Tù nhân 2 thế kỷ Huỳnh Văn Nén: "Có ai trên đời khổ như tôi "

Sáng 3/12, tại UBND thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân (Bình Thuận), TAND tỉnh Bình Thuận tổ chức buổi xin lỗi công khai cho "người tù lịch sử" Huỳnh Văn Nén - người 2 lần bị oan trong 2 vụ án giết bà Lê Thị Bông (1998) và "kỳ án vườn điều" (1993).

Từ rạng sáng, khoác trên người chiếc áo sơ mi mới tinh, quần kaki rằn ri như thường lệ, ông Nén đi hơn một km từ nhà qua UBND thị trấn. Trên môi luôn nở nụ cười, ông niềm nở chào hỏi và nhận sự chúc mừng của bà con lối xóm. Đi cùng ông là cụ Huỳnh Văn Truyện (90 tuổi) - người cha đằng đẵng mười mấy năm đi gõ cửa từng cơ quan ban ngành "đánh trống kêu oan" cho con trai.

"Tôi vui lắm, cha con tôi không sao ngủ được, cứ nôn nao mong đến sáng để được xin lỗi, lấy lại danh dự trong mắt mọi người, trở thành công dân tự do", ông Nén nói.

8h30, hàng trăm người tập trung đông kín khán phòng hội trường UBND xã Tân Minh. Bị xác định là cơ quan chịu trách nhiệm trong việc oan sai của ông Nén, đại diện cho TAND tỉnh Bình Thuận, bà Trần Thị Kim Hương (Phó Chánh tòa Hành chính TAND tỉnh Bình Thuận) nói sau khi đọc diễn biến vụ việc: "Chúng tôi thừa nhận sai sót đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng này, thừa nhận khuyết điểm và xin chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy định của pháp luật”.

Tòa cũng ngỏ lời chia sẻ với những mất mát, đau khổ mà ông Huỳnh Văn Nén và gia đình phải chịu đựng trong nhiều năm qua. Mong ông Nén tha thứ và chấp nhận lời xin lỗi của TAND, Viện KSND, Công an tỉnh Bình Thuận và cả những người tham gia tố tụng trong 2 vụ án mà ông Nén bị kết án oan. "Chúng tôi đã rút ra bài học sâu sắc, hứa sẽ không để một người nào, gia đình nào phải gánh chịu những mất mát, thiệt thòi vì bị oan", bà Hương nói.

Được mời phát biểu, ông Nén đã bật khóc: "Tôi cám ơn những người đã nhìn nhận ra sự thật để giải oan cho mình".

Giọng run run, ông nói rằng mình phải ngồi tù hơn 17 năm vì sự sai sót có chủ đích của những người làm việc trong cơ quan tố tụng. Chừng đó năm, gia đình ông đã tan nát, các con lớn lên mà không được cha dạy dỗ, chăm sóc.

Khán phòng im phăn phắc khi ông Nén cho biết, hơn 17 năm sau ông trở về, làng xóm thay đổi, chỉ có nhà ông là xơ xác. Khoảng thời gian đó trong tù ông phải chịu bao cay đắng tủi cực. Chừng đó năm cha già của ông không được một giấc ngủ tròn, phải ngược xuôi lo toan cho con. Đó cũng là khoảng thời gian mẹ ông đau đáu nỗi lo cho con trai. Đến trước khi nhắm mắt, bà vẫn nói với cha ông rằng hãy lo cho ông.

"Có ai trên đất nước này khổ như tôi không? Chắc không có, và tôi cũng không muốn có. Bởi cay đắng đó, dù chỉ một ngày thì cũng không ai muốn nếm trải", ông nói.

Buổi xin lỗi diễn ra chưa đầy 30 phút khiến ông Nén và gia đình không đồng tình. "Tôi đi kêu oan đằng đẵng mười mấy năm mà không được nói lên ý kiến của mình", cụ Huỳnh Văn Truyện bày tỏ bức xúc.

Bà Nguyễn Thị Cẩm, vợ ông Nén, cũng cho rằng buổi xin lỗi không nghiêm túc. "Họ không cho chồng tôi một bó hoa để thể hiện thành ý", bà nói.

Ông Biện Văn Hoan, Phó Chánh án TAND tỉnh Bình Thuận  cho biết, buổi lễ xin lỗi hôm nay đã chia sẻ một phần nào nỗi đau của gia đình ông Nén. "Trong thời gian tới, khi có đơn yêu cầu bồi thường từ gia đình ông Nén, chúng tôi sẽ làm đúng quy trình bồi thường của pháp luật quy định", ông nói.

Còn đại tá Phạm Thật, Phó Giám đốc Công an Bình Thuận  cho biết, trong thời gian tới cơ quan điều tra sẽ xem xét xử lý trách nhiệm của những người gây ra oan sai cho ông Nén.

Trước đó, đại diện Công an tỉnh Bình Thuận cho rằng, ông Nén bị tuyên án chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm tù tội Hủy hoại tài sản. Tuy nhiên, ông chỉ được đình chỉ tội Giết người và Cướp tài sản, tội còn lại án vẫn có hiệu lực. Do đó, ông Nén chỉ bị giam oan gần 16 năm bởi trong gần 18 năm ở tù có 2 năm là thi hành án tội Huỷ hoại tài sản.

Theo hồ sơ vụ án, tối 23/4/1998, ông Nén bị cho là dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp chiếc nhẫn. Hơn 2 năm sau TAND tỉnh Bình Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Nén tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản. Tổng hợp hình phạt là tù chung thân. Về tội Cố ý hủy hoại tài sản, do trước khi vụ án bà Bông xảy ra một năm, ông Nén đã đốt hai căn nhà lá của người dân địa phương.

Do ông Nén nộp đơn kháng cáo kêu oan quá thời hạn, ngày 12/12/2000, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP Hồ Chí Minh không chấp nhận kháng cáo và đình chỉ xét xử phúc thẩm.

Trong thời gian này, phạm nhân Nguyễn Phúc Thành đang cải tạo tại trại giam Sông Cái, Ninh Thuận, đã làm đơn tố giác hai người bạn ngụ cùng địa phương, nghiện ma túy và thường xuyên trộm cắp tài sản, chính là hung thủ giết bà Bông. Từ đó, người cha già của ông Nén ròng rã kêu oan cho con.

Tháng 11/2014, Toà Giám đốc thẩm của TAND Tối cao đã chấp nhận kháng nghị của Viện KSND Tối cao, tuyên hủy án sơ thẩm về phần tội danh và hình phạt với ông Nén để điều tra lại. Sau đó, Viện KSND tỉnh Bình Thuận đã bàn giao hồ sơ cho công an tỉnh này điều tra nhưng không có cơ sở buộc tội ông Nén.

Ngoài ra, trong thời gian bị cáo buộc giết bà Bông, ông Nén còn bị cho liên quan "kỳ án vườn điều" xảy ra trước đó 5 năm. Trải qua quá trình tố tụng kéo dài 12 năm nhưng không tìm được hung thủ, cơ quan chức năng buộc phải tuyên 9 bị cáo (đều là người trong gia đình vợ Nén) vô tội và phải bồi thường oan sai hơn một tỷ đồng. Riêng ông Nén bị cho là thủ phạm giết bà Bông nên chưa được bồi thường.

Ông Nén là người duy nhất tại Việt Nam 2 lần bị kết án oan trong hai vụ giết người.