Nghệ sĩ trẻ mưu sinh trên phố đêm Sài Gòn

Hiện nay ở Sài Gòn có rất nhiều đường phố tập trung quán nhậu về đêm với mật độ cao khó đếm xuể. Nhưng có lẽ đứng đầu bảng, chính là hai con đường Hoàng Sa, Trường Sa chạy theo hai bờ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè dài gần 9 km qua các quận: Tân Bình, Ba, Phú Nhuận và Bình Thạnh. Đây cũng chính là hai con đường tập trung nhiều thân những người đàn, hát rong, những người diễn xiếc, ảo thuật rong hội tụ về mưu sinh hằng đêm. Họ hầu hết là những chàng trai, cô gái còn rất trẻ, thậm chí có cả trẻ vị thành niên cũng tham gia vào đội ngũ những nghệ sĩ đường phố, khiến lực lượng này ngày một đông đảo hơn, đa dạng hơn, phong phú hơn về loại hình nghệ thuật:Ca, nhạc, múa lửa, xiếc, ảo thuật...

Tôi thấy họ xứng đáng được gọi là nghệ sĩ, những nghệ sĩ của đường phố. Đa phần những nghệ sĩ đường phố thường đi theo nhóm từ hai đến 3 người, mỗi người đảm nhiện một công việc khá bài bản. Trong một đêm chạy show như thế, người diễn và người tiếp thị chào mời khách nhậu mua ủng hộ bánh, kẹo đều phối hợp rất ăn ý. Nhưng cũng không ít người chỉ một mình độc diễn cả một “show ”, cứ diễn xong vài bài hát, hay một vài chiêu ảo thuật thì tự mình đi đến từng bàn nhậu mời mọc để bán hàng.

Một đêm chạy show của những người nghệ sĩ đường phố bắt đầu tất bật từ 6 giờ tối tới hơn 12g đêm, có khi tới gần sáng mới hết show diễn. Phương tiện di chuyển của họ là xe máy, với đồ nghề đơn giản gọn nhẹ chỉ gồm một chiếc loa, micro, cây ghi ta thùng, vài cây sáo trúc và thêm một đĩa nhạc chép đầy đủ những bản nhạc thời thượng đang được nhiều người yêu thích là ok. Đối với những nghệ sĩ biểu diễn ảo thuật thì có thêm một số đạo cụ dành cho các tiết mục biểu diễn như bộ bài tây, chim bồ câu, rắn lục, kiếm…

Thực khách ai cũng biết hai cây kẹo mút đúng giá chỉ 10.000 đồng, nhưng hầu như bàn nào cũng vui long vài cây với giá cao gấp đôi. Một quán nhậu, chỉ cần khoảng từ 5 đến 10 bàn có người mua, tính sơ sơ các nghệ sĩ đã có thu nhập khoảng từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng/quán. Minh Hằng, một giọng ca khá ngọt và giàu cảm xúc qua những bản nhạc mang âm hưởng dân ca Nam bộ, quê Hậu Giang nói với tôi, tính bình quân thu nhập cũng được khoảng trên 10 triệu đồng/tháng.

 Chỉ với vài cây sáo trúc gọn nhẹ nhưng hằng đêm chàng trai này đã tạo được ấn tượng, sự yêu thích của thực khách trong rất nhiều quán nhậu bằng rất nhiều bản nhạc trữ tình mang âm hưởng dân ca ba miền Bắc - Trung - Nam 

Trong những pha biểu diễn của nhóm xiếc dạo, có lẽ gây ấn tượng mạnh và có cảm giác ớn lạnh sống lưng là chiêu nuốt kiếm, nuốt dao lam, nuốt rắn lục (tất nhiên rắn đã được cắt nọc). Quốc Bảo, một trong những người biểu diễn những pha ớn lạnh kể trên cho biết, nuốt kiếm là một môn xiếc rất khó, muốn học một cách thuần thục, thì người theo học ngoài sự gan dạ, tự tin cũng phải tốn thời gian khổ luyện khoảng một năm ròng. Tuy không gây cảm giác ớn lạnh như nuốt kiếm, dao lam, lửa và rắn lục, nhưng những chiêu trò ảo thuật cũng đễ bị rủi ro, tai nạn nghề nghiệp, đôi khi cũng không kém phần nguy hiểm. Một trong những tai nạn thường gặp của các nghệ sĩ ảo thuật là trò “đùa với lửa”, tỷ như tiết mục biến hóa từ chảo lửa đang bừng bừng cháy, trong nháy mắt các ảo thuật gia đường phố đã hô biến ra một con gà tre thật đẹp mắt, đầy hấp dẫn mê hoặc người xem.

Bằng sự nhanh tay lẹ mắt của các nghệ sĩ biểu diễn từ một chiếc khăn tay trắng, một bức tranh vẽ hình chim bồ câu, chỉ vài động tác phẩy tay, lật, lắc hòa cùng những tiết tấu âm thanh của những bản nhạc, trong phút chốc đã biến thành con bồ câu thật bay chấp chới trước mắt người xem như thể có một phép thuật đầy bí ẩn. Theo Phước Đạt, phải đạt được tới mức này thì người học ảo thuật mới có thể bước lên sân khấu, hay ra đường phố biểu diễn để mưu sinh một cách đầy tự tin.   

Bằng vài động tác ảo thuật phẩy tay, lật, lằc chàng trai này đã biến hóa từ hình vẽ con chim bồ câu thành bồ câu thật như có một phép thuật đầy bí ẩn và hấp dẫn người xem

Bao năm học nghề, khổ luyện với ước mơ được thăng hoa, được cống hiến hết mình cho công chúng, cho nghệ thuật, nhưng nhiều người nghệ sĩ trẻ đã sớm vấp phải một thực tế thật phũ phàng, đó là chuyện cơm, áo đời thường. Để tự cứu mình và nuôi dưỡng giấc mộng được làm nghề của đời nghệ sĩ, họ đã can đảm bước ra đường phố để hành nghề mưu sinh. Dù nghiệt ngã, dù cục nhọc, nhưng những nghệ sĩ đường phố, rất ít người bỏ cuộc, bởi với họ ngoài chuyện mưu sinh còn là khát khao được làm đúng cái nghề mà mình đã dày công đeo đuổi khổ luyện. Nhiều người cho rằng, đây là một cuộc xuống đường mưu sinh rất văn hóa của những người nghệ sĩ trẻ, chính họ đã góp phần làm nên diện mạo nét sinh hoạt nghệ thuật đường phố đa dạng, phong phú, độc đáo và đầy ấn tượng của Sài Gòn.