Ô nhiễm ở “xóm thùng phuy”

Dân kêu trời vì ô nhiễm

Dừng chân ở ngay đầu cầu Mai Lĩnh (xã Đồng Mai), người đi đường dễ dàng nhận thấy toàn bộ khu đất trống phía chân cầu đã được dùng làm bãi tập kết phế liệu khổng lồ. Tại đây, từng đống thùng phuy cũ, đủ màu sắc được chủ vựa chất cao tới hơn chục mét.

Thùng phuy án ngữ ngay cổng Nghĩa trang liệt sĩ. 

Đã nhiều năm qua, các hộ kinh doanh, chuyên mua bán những chiếc thùng phuy chứa đựng dầu, mỡ, nhựa, sơn, hắc ín... được thải ra từ các nhà máy công nghiệp, đơn vị thi công công trình giao thông từ các tỉnh, tập kết về chân cầu Mai Lĩnh để tái chế, sau đó những chất thải tẩy rửa được tuồn thẳng ra sông Đáy, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Tại “xóm thùng phuy”, tiếng búa đập, gõ đinh tai nhức óc toàn cụm dân cư.

Công việc thường ngày của những nhân công làm thuê ở đây là phân loại những chiếc thùng phuy rồi làm sạch những thứ cặn bã còn sót lại trong thùng bằng các hoá chất, hoặc bằng xăng dầu... Cứ như thế, ngày nào cũng vậy, những người thợ luôn cầm trên tay chiếc búa, chiếc đục, gõ chan chát để “phanh bụng” từng chiếc thùng phuy.

Những đống thùng phuy cao ngất bủa vây khu dân cư.

 Bà Nguyễn Thị M (khu 5, phường Đồng Mai) cho biết, nhiều năm qua, những chất cặn bã được thải bừa bãi khắp khu vực, nhuộm  mặt đất đen kịt với hỗn hợp chất dầu, mỡ, nhựa đường, hoá chất..., tạo mùi rất khó chịu, đặc biệt  vào những ngày nắng. Hôm chúng tôi đến “xóm thùng phuy”, Hà Nội đang trong những ngày nồm, ẩm, mưa nhiều.

Bà Nguyễn Thị Thanh, cùng ở phường Đồng Mai than vãn: “Ngày mưa thì đỡ mùi, nhưng đường lép nhép bùn đất có lẫn dầu mỡ, cũng khổ lắm”. Theo quan sát của phóng viên, những hỗn hợp chất cặn bã thải ra từ các thùng phuy hiện diện ở khắp nơi, từ mặt đường, cống rãnh, ruộng rau,... rồi xả thẳng xuống dòng sông Đáy... Đặc biệt, “xóm thùng phuy” không chỉ gây ô nhiễm trên diện rộng, mà còn được mở rộng đến tận phần đất trống ngay trước cổng Nghĩa trang liệt sỹ của phường Đồng Mai, gây mất mỹ quan khu vực cần có sự tôn nghiêm, yên tĩnh.

Chính quyền bất lực?

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo LĐ&XH, trước sự tồn tại của “xóm thùng phuy”, từ tháng 5/2009, UBND quận Hà Đông đã có Công văn 422/UBND yêu cầu các cơ quan chức năng của quận phối hợp cùng chính quyền cơ sở xử phạt nghiêm khắc những hộ gây ô nhiễm môi trường và giải tán lập tức bãi đáp và tái chế thùng phuy.

Trước động thái này người dân đã khấp khởi mừng, song chỉ không lâu sau đó, “xóm thùng phuy” lại được chủ vựa phế liệu tìm mọi cách để nó được “hồi sinh”, tiếp tục đe dọa cuộc sống người dân và bức tử sông Đáy, đoạn  chảy qua địa bàn.

Nước thải đậm đặc dầu mỡ khiến khúc sông dưới chân cầu Mai Lĩnh ô nhiễm trầm trọng.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Quang Thoan, Chủ tịch UBND phường Đồng Mai ghi nhận: Tại “xóm thùng phuy” thực chất chỉ có hai hộ gia đình tập kết nguyên liệu và tái chế, hộ nhà bà Nguyễn Thị Vân và ông Nguyễn Đắc Hiếu, cùng ở tổ 5. Việc kinh doanh của những hộ này gây ô nhiễm là có thật. Đoàn kiểm tra của quận Hà Đông đã tiến hành xử phạt nhiều lần, nhưng vì miếng cơm manh áo nên họ vẫn bám nghề.

Ông Lê Quang Thoan, Chủ tịch UBND phường Đồng Mai ghi nhận: “Ô nhiễm là có thật”.

Biết là ô nhiễm, nguy hại cho sức khỏe người dân trên địa bàn, nhưng chính quyền phường không còn cách nào khác, vì việc đó... không thuộc trách nhiệm của phường !”. Mang theo “quả bóng” trách nhiệm mà lãnh đạo phường Đồng Mai đã “chuyền sang chân” cấp trên, phóng viên LĐ&XH tiếp tục trao đổi với ông Cấn Văn Khoa, Phó phòng TN&MT quận Hà Đông, và thật bất ngờ khi vị cán bộ này cũng nói theo kiểu buông xuôi, rằng: “Hộ bà Nguyễn Thị Vân và ông Nguyễn Đắc Hiếu ý thức kém. Mặt khác, họ tái phạm vì... cuộc mưu sinh”.

Hai hộ kinh doanh thùng phuy, Nguyễn Thị Vân và ông Nguyễn Đắc Hiếu bày tỏ lo lắng: "Biết là ô nhiễm nhưng chưa biết chuyển cơ sở đi đâu"

 Qua xem xét, đối chiếu các văn bản mà bà Nam cung cấp, chúng tôi nhận thấy có điều bất ổn. Theo đó, quận ra quyết định xử phạt và đình chỉ hoạt động từ năm 2009, đến năm 2011 “xóm thùng phuy” hoạt động trở lại, liên tiếp sau đó là các văn bản xử phạt hành chính. Tuy nhiên, điều khó hiểu là cho đến năm 2014, cơ sở này vẫn hoạt động bình thường nhưng quận lại không có động thái gì.

Đến lúc này thì chúng tôi đã hiểu tại sao những hộ kinh doanh có thể thản nhiên “trình bày” những văn bản, hóa đơn xử phạt mà họ đã nhận được từ phường, quận mỗi khi có ai “hỏi thăm”, để rồi họ lại... tiếp tục hành nghề và gây ô nhiễm.

Như cách nói của bà Nguyễn Thị Vân: “Chúng tôi không cố tình gây ô nhiễm, nếu chính quyền có quỹ đất cho thuê, chúng tôi sẵn sàng di dời...”. Bất chấp bức xúc của người dân, bỏ qua sự lên tiếng của báo chí, và dù quận đã nhiều lần được nhắc nhở và xử phạt, “xóm thùng phuy” vẫn tồn tại giữa thanh thiên bạch nhật và gây ô nhiễm môi trường.

Dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng vì mưu sinh của hai hộ dân mà chính quyền địa phương chấp nhận hiểm nguy đe dọa cả khu dân cư trên địa bàn? Và, có hay không sự “bảo kê” của cá nhân nào đó hoặc sự bao che của cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động của “xóm thùng phuy”?  

Báo LĐXH, thuviensuckhoe.org sẽ tiếp tục thông tin.