Làng báo xứ Thanh

Trăm chuyện về phóng viên làng báo xứ Thanh

Theo số liệu từ Sở Thông tin và Truyền thông Thanh Hóa, hiện trên địa bàn có 23 Văn phòng đại diện (VPĐD), 14 phóng viên thường trú (PVTT) của các cơ quan báo Trung ương thuộc các bộ, ngành được cấp phép hoạt động chính thức và nhiều PVTT hoạt động tự do. Ngoài ra, các cơ quan báo chí tại đây có phóng viên (PV) cắm chốt thường xuyên nhưng vì nhiều lý do nên không hoặc chưa làm “đăng ký hộ khẩu”. Thanh Hóa là địa phương có dân số đông, diện tích rộng, các sự kiện về chính trị, kinh tế, xã hội diễn ra nhiều, thường xuyên; dù ở đồng bằng hay miền núi xa xôi đều được các nhà báo, PV thường trú đưa tin, bài nhanh, đầy đủ, chính xác trên các báo.

Ngoài các cơ quan báo chí được tỉnh cấp phép, PV các báo cắm chốt thường xuyên ở Thanh Hóa còn có vô số các cộng tác viên (CTV). Mỗi khi tỉnh nhà có các sự kiện, hội họp, họ được các cơ quan ban, ngành mời đến dự và đưa tin. Còn những NB, PV cắm chốt thường xuyên dù không được mời vẫn đến, hoặc từ nhiều nguồn khác nhau miễn là có tư liệu để viết tin, bài. Những người là CTV đa phần không viết tin mà viết các bài ký sự, phóng sự. Tuy không phải là NB, PV của một cơ quan báo chí nào nhưng những PV “không thẻ” lại có những đóng góp đáng kể trong phản ánh về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội cũng như sự nghiệp báo chí của địa phương.

Giải bóng đá Những người làm báo xứ Thanh dịp 21/6/2018

Làm báo có thú vị rất riêng chẳng nghề nào có được, mỗi chuyến đi là một kỷ niệm, một câu chuyện khó quên. Trong vô số những câu chuyện, tôi vẫn nhớ mãi anh bạn làm Chánh văn phòng huyện, người học cùng đại học với tôi. Cuối năm 2018, tôi đi tác nghiệp qua, ghé vào thăm bạn. Trước lúc vào thầm nghĩ “lần này phải bảo bạn Chánh ký cho một cái chuyên trang mới được…”. Ngồi chưa uống hết ấm chè, bạn tôi nhận được 3 cuộc điện thoại từ các tờ báo thường trú ở tỉnh, nào là: “Chú à, anh đây! Chuẩn bị đón Xuân Kỷ Hợi, chú phải ký cho anh cái hợp đồng nhé…”; rồi: “Anh à, lâu nay anh có khỏe không? Khiếp! Chả quan tâm gì đến em cả, Tết này anh phải cho em một cái tuyên truyền lấy doanh số nhé…”. Nghe xong 3 cú điện thoại mà bạn tôi toát mồ hôi hột, than vãn: “Khổ, nhiều báo quá ông ơi, làm với báo này mà không làm báo kia thì lại “đắc tội”, mà làm cả thì không có nguồn kinh phí”. Ấm chè ngon bạn tôi pha cũng đã nguội, tôi ra về và bỏ luôn ý định nhờ bạn ký chuyên trang. Còn anh bạn tôi cũng thường trú ở Thanh Hóa khuyên: “Hôm qua, anh mới lên huyện ký chuyên trang, vừa ra cửa thì gặp mấy báo cũng lên “xin”, chú xem có làm trên đó thì đặt vấn đề sớm đi, anh thấy nhiều báo đặt vấn đề quá”.

Cánh NB, PV thường trú thường tác nghiệp độc lập nhưng về tính nhanh nhạy, tính phát hiện và độ “hot” thì NB, PV “chính thống” nhiều lúc không nhanh chân bằng cánh “PV lưu vong”, tức là các PV thử việc và PV chính thức của các báo chưa “đăng ký hộ khẩu”, chưa có trụ sở làm việc (nên thường chạy rông, không có chỗ ngồi). Cánh này toàn trai trẻ, đi khỏe, viết khỏe, lại không ngại vất vả, va chạm. Ở đâu có vụ gì là họ lên đường ngay. Tùy theo tính chất từng vụ việc, họ sẽ thông tin cho nhau cùng phối hợp tác nghiệp, hoặc giữ bí mật, làm đăng xong rồi mới chuyển cho đồng nghiệp. Nói về PV “không thẻ”, không ai không biết anh thi sĩ gầy ốm yếu, không những không biết đi xe máy mà không biết cả đi xe đạp. Mặc dù không phải NB “chính thống” nhưng anh làm báo rất có nghề và đam mê, rất hăng chống tiêu cực, đã làm vụ nào là theo đến nơi. Anh làm CTV cho nhiều báo. Là CTV nhưng anh có đóng góp hơn khối anh NB, PV “xịn”… Đó là vài câu chuyện trong cả trăm chuyện của các NB, PV ở làng báo xứ Thanh vẫn gặp thường ngày. 

Nghề báo sướng, khổ đan xen 

Khoác trên mình cái “mác” là báo Trung ương nghe có vẻ “oai” nhưng các NB, PV đều khá vất vả. Bởi lẽ, ngoài việc phải lo hoàn thành chỉ tiêu định mức tin, bài, các NB, PV còn lo làm tuyên truyền, chuyên trang, quảng cáo và phát hành. Bên cạnh việc hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn, lo làm “kinh tế” để góp phần tạo nguồn thu cho tòa soạn, có thêm thu nhập cho bản thân. Nói cánh NB, PV thường trú “sướng” cũng đúng, “khổ” chẳng sai chút nào. “Khổ” của họ là phải lo hoàn thành định mức tin, bài và nhất là lo làm chuyên trang, quảng cáo, phát hành. Thường để “xin” được tuyên truyền, quảng cáo phải có những mối quan hệ thân tình mới dễ, không thì hơi khó. Chuyện vài ba NB, PV “đụng hàng” ở một cơ sở không phải là hiếm… Còn nói về sướng thì NB, PV thường trú ở xứ Thanh xa cơ quan tất nhiên là không bị quản về thời gian, không phải họp hành… nên cũng thoải mái. Sướng nữa là, vào mỗi dịp 21/6 hàng năm, được các cơ quan, sở, ban, ngành trên địa bàn đến tặng “hoa” cùng những lời chúc mừng tốt đẹp nên thấy mình cũng có giá. Ngoài những lúc cầm bút, vào dịp lễ như ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 hàng năm, những người làm báo xứ Thanh còn tổ chức các chương trình giao lưu bóng đá, văn nghệ… Đây là những hoạt động rất ý nghĩa không chỉ giúp nâng cao thể lực mà còn giúp cánh NB, PV gắn kết với nhau hơn.

Tác nghiệp ở làng Thanh Niên lập nghiệp huyện miền núi Như Xuân, Thanh Hóa

Với tôi, cái duyên gắn với nghề báo, lại được công tác tại Báo LĐ&XH, tôi thấy mình thật may mắn! Có những câu chuyện vui, buồn trong tác nghiệp, lúc đi cơ sở cũng là chuyện thường tình. Hãy xem đó là những trải nghiệm để mỗi NB, PV phải tự phấn đấu, đổi mới chính mình để phù hợp với tôn chỉ của mỗi tờ báo; phù hợp với xu hướng phát triển tất yếu của thời đại. Nghề báo thì không thiếu hiểm nguy, gian khổ nhưng có lúc cũng đầy vinh quang. Nói cho cùng, là NB, PV thường trú hay trực thuộc tòa soạn thì sướng, khổ đan xen lẫn nhau. Đã là NB, PV thì phải dấn thân, chấp nhận hiểm nguy, gian khổ vì một xã hội ngày càng công bằng, tốt đẹp hơn.

Để động viên các NB, PV nhiều năm qua, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa luôn quan tâm, động viên, tạo mọi điều kiện để họ tác nghiệp. Mới đây, tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thiện tòa nhà báo chí, có cơ sở vật chất khang trang, tạo điều kiện cho mỗi VPĐD, PVTT được mượn một văn phòng để hoạt động; thông qua nguồn tin từ các cơ quan báo chí thường trú tỉnh đã nắm bắt, kịp thời chấn chỉnh, xử lý dứt điểm những vấn đề mà báo chí phản ánh - đó cũng là điều mà lâu nay lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa luôn trân trọng công lao của cánh NB, PV làng báo xứ Thanh.