ILO sắp có Công ước về chấm dứt bạo lực và quấy rối trong công việc

Bàn tròn tọa đàm.

Đây là thông tin được đưa ra tại Tọa đàm Dự thảo Công ước của ILO về chấm dứt bạo lực, quấy rối trong công việc do Bộ LĐ-TB&XH, Tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam đồng tổ chức ngày 28/5, tại Hà Nội.

Cần thiết phải có công ước riêng về chống quấy rối trong công việc

ILO cho rằng, bạo lực trong công việc là một mối đe dọa đối với phẩm giá, an ninh, sức khỏe và phúc lợi của mọi người. Ngoài ra, bạo lực tại nơi làm việc không chỉ tác động tới người lao động và người sử dụng lao động, mà còn tác động tới gia đình, cộng đồng, tới nền kinh tế và toàn thể xã hội. Do đó, các thành viên ILO sẽ cùng thống nhất thông qua một Công ước quốc tế về chấm dứt bạo lực và quấy rối trong công việc.

Nội dung dự thảo của Công ước về chấm dứt bạo lực và quấy rối trong công việc của ILO dài 10 trang, gồm 7 chương với 13 điều. Trong đó, đáng chú ý là sự mở rộng phạm vi đối với các khái niệm “bạo lực”, “quấy rối”, “trong công việc” và “người lao động”.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ LĐ-TB&XH) cho khẳng định: “Công ước này thể hiện nhu cầu của cuộc sống, của thời đại.

Bà Vương Thái Nga - Cán bộ quản lý chương trình “Nhóm dân số dễ bị tổn thương ở khu vực đô thị” thuộc tổ chức Care quốc tế cho biết, thuật ngữ “bạo lực và quấy rối” trong công việc đề cập tới một loạt các hành vi và thực hành không được chấp nhận, hoặc các nguy cơ liên quan tới các hành vi và thực hành đó, dù xảy ra một lần hoặc lặp lại nhiều lần, nhằm mục đích, gây ra, hoặc có khả năng gây ra tác hại về mặt thể chất, tâm lý, tình dục và kinh tế, và gồm cả bạo lực và quấy rối trên cơ sở giới. “Người lao động” được quy định bao gồm nhân viên như định nghĩa trong luật pháp quốc gia và thực tiễn quốc gia, cũng như những người làm việc bất kể tình trạng hợp đồng của họ, những người đang được đào tạo, gồm cả thực tập sinh và người học việc/học nghề, người lao động đã chấm dứt việc làm, tình nguyện viên, người tìm việc và ứng viên xin việc, trong tất cả các ngành, cả ở khu vực kinh tế chính thức và không chính thức, và dù là ở khu vực thành thị hay nông thôn.

Và “trong công việc” là bất cứ địa điểm hoặc môi trường nào liên quan đến quá trình làm việc, có liên hệ với hoặc phát sinh từ công việc, ví dụ như không gian công và tư nơi diễn ra công việc; nơi nghỉ ngơi hoặc dùng bữa, hoặc sử dụng các cơ sở/trang thiết bị vệ sinh, rửa ráy và thay đồ; trong các chuyến công tác hoặc di chuyển liên quan đến công việc, tập huấn/đào tạo, các sự kiện hoặc các hoạt động xã hội có liên quan đến công việc; trong các hoạt động truyền thông liên quan đến công việc được thực hiện thông qua các phương tiện công nghệ thông tin và truyền thông; tại các nơi ở do người sử dụng lao động cung cấp…

Cơ sở để sửa đổi các quy định pháp luật

Tại Việt Nam, năm 1997 đã phê chuẩn Công ước của ILO về Phân biệt đối xử (Công ước 111). Đến năm 2015, với sự hỗ trợ của ILO, Bộ LĐ-TB&XH cùng với Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại, Công nghiệp Việt Nam đã đưa ra Bộ quy tắc ứng xử phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc, khuyến khích áp dụng trên toàn quốc đối với tất cả các doanh nghiệp trong cả khu vực công và tư nhân.

