Lưu truyền văn hóa truyền thống cồng chiêng ở Tây Nguyên

Trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk vào những ngày cuối tuần, ở một số trường có những lớp học khá đặc biệt, học cách giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống, được quý trọng và lưu truyền, như Trường phổ thông dân tộc nội trú – Trung học cơ sở huyện Krông Búk. Từ năm 2017 đến nay đã có 3 lớp truyền dạy đánh chiêng được phòng văn hóa thông tin huyện mở, có 120 em học sinh Dân tộc nội trú theo học.

Nghệ nhân Y Môi Mlô (xã Cư Né) người trực tiếp truyền dạy cồng chiêng cho các em từ năm 2017 đến nay chia sẻ: Tôi rất mừng là các em học sinh người Dân tộc thiểu số ở đây đã được tiếp xúc với cồng chiêng từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Mình là thế hệ đi trước sẽ dẫn đường cho người trẻ đi sau để cùng nhau giữ lấy cái nét, cái hồn của văn hóa dân tộc mình. Vì các em còn nhỏ tuổi lần đầu tập đánh chiêng, khi đánh một số bài chiêng còn ngắt quãng do sai nhịp, nhưng các em không nản chí mà vẫn chăm chỉ học, dõi theo từng động tác cầm dùi đến gõ nhịp của nghệ nhân để học hỏi.

Năm 2019, Trường Đại học Tây Nguyên là đơn vị sự nghiệp đầu tiên được Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Đắk Lắk lựa chọn mở lớp truyền dạy diễn tấu cồng chiêng. Lớp học có 40 học viên là sinh viên người Dân tộc thiểu số. Trong thời gian 2 tháng, vào một số ngày trong tuần và các ngày cuối tuần, các học viên được các nghệ nhân giàu kinh nghiệm trên địa bàn thành phố Buôn Ma thuột và một số tỉnh khác truyền dạy những kiến thức kỹ năng cơ bản về diễn tấu chiêng đồng, chiêng tre. Trường chọn một số thầy cô giáo là người Dân tộc thiểu số tham gia học đánh cồng chiêng để làm lực lượng nòng cốt.

Nghệ nhân A Biu (thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum) được mời sang trực tiếp đứng lớp giảng dạy cồng chiêng Bana chia sẻ: Trong vòng 2 tháng các học viên sẽ đánh 3 loại chiêng khác nhau, chiêng tre (Ching Kram) chiêng đồng Êđê và chiêng đồng Bana. Sau khi hoàn thành khóa học (cuối tháng 11/2019) các học viên đánh được 3 bài chiêng: bài chiêng đón khách, mừng chiến thắng và bài chiêng đoàn tụ.

H'Tiên Hmok (sinh viên lớp giáo dục tiểu học Gia Rai K16) cho biết: "Từ nhỏ đã có một tình yêu với cồng chiêng, được nghe các nghệ nhân trong làng đánh cồng chiêng vào dịp lễ hội nhưng chưa bao giờ em được đánh. Khi biết có lớp học đánh chiêng được tổ chức tại trường, em đăng ký tham gia ngay. Theo học thấy càng yêu tiếng chiêng hơn, cảm thấy hạnh phúc vì bản thân đã góp một phần vào giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Đây cũng là dịp để các bạn sinh viên Dân tộc thiểu số của trường có cơ hội giao lưu, học hỏi lẫn nhau và thắt chặt tình đoàn kết.

Ông Đặng Gia Duẩn, Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết: Trong những năm qua Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh đã phối hợp với địa phương trong tỉnh tổ chức nhiều lớp truyền dạy diễn tấu cồng chiêng cho thanh thiếu niên ở các buôn làng. Lớp truyền dạy cồng chiêng cho sinh viên người Dân tộc thiểu số tại trường đại học Tây Nguyên là một trong những hoạt động nhằm bảo tồn không gian văn hóa cồng chiêng tây Nguyên. Đây là lần đầu tiên sở phối hợp tổ chức lớp truyền dạy cho đối tượng là sinh viên người Dân tộc thiểu số. Kết thúc khóa học, Sở văn hóa đã tặng 1 bộ chiêng và 12 chiếc áo Êđê cho trường đại học Tây Nguyên.