Người dân mòn mỏi chờ tái định cư dự án thuỷ điện Hồi Xuân

Dự án thủy điện Hồi Xuân thuộc xã Thanh Xuân, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa) được thực hiện từ năm 2010, với tổng mức đầu tư khoảng hơn 3.320 tỷ đồng, công suất 102 MW, bao gồm 3 tổ máy có sản xuất lượng điện trung bình 432,61 triệu kWh/năm.

Theo báo cáo của UBND huyện Quan Hoá, có tới 7 xã với 2.346 hộ nằm trong vùng dự án ảnh hưởng. Dự tính tổng diện tích mặt bằng trả cho bản Sa Lắng để tái định cư là 47.881,1m2. Trong đó đất xây dựng nhà là 40.643,2 m2. Tuy nhiên đến nay dự án mới chỉ đạt được 60% kế hoạch mà nguyên nhân chủ yếu trong quá trình triển khai, do khó khăn trong việc vay vốn từ phía ngân hàng Trung Quốc.

Tháng 10/2014, dự án này được chuyển giao từ Công ty Thủy điện Hồi Xuân - Vneco, thuộc Tổng Công ty CP Xây dựng Điện Việt Nam (trực thuộc Bộ Công Thương) cho Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại và Sản xuất Xây dựng Đông Mê Kông, đơn vị sẽ tham gia với tư cách cổ đông nắm giữ 90% cổ phần để cùng đầu tư hoàn thiện dự án.

Hiện người dân ở bản Sa Lắng đang phải ở tạm bợ, mong sớm được bố trí khu tái định cư để ổn định cuộc sống

Thế nhưng từ khi thủy điện Hồi Xuân bắt đầu xây dựng đến nay, cuộc sống của bà con 7 xã với 2.346 hộ nằm trong vùng dự án ảnh hưởng đã bị đảo lộn, họ sống trong tình trạng đi không được, ở không xong. Nhiều ngôi nhà đã xuống cấp trầm trọng nhưng người dân nơi đây vẫn không thể sửa chữa, nâng cấp vì đã nằm trong diện phải di dời.

Ông Cao Văn Định, cán bộ địa chính xã Thanh Xuân cho biết: “Toàn xã có 141 hộ phải di dời. Bản Sa Lắng có 53 hộ di dời theo diện tái định cư, còn các bản khác, ít hơn nên di dời tự do. Nguyên nhân tái định cư ở Sa Lắng chậm là do chủ đầu tư san lấp mặt bằng tái định cư chậm, nên đến nay các hộ dân vẫn chưa thể di dời. Những hộ dân nằm trong diện di dời chỉ được nhận tiền đền bù giá trị tài sản trên đất và tiền hỗ trợ di dời tài sản. Số diện tích đất ở mới sẽ được cấp mỗi một hộ 400m2”.

Nằm trong số 53 hộ dân ở bản Sa Lắng đang mòn mỏi chờ đất tái định cư, ông Hà Quang Sơn than thở: “Khi nhà nước triển khai dự án thuỷ điện là dân chúng tôi ủng hộ nhường đất và sẳn sàng chuyển sang khu tái định cư. Thế nhưng dự án thuỷ điện Hồi Xuân triển khai từ năm 2010, Hội đồng giải phóng mặt bằng đến họp dân và thống nhất đền bù nhưng đến giờ mặt bằng tái định cư cho dân chúng tôi vẫn chưa xong. Các anh thấy đó, nhà thì dột, xuống cấp vẫn không được sửa chữa, ruộng vườn thì bị hoang hoá do không sản xuất, cuộc sống người dân chúng tôi bị đảo lộn cả”.

Còn chị Hà Thị Vi cho hay: “Dự án triển khai đã lâu mà mặt bằng tái định cư vẫn chưa bàn giao cho dân, khiến cuộc sống dân chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Ruộng vườn thì có đấy, nhưng vì nằm trong diện đền bù nên không thể cấy hái gì được đành bỏ hoang, con cái thì nheo nhóc. Tiền đền bù ăn tiêu gần hết rồi, mong sao sớm làm xong mặt bằng tái định cư để chúng tôi lên chỗ ở mới làm ăn, ổn định cuộc sống”.

Trao đổi với PV, ông Cao Thanh Bình, Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản Sa Lắng cho biết: “Bản Sa Lắng có 53 hộ nằm trong diện di dời. Trong đó có 5 nhà phải di dời khẩn cấp nên phải thuê nhà để ở. Đa số những ngôi nhà trong bản đều xuống cấp, cần phải sửa chữa. Tuy nhiên do nhà thuộc diện di dời nên không ai giám bỏ tiền ra sửa. Mong sao nhà nước quan tâm để người dân sớm có chỗ ở mới”.

Theo Phòng Nông nghiệp huyện Quan Hoá, bản Sa Lắng có diện tích tự nhiên hơn 47.000m2, dân cư ở bản đều là người Thái. Kinh tế chủ yếu của họ là cây luồng và những nương hoa màu và đánh cá ở sông Mã. Từ khi đắp đập xây dựng thủy điện đến nay, nước dâng lên cao ngập hết ruộng vườn nên dân không canh tác được. Không những vậy, dòng nước cũng trở nên hung dữ và mạnh mẽ hơn nên chẳng ai giám xuống sông đánh cá. Cuộc sống của người dân nơi đây vấn đã khó, nay lại càng khó khăn hơn.

Theo người dân địa phương, chủ đầu tư triển khai thực hiện mặt bằng tái định cư rất chậm, mặt bằng giờ vẫn đang là bãi đất trống nhiều ngỗn ngang, chứ nói gì đến điện với nước sạch. Thực tế hiện nay mọi hoạt động san lấp mặt bằng, xây dựng đều đang tạm dừng.

Lo lắng trước việc triển khai chậm khu tái định cư khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn, ông Phạm Bá Diệm, Bí thư Huyện ủy Quan Hóa (Thanh Hóa) cho hay: “Huyện đã nhiều lần cùng các ban, ngành liên quan lên thực địa, kiểm tra đời sống của người dân ở bản Sa Lắng, thực tế các hộ dân gặp nhiều khó khăn, họ lo lắng, bức xúc là có cơ sở. Huyện đã nhiều lần gặp gỡ lãnh đạo công ty để đốc và yêu cầu họ thực hiện các vấn đề liên quan đến đời sống của người dân bị ảnh hưởng bởi công trình này nhằm giúp người dân nơi đây ổn định cuộc sống”.