Bộ quy tắc đưa ra những hướng dẫn thực tế cho Chính phủ, các tổ chức của người sử dụng lao động, công đoàn và người lao động về những hành vi được coi là quấy rối tình dục tại nơi làm việc, làm thế nào để ngăn chặn và các bước cần thiết phải làm khi xảy ra quấy rối tình dục.

Đánh giá về sự tương thích của hệ thống pháp luật Việt Nam hiện tại với nội dung dự thảo của Công ước, ông Nguyễn Văn Bình – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, về chủ đề và quấy rối, hệ thống pháp luật Việt Nam đã cơ bản tương thích và không có những nội dung xung đột với các Công ước quốc tế. Năm 2012, lần đầu tiên Bộ Luật lao động đã đưa ra những khái niệm về quấy rối tình dục nơi làm việc, điều đó cho thấy Việt Nam đã có những tiếp cận bước đầu đối với vấn đề quấy rối tình dục nơi làm việc. “ Đây là sự phù hợp nhất định trong sự phát triển của pháp luật Việt Nam đồng hành với sự phát triển của chuẩn mực quốc tế trong các lĩnh vực liên quan.

Hiện dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi đang được trình Quốc hội thông qua trong đó tinh thần và nội dung của các Công ước quốc tế đã được Chính phủ Việt Nam đưa vào dự thảo”- ông Bình cho hay.

Các đại biểu trao đổi nhóm.

Bà Andrea Prince, chuyên gia Luật Lao động, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam cho rằng, trong dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi mới được công bố, chúng ta đã nhìn thấy những dấu hiệu cho thấy Việt Nam đang đẩy mạnh nỗ lực chống lại quấy rối tình dục tại nơi làm việc, với việc lần đầu tiên đưa vào luật định nghĩa về quấy rối tình dục. “Việc đưa ra định nghĩa là một bước tiến quan trọng, pháp luật cần phản ánh những yêu cầu và quyền bình đẳng tại tất cả các điều khoản. Cần nhấn mạnh rằng dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi đã có những bước tiến rõ nét theo hướng này, tuy nhiên vẫn còn những điểm cần tiếp tục cải tiến. Điều tối quan trọng là cần có giải pháp thực thi mạnh mẽ và những hình phạt thích hợp” - bà Andrea Prince nhấn mạnh.

Bàn về việc sửa đổi quy định phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc trong Bộ luật Lao động, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam) cho rằng, việc có được những tiến bộ về mặt luật pháp đối với vấn đề quấy rối tình dục tại Việt Nam là một điểm khởi đầu quan trọng, đưa ra tín hiệu cho thấy Chính phủ và Đảng rất coi trọng vấn đề này và người sử dụng lao động cũng cần phải hành động tương tự... Nội dung được đề xuất trong dự thảo Công ước quốc tế về chấm dứt bạo lực và quấy rối trong công việc cũng phù hợp với tình hình thực tiễn của Việt Nam, khi Quốc hội đang xem xét những nội dung sửa đổi về vấn đề quấy rối tình dục tại nơi làm việc trong Bộ luật Lao động.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ LĐ-TB&XH) cho khẳng định: “Công ước này thể hiện nhu cầu của cuộc sống, của thời đại. Nó bắt nguồn từ những câu chuyện tại nơi làm việc, sau đó nó được tích lũy lại tạo lên một xu hướng thái độ của xã hội trước tình trạng quấy rối tại nơi làm việc và cuối cùng những vấn đề đó đã được nêu lên ở tầm quốc gia và tầm quốc tế. Từ ngày 17-19/6 trong khuôn khổ Hội nghị Lao động Quốc tế lần thứ 108, đoàn đại biểu ba bên của Việt Nam sẽ tham gia vòng đàm phán cuối về một Công ước mới của ILO tại Geneva (Thuỵ Sĩ). Sự quan tâm của Việt Nam đối với Công ước mới này thể hiện cam kết của Việt Nam đối với xu thế toàn cầu về lao động và hội nhập quốc tế”.