Lực lượng viết văn trẻ của Hà Nội mỏng và chưa mạnh

Văn hóa - Giải trí
21:49 - 26/09/2015

Hội nghị viết văn trẻ Hà Nội lần thứ hai diễn ra trong ba ngày (từ 24 tới 26/9) tại Hà Nội và Yên Bái. Tham gia hội nghị có khoảng 70 đại biểu là những người trẻ viết văn của thủ đô, đại biểu đến từ TP Hồ Chí Minh và ba tỉnh cố đô là Ninh Bình, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế.

Từ trái qua: Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội Phạm Xuân Nguyên, nhà văn Linh Lê, nhà phê bình Mai Anh Tuấn, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến ngồi bàn chủ tịch Hội nghị Viết văn trẻ Hà Nội lần hai.

Các nhà văn trẻ được xác định là có tuổi đời từ 40 trở xuống, đang sống và làm việc tại Hà Nội. Có thể tạm chia người viết trẻ thành ba nhóm, thuộc ba thế hệ khác nhau. Nhóm sáng tác sung sức hiện nay là thế hệ 7X như Phong Điệp, Đỗ Bích Thúy, Nguyễn Đình Tú, Nguyễn Xuân Thủy... Thế hệ 8X có một số gương mặt như Vi Thùy Linh, Lữ Mai... nhưng tác phẩm của họ là thơ. Trong tình hình hiện tại, thi ca khó tìm đường ra thị trường. Thế hệ 9X là những người đang bắt đầu với văn chương. Số lượng người viết với tác phẩm văn chương có giá trị không nhiều, có thể đếm trên đầu ngón tay như Nhật Phi, Ngô Gia Thiên An, Chu Thùy Anh... Ngay với Hội Nhà văn Hà Nội, trong số 600 hội viên rất ít gương mặt trẻ, người ít tuổi nhất là Linh Lê cũng đã 30 tuổi.

Về chất lượng tác phẩm của ba nhóm trên, nhà phê bình Mai Anh Tuấn đánh giá lực lượng viết trẻ hiện nay có đề tài sáng tác đa dạng, phong phú. Cả sáng tác, nhân sinh quan và cách thức tiếp cận độc giả đã đổi khác so với lớp nhà văn trước đây. Giảng viên khoa Viết văn - Báo chí, Đại học Văn hóa nhận xét: "Thế hệ 7X có nguồn năng lượng dồi dào, viết khỏe, chắc tay. Nhưng một số viết nhiều đã đi vào lối mòn sáng tác. 8X - thế hệ mở cửa - tương đối mỏng. Một số cây bút có tài năng như Ngọc Dương Cầm, Linh Barcadi từ lâu không thấy xuất hiện trên văn đàn. Thế hệ 9X gồm những người mới bắt đầu với văn chương. Họ là thế hệ đang tìm cách khẳng định mình, chứ chưa xác lập giá trị. Bản thân sự xuất hiện của họ trên văn đàn đã là một giá trị".

Nhà phê bình Nguyễn Thế Hùng mở rộng phạm vi khi đánh giá người viết trẻ trên toàn quốc. Anh cho rằng tác giả trẻ ngày nay nói chung chưa tạo được trào lưu văn học, không nhiều tác phẩm tốt. Ngay cả một số "hiện tượng xuất bản", nhất là những cây viết trẻ của TP Hồ Chí Minh như Hamlet Trương, Iris Cao, Gào... dù liên tục có những tác phẩm bán chạy, chúng vẫn không mang nhiều giá trị văn chương. Điều này một phần bắt nguồn từ thị hiếu đọc dễ dãi của độc giả. Họ dễ chấp nhận những tác phẩm mang màu sắc tự truyện. Đó cũng là một trong lý do khiến người đọc bỏ qua những nỗ lực tìm tòi của các cây bút tài năng. Nhà phê bình Mai Anh Tuấn lý giải việc công chúng tung hê quá mức khiến cho một cây bút có chút tài năng khi vừa xuất hiện dần đi vào thui chột. Anh cho rằng sắp tới cần phải có một nền phê bình văn chương trên báo chí lành mạnh.

Tác giả Ngô Gia Thiên An từ góc nhìn của một cây bút sinh năm 1999, cho rằng không phải thế hệ trẻ ngày nay quay lưng với viết lách. Tác giả tập thơ Những ngôi sao lấp lánh nhận định: "Các bạn tôi cũng viết, nhưng không gửi đăng báo. Xã hội ta ngày nay đã tạo nhiều điều kiện để đọc, viết văn học, nhưng nền giáo dục khiến cho mọi người không có tư tưởng theo đuổi nghề viết nữa. Bản thân tôi học chuyên Văn nhưng cũng bối rối khi viết chệch khỏi văn mẫu. Điều đó khiến cho người trẻ không còn tư tưởng sáng tác văn nữa".

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên với tư cách Chủ tịch Hội nhà văn Hà Nội nhận lỗi vì chưa làm được gì nhiều cho những người viết trẻ thủ đô: "Chúng tôi biết những người viết trẻ sống và làm việc trên địa bản Hà Nội là khá đông đảo, đa dạng, có nhiều đóng góp cho văn học địa phương và cả nước. Cho đến hôm nay chúng tôi phải thừa nhận, chúng tôi chưa có một cuộc hội thảo, tọa đàm riêng cho văn trẻ, chưa tổ chức chuyến đi thực tế, trò chuyện với người trẻ. Ngay giải thưởng hàng năm của Hội cũng mới chỉ trao được một lần cho người trẻ".

Để thúc đẩy, Hội Nhà văn Hà Nội đã thành lập Ban công tác văn trẻ, do nhà thơ Nguyễn Việt Chiến phụ trách. "Hội nghị này nhằm điểm danh lực lượng những người viết trẻ ở thủ đô, để lắng nghe các bạn nói những tâm tư, suy nghĩ của mình. Từ đó Hội có cách thức sinh hoạt đáp ứng yêu cầu của các bạn, giúp các bạn nâng cao chất lượng văn chương" - nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên khẳng định. Ông cũng cho biết sắp tới Hội Nhà văn Hà Nội sẽ có những việc làm cụ thể, thiết thực hơn cho đội ngũ người viết trẻ.