doanh nghiệp 2005, gây thiệt hại cho PVC hơn 13 tỷ đồng.

Trong những ngày diễn ra phiên toà, ông Thăng liên tục bị cách ly khi HĐXX xét hỏi các bị cáo khác. Được trình bày trong phần tranh luận, ông phản ứng, cho rằng "mỗi buổi chỉ được tham gia vào phút bù giờ" nên khó nắm trọn vẹn diễn biến. Ông đề nghị HĐXX bù lại thời gian song không được chấp nhận.

Ông phủ nhận toàn bộ cáo buộc, không thừa nhận vai trò chủ mưu; cho rằng "vô tội" và tự nhận đã "làm việc vì lợi ích dân tộc, không tư lợi" với lý do khi chủ trương đầu tư dự án được Chính phủ phê duyệt, ông tiếp nhận và triển khai với vai trò người đứng đầu PVN.

Suốt phiên xử, ông khẳng định không tác động, chỉ đạo hay tác động đến việc chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Theo đó, chủ đầu tư PVB là đơn vị độc lập, không thuộc PVN nên "không có lý do gì phải làm theo chỉ đạo". Với tư cách trưởng ban chỉ đạo các dự án nhiên liệu sinh học, nhiệm vụ của ông chỉ là đôn đốc tiến độ. Các phần liên quan nhà thầu và giá thầu hoàn toàn do chủ thầu PVB và nhà thầu tự quyết định.

Trong khi đó, phần lớn các bị cáo còn lại đều khai không thể làm trái ý lãnh đạo. Cựu chủ tịch PVC Trịnh Xuân Thanh trình bày ngay từ đầu đã biết dự án không thể hoàn thành với giá bỏ thầu 59 triệu USD nên "không muốn nhận". Song dưới sức ép của ông Thăng, bị cáo này vẫn phải ký hợp đồng thực hiện dự án với giá trên.

Bị cáo Thanh phủ nhận cáo buộc cho rằng nguyên nhân khiến dự án phải dừng do năng lực liên danh nhà thầu không đủ năng lực. "Sai phạm ở Ethanol Phú Thọ là thiếu tiền" bị cáo Thanh nói.

Tranh luận với các quan điểm bào chữa trên, VKS khẳng định "hành vi phạm tội của ông Thăng đúng như cáo trạng". Các quan điểm bào chữa ông Thăng không có căn cứ nên không có cơ sở chấp nhận. Vụ án này có "lợi ích nhóm".

PVB là công ty cổ phần ngoài tập đoàn nhưng thành lập theo chủ trương của PVN căn cứ nghị quyết ông Thăng trực tiếp ký. PVB còn là "con đẻ" của PVC, công ty thành viên của PVN. Từ đó, cơ quan công tố khẳng định PVB hoạt động chịu sự chi phối của PVN mà trực tiếp là người đứng đầu - ông Thăng.

Khi chỉ định thầu, ông Thăng đã loại bỏ các tiêu chí về năng lực của liên doanh nhà thầu mà yêu cầu PVC chỉ cần chấp nhận giá PVB đưa ra. "Hành vi làm trái của ông Thăng dẫn đến thiệt hại cho PVB 543 tỷ đồng", công tố viên nêu.

Trong 5 ngày diễn ra phiên toà, phần trả lời xét hỏi, tự tranh luận của ông Thăng và một số bị cáo nhiều lần bị mất tín hiệu đường truyền từ phòng xét xử ra khu vực phóng viên theo dõi, tường thuật. Hơn nửa thời gian nói lời sau cùng của ông Thanh cũng trong tình trạng tương tự.