Lo lắng chất lượng bữa ăn ca của công nhân

Đề xuất doanh nghiệp phải có bữa ăn ca cho công nhân

Theo ông Mai Đức Chính, hiện nay quy định của pháp luật không bắt buộc phải có bữa ăn giữa ca cho lao động, nên Tổng Liên đoàn đang vận động đưa nội dung này vào thỏa ước lao động tập thể để doanh nghiệp buộc phải có bữa ăn giữa ca cho người lao động. Bên cạnh một số doanh nghiệp quan tâm đến chất lượng bữa ăn ca của công nhân rất tốt thì vẫn còn nhiều doanh nghiệp vẫn chưa chú trọng đúng mức bữa ăn ca cho công nhân.

Bữa ăn công nhân đảm dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đoàn công tác của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam vừa có cuộc khảo sát tại Cty than khoáng sản. Các công nhân ở đây phải làm việc nặng nhọc nhưng đổi lại rất được Cty quan tâm đến chất lượng bữa ăn của người lao động. Ở đây, lao động được ăn bữa ăn tự chọn, giá mỗi suất cơm ở mức 30-40.000 đồng. Được sự quan tâm của công ty nên người lao động rất yên tâm và phấn khởi. Các mô hình này sẽ được nhân rộng để cho các công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp khác học tập. Điều đáng mừng là chính người sử dụng lao động, người quản lý đã cùng ăn bữa ăn giữa ca với công nhân, điều đó thể hiện sự quan tâm của họ đối với bữa ăn giữa ca của công nhân, đồng thời cũng chính là sự kiểm tra giám sát.

Ông Chính cho biết thêm, đa phần doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc tư nhân thuê công ty dịch vụ nấu ăn. Các công ty dịch vụ phải trừ các chi phí điện nước, nhân công, lợi nhuận, nên nếu bữa là 12.000 đồng thì thực chất ra đến người lao động chỉ còn 9.000 đồng. Giá cả như thế buộc các công ty dịch vụ phải mua thực phẩm, ôi thiu, cá chết… điều này dẫn tới tăng nguy cơ ngộ độc trong bữa ăn của công nhân”, ông Chính thông tin.

Hiện nay Tổng liên đoàn cũng yêu cầu Công đoàn cơ sở, ngoài việc tham gia thương lượng về tiền ăn thì cũng cần giám sát chất lượng, số lượng bữa ăn. Tránh việc các công ty dịch vụ cấu kết với quản lý "xà xẻo" vào số tiền ít ỏi trong bữa cơm của người lao động. Ông Chính cho rằng: “Chưa thể kiểm định được thế nào là thực phẩm sạch, nhưng ít nhất việc giám sát có thể giúp đảm bảo để các bếp ăn không được sử dụng thực phẩm ôi thiu, bốc mùi, ngâm hóa chất. Không thể để bữa ăn giữa ca chỉ có vài miếng đậu phụ, vài cọng rau muống. Ăn như vậy thì lao động lấy sức đâu để tăng ca, tăng năng suất lao động, nói gì đến đảm bảo sức khỏe”.

Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cho biết, trong quá trình sửa Luật lao động sẽ tham mưu để Chính phủ đưa bữa ăn giữa ca thành quy định bắt buộc giống tiền lương. Khi đó, doanh nghiệp bắt buộc phải đưa nội dung này vào thỏa ước lao động, giống chế độ lương thưởng.

Đa số bữa ăn ca nghèo giá trị dinh dưỡng

Theo số liệu thống kê của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vào cuối năm 2016 cho thấy, đến nay đã có 25.545 doanh nghiệp có công đoàn cơ sở tổ chức bữa ăn giữa ca cho người lao động, chiếm 58,7% tổng số doanh nghiệp. Trong đó có 9.041 doanh nghiệp tổ chức bữa ăn ca tại chỗ (35,39%). Có 6.680 doanh nghiệp thuê nhà cung cấp bữa ăn cho lao động (chiếm 26,15).

Có 5.841 doanh nghiệp phát tiền ăn cho lao động (chiếm 22,87%) và hơn 3.000 doanh nghiệp hỗ trợ một phần cho bữa ăn giữa ca cho người lao động. Có 709 doanh nghiệp hỗ trợ bằng các hình thức khác (chiếm 2,8%). Trong số các doanh nghiệp tổ chức bữa ăn giữa ca cho công nhân thì có 18.248 doanh nghiệp có bữa ăn giữa ca từ 15.000 đồng trở lên (chiếm 71%). Còn lại 7.297 doanh nghiệp có bữa ăn giữa ca thấp hơn 15.000 đồng.

Kết quả khảo sát của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, chất lượng bữa ăn ca của công nhân còn nghèo về giá trị dinh dưỡng. Khẩu phần ăn ca mới chỉ đáp ứng được 12% lượng ca-lo được cung cấp từ protein, 16% từ chất béo, còn lại chiếm tới 72% là từ các chất bột đường (như gạo, ngô, khoai); giá trị thực chất chỉ khoảng 10.000 đồng/suất ăn.

Nguyên nhân chất lượng bữa ăn ca thấp chủ yếu là do doanh nghiệp, cơ sở nấu ăn cắt giảm chi phí dẫn đến việc chất lượng thực phẩm đầu vào kém. Việc thiếu kiểm tra, giám sát thường xuyên trong khâu chế biến đã khiến những người chịu trách nhiệm tổ chức bữa ăn lơ là dẫn tới thực phẩm kém vệ sinh, bị nhiễm khuẩn. Không chỉ nghèo dinh dưỡng, thiếu kiểm soát chất lượng thực phẩm thì vấn đề còn nằm ở chỗ, công tác giám sát chất lượng bữa ăn tại doanh nghiệp chủ yếu được giao cho công đoàn cơ sở hoặc cán bộ hành chính của doanh nghiệp thực hiện. Do đó, hiệu quả giám sát không cao.

Trong quá trình thương lượng tập thể, một số công đoàn cơ sở chưa quan tâm đúng mức đến bữa ăn ca nên dẫn đến đỉnh điểm để xảy ra một số vụ ngừng việc tập thể do chất lượng bữa ăn ca không bảo đảm. Thậm chí, tại một số địa phương xảy ra tình trạng công nhân bị ngộ độc thực phẩm tập thể do chất lượng bữa ăn chưa kiểm soát chặt chẽ.