Thực hiện nghiêm túc và hợp lòng dân

* Thực tế, không phải nơi nào cũng thực hiện được lời hứa “nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ”, thưa ông?

- Đúng là khâu tổ chức thực hiện chưa được như mong muốn. Ban Dân vận Trung ương đã tổ chức các cuộc giám sát các khu tái định cư thuỷ điện và thấy, một số cấp ủy, UBND các cấp, Ban quản lý dự án… tham mưu, tổ chức tái định cư có nơi, có lúc làm chưa tốt, nếu không nói là chưa vì dân. Cho nên, hiện nay có một số vùng, khu tái định cư, đồng bào thiếu những điều kiện cần thiết để sinh sống. Chẳng hạn, đất xấu và ít hơn nơi ở cũ; thiếu nước sinh hoạt, thiếu nước tưới ẩm. Hay người dân rất cần cán bộ có kiến thức về kinh tế hướng dẫn làm ăn, sinh sống, nhưng không được giúp đỡ. Thậm chí thiếu cả điện. Đó là một nghịch lý! Đồng bào vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc phải di dời mà lại thiếu điện.

Cá nhân tôi thấy rằng, cuộc sống của bà con rất khó khăn. Để tìm rõ lý do vì sao cuộc sống của người dân tái định cư không những không hơn nơi ở cũ mà thậm chí thiếu thốn mọi bề, chúng tôi đã tìm Ban quản lý dự án thì không thấy. Hỏi lãnh đạo một số UBND thì đều nhận được câu trả lời: Dự án của nhiệm kỳ trước, họ không nắm được. Nói một số dự án di dân tái định cư thủy điện “đem con bỏ chợ” thì hơi quá, nhưng thực tế có một bộ phận đồng bào muốn trở về nơi ở cũ vì lời hứa của chính quyền không được thực hiện.

Phó trưởng Ban Dân vận Trung ương Thào Xuân Sùng.

* Vậy phải thế nào để đời sống của người dân sau di dân, tái định cư không lâm vào tình cảnh “không những không hơn nơi ở cũ mà thậm chí thiếu thốn mọi bề”?

- Nếu chưa đến mức phải thanh tra, thì rõ ràng rất cần sự kiểm tra, giám sát của các cấp, nhất là cấp Trung ương để đôn đốc cấp dưới, vì tất cả mọi việc đều liên quan người dân của địa phương. Đơn cử như Dự án di dân, tái định cư thủy điện Sơn La, khi các đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), HĐND tổ chức giám sát, kiến nghị, cấp ủy các cấp sẽ ra văn bản chỉ đạo chấn chỉnh khắc phục ngay và UBND các cấp sẽ thông qua Ban quản lý dự án, sở, ngành tiến hành khắc phục. Đây là giải pháp tốt nhất.

Các chủ trương, giải pháp được ban hành Trung ương đều lấy ý kiến và địa phương đều đồng ý thì không có cớ gì mà địa phương không thực hiện tốt? Các dự án khi được phê duyệt đều nói rõ, Ban quản lý dự án giúp Chủ tịch tỉnh đôn đốc thực hiện, còn chủ đầu tư, công ty thi công - bên B đã ký kết rồi thì phải thực hiện. Cho nên, phải xem xét Ban quản lý dự án, chủ đầu tư thực hiện có đúng trách nhiệm không? Nói chung, chúng ta phải làm rõ trách nhiệm, đôn đốc, giám sát hai cơ quan này.

Cuộc sống mới ở bản tái định cư.

Giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể cũng rất quan trọng. Tôi cho rằng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần tổ chức, chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc các cấp tổ chức giám sát hậu di dân tái định cư các công trình thủy điện. Bằng phương thức của Mặt trận “ba bám, bốn cùng” với bà con, Mặt trận sẽ nắm được chính xác vấn đề đã đạt được, chưa đạt được, nguyên nhân chủ quan, khách quan, từ đó kiến nghị các cấp có thẩm quyền thực hiện đúng các chủ trương, giải pháp.

Cùng với đó, trong các chính sách phải nắm rõ, đồng bào dân tộc thiểu số chỉ sản xuất nông nghiệp thuần túy, trình độ thấp nên diện tích đất đai phải bảo đảm quy mô nhất định; đồng thời phải dạy nghề cho bộ phận cư dân tái định cư, tạo công ăn việc làm... Khi chúng ta làm tốt những vấn đề đó, tôi tin người dân sẽ được thụ hưởng những chính sách mà Trung ương đã ban hành.

* Để người dân đặt niềm tin vào các cơ quan công quyền phải có trách nhiệm thực hiện lời hứa?

- Đồng bào dân tộc thiểu số đã hy sinh lợi ích của riêng họ cho những mục đích lớn lao của đất nước, phải trân trọng những đóng góp của họ. Các biện pháp, chủ trương di dân, tái định cư thủy điện đều đã được ban hành không có lý do gì không thực hiện nghiêm túc. Mà xét đến cùng thì đó là trách nhiệm của cán bộ đối với dân. Mình đã vận động họ di chuyển chỗ ở nhường đất cho công trình phục vụ cho lợi ích quốc gia nên đã hứa phải thực hiện, nếu không thực hiện thì đừng hứa.

* Xin cám ơn ông!