Lần đầu tiên đưa tín ngưỡng thờ Mẫu lên phim

Tín ngưỡng thờ Mẫu là tín ngưỡng nội tại đã đồng hành cùng với quá trình lịch sử của người Việt trong suốt nhiều thế kỷ qua. Trong tín ngưỡng thờ Mẫu thể hiện rõ nét tâm tư, tình cảm, trí tuệ, đạo đức, lịch sử của dân tộc Việt: cách nhận thức về thế giới quan, chủ nghĩa yêu nước đã được tâm linh hóa, những mong muốn của người Việt ở cuộc sống nơi trần thế, nghệ thuật kiến trúc, trang trí, ca hát, nhảy múa… Cuối năm 2016, Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Đạo diễn Nguyễn Quốc Quân cho biết, seri phim “Mẹ Việt- Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt” được sản xuất theo bốn phần với bốn chủ đề riêng, có tính chất kết nối và không tách rời nhau. Phần một giới thiệu tổng quan về tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Phần hai có nội dung về “Tứ Phủ”, làm rõ vai trò của Tứ phủ trong Tín ngưỡng thờ Mẫu. Phần ba làm rõ về các chi tiết, tích truyện cũng như gia thế của các vị thánh trong Tứ Phủ và các vị Thánh được phối thờ trong Tứ phủ. Phần cuối là nội dung “Tín ngưỡng thờ Mẫu xưa và nay”, với những thông tin về thực hành tín ngưỡng từ xưa đến nay ra sao, những điều cần bảo tồn và phát huy là gì... Một yếu tố đáng chú ý là sắc màu vùng miền sẽ được thể hiện rõ nét trong seri phim. Đây cũng là yếu tố đặc thù của Tín ngưỡng thờ Mẫu. Để thể hiện thành công yếu tố vùng miền thì những người thực hiện bộ phim bên cạnh các tài liệu, tư liệu đã sưu tầm còn có sự hỗ trợ từ nhiều đồng đền, thủ nhang ở trong và ngoài nước.

Ảnh minh họa

Cũng theo đạo diễn Nguyễn Quốc Quân, bộ phim này sẽ lên sóng với đầy đủ những thông tin về quá trình hình thành, phát triển của Tín ngưỡng: thông tin về tất cả các vị thánh được chuyển tải một cách rõ nét từ địa điểm thờ, tích truyện, thần tích, cách hành lễ… Các thước phim sẽ được thực hiện ở nhiều đền, phủ ở khắp cả nước. Mục đích của bộ phim là đề cao giá trị, nét đẹp văn hóa của tín ngưỡng nên phim sẽ đi vào khai thác những yếu tố về mặt duy mĩ và duy tâm. Mỗi một tập phim dài khoảng 12 – 15 phút, được thực hiện bằng nhiều cách thức khác nhau, khi là dạng kể chuyện của nhân vật, khi là cách thức thực hiện một giá chầu, có tập thì phục dựng lại hình ảnh thực hành Tín ngưỡng xưa… Từng chi tiết, sự chuẩn mực của phim sẽ được đội ngũ cố vấn, chuyên gia tư vấn và sẽ có hậu kiểm chặt chẽ trước khi giới thiệu tới công chúng.

Bà Đàm Lan, đại diện đơn vị sản xuất cho biết, việc quyết định lựa chọn sản xuất một seri phim dài hơi, dự kiến kéo dài đến 5 năm về chủ đề Tín ngưỡng thờ Mẫu xuất phát từ nhiều lý do đặc biệt. Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt là tín ngưỡng bản địa, tích hợp nhiều hình thức văn hoá dân gian đặc sắc. Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố truyền thống, là niềm tự hào của người Việt thì trong thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu đang bộc lộ ngày càng rõ nét những mặt trái. Điển hình như những giá trị tốt đẹp đang dần mai một do vấn đề nhận thức, những hình thức biến tướng trong các nghi lễ thực hành hay sự phân tán, buông lỏng trong chính đội ngũ những người thực hành tín ngưỡng… Mặc dù không kỳ vọng có thể giải quyết hết được những vấn đề bất cập trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu nhưng seri 108 tập phim “Mẹ Việt - Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt” sẽ cung cấp cho cộng đồng những thông tin cơ bản về các giá trị văn hóa, tinh thần đặc sắc của Tín ngưỡng thờ Mẫu trong đời sống cộng đồng. Bên cạnh đó, seri phim cũng sẽ giới thiệu những nét tinh túy, đặc sắc nhất của di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại này tới bạn bè quốc tế.