Hơn 13,1 nghìn tỉ đồng nợ đọng Bảo hiểm xã hội

Nợ đọng