Hàng giả xuất xứ khiến người tiêu dùng mất dần niềm tin hàng 'Made in Vietnam'

Sáng 11/11, sau khi người tiêu dùng và các cơ quan báo chí phản ánh việc sản phẩm quần áo thời trang, túi xách nhãn hiệu SEVEN.am là hàng Trung Quốc nhập khẩu sau đó cắt mác hàng Trung Quốc dán mác Việt Nam, Đội quản lý thị trường số 14 (Cục Quản lý thị trường Hà Nội) đã tiến hành kiểm tra hệ thống cửa hàng thời trang SEVEN.am.

Qua kiểm tra, Đội Quản lý thị trường số 14 ghi nhận trên toàn bộ các sản phẩm được bày bán tại các showroom SEVEN.am đều có tem của sản phẩm SEVEN.am, xuất xứ Made in Vietnam gắn dấu hợp quy. Tuy nhiên, trên sản phẩm không thể hiện rõ tên địa chỉ sản xuất mà chỉ ghi địa chỉ doanh nghiệp phân phối đó là "Công ty Cồ phần MHA" - thời trang SEVEN.am. Đội Quản lý thị trường số 14 đã ra quyết định tạm giữ hơn 9.000 sản phẩm của thương hiệu SEVEN.Am do chưa xuất trình đầy đủ hóa đơn chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa, sau khi kiểm tra 5 điểm kinh doanh thương hiệu thời trang này. Các cửa hàng kinh doanh chưa xuất trình hóa đơn, giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ và bản công bố hợp quy của sản phẩm. Những vụ việc này khiến dư luận hết sức quan tâm, phải chăng lại tái hiện một vụ Khaisilk mới?

Trước đó chiều 4/11, Đội Quản lý thị trường số 17 kiểm tra một cơ sở sản xuất quần áo tại 503 Bát Khối, quận Long Biên đã phát hiện và thu giữ hàng chục nghìn sản phẩm quần áo không có hóa đơn chứng từ đang trong quá trình thay đổi tem nhãn thành "Made in Việt Nam" và gắn thương hiệu NEM, IFU. Số lượng 66 bao tải quần áo các loại có chữ nước ngoài, 2.130 sản phẩm quần áo đã gắn nhãn IFU, 16 bao quần áo gắn nhãn NEM, 6 bao túi xách và 4 bao quần áo đã cắt nhãn gốc. Ước tổng khối lượng hàng hóa khoảng 4 tấn, tổng trị giá hàng hóa khoảng 2 tỷ đồng. Trả lời báo chí, ông Nguyễn Vũ Hải Anh, Tổng Giám đốc công ty sở hữu thương hiệu Seven.AM cho biết, việc cắt mác ở các sản phẩm của Trung Quốc vì khách hàng kêu ngứa.

Thực tế chống buôn lậu, gian lận thương mại của lực lượng chức năng cho thấy, trong quá trình kiểm tra xuất xứ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đã phát hiện trên sản phẩm, bao bì, phiếu bảo hành nhiều sản phẩm thể hiện bằng tiếng Việt. Đồng thời ghi thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ, trụ sở doanh nghiệp, trung tâm bảo hành tại Việt Nam nhằm đánh lừa người tiêu dùng hoặc lợi dụng dán mác hàng Việt để xuất khẩu sang các thị trường mà Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế.

Theo Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) Nguyễn Phương Nam, hiện có 15 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận, giả mạo xuất xứ cao gồm: Nhóm hàng dệt may, máy vi tính; điện tử và linh kiện; điện gia dụng, điện thoại, nhôm, sắt thép; xe đạp, xe đạp điện, gỗ... "Đây là hàng hóa mà Mỹ đang giám sát đặc biệt ở Trung Quốc và 6/15 nhóm hàng này đang bị Mỹ áp dụng đánh thuế thương mại. Trong khi đó, đây cũng là mặt hàng có kim ngạch xuất nhập khẩu cao, lượng nhập vào Việt Nam nhiều và xuất đi cũng nhiều. Do vậy, cần dựa vào dấu hiệu bất thường trong đầu tư, để kiểm soát chặt chẽ", ông Nguyễn Phương Nam nhấn mạnh.

Việc các thương hiệu thời trang lớn "nhập nhèm" nguồn gốc xuất xứ khiến không ít người tiêu dùng bức xúc. Chị Nguyễn Minh Trang là khách hàng thường xuyên của thương hiệu thời trang SEVEN.am nhiều năm nay. Khi đọc được thông tin về thương hiệu thời trang mà chị thường xuyên mua sắm có gian đối về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, chị Trang bức xúc. "Nhiều năm nay, tôi lựa chọn các sản phẩm thời trang Made in VietNam vì tin tưởng và muốn ưu tiên sử dụng hàng trong nước nhưng qua những vụ phát hiện mập mờ nguồn gốc xuất xứ khiến tôi mất niềm tin. Hàng của SEVEN.am không rẻ nhưng được người tiêu dùng lựa chọn vì tin vào sản phẩm có nguồn gốc trong nước. Sau vụ khăn lụa của Khaisilk đến những thương hiệu thời trang nổi tiếng trong nước như SEVEN.am hay Nem đều là hàng Trung Quốc gắn mác Việt Nam thì không chỉ tôi mà nhiều tín đồ thời trang sẽ mất dần chữ tín", chị Trang nói.

Phân tích tác hại việc giả mạo xuất xứ hàng Việt có chiều hướng gia tăng, các chuyên gia kinh tế cho rằng, hàng lậu Trung Quốc vào Việt Nam đã nguy hại nhưng hàng được sản xuất tại Trung Quốc gắn mác "Made in Vietnam" nhập về Việt Nam để tiêu thụ, hoặc xuất đi nước thứ 3 còn gây tác hại khôn lường tới thương hiệu Việt. Để ngăn chặn tình trạng này đòi hỏi cần hàng rào pháp lý đủ mạnh qua đó tạo điều kiện cho lực lượng chức năng kiểm soát thị trường.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên, hiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam chưa có quy chuẩn thế nào là hàng "Made in Vietnam" Các quy định hiện hành vẫn chỉ đang trong giai đoạn hoàn thiện để phù hợp với thực tế sản xuất và kinh doanh nên Quản lý thị trường chỉ có thể kiểm tra, bắt giữ hàng hóa nhập lậu. Trong khi đó, hàng hóa sản xuất trong nước, gắn nhãn "Made in Vietnam" chưa có căn cứ xác minh xuất xứ đó đúng hay không.

Ở khía cạnh khác, mức xử phạt đối với các hành vi như buôn bán, sản xuất hàng giả mới chỉ dừng lại mức xử phạt hành chính chỉ với vài chục triệu đồng, không đủ sức răn đe. Hàng hóa quần áo may mặc hay giày dép ở Việt Nam hầu hết đều được gia công ở nước ngoài. "Kể cả các thương hiệu đồ da nổi tiếng cũng đều được gia công ở nước ngoài. Các mặt hàng quần áo của nhiều thương hiệu lớn tại Việt Nam cũng tình trạng tương tự. Việc gia công ở nước ngoài là được phép tuy nhiên khi nhập về Việt Nam cần ghi rõ nguồn gốc xuất xứ. Việc nhiều thương hiệu tự ý gắn mác "made in Vietnam", trong khi hàng hóa lại được gia công ở nước ngoài là sai quy định", ông Chu Xuân Kiên nhấn mạnh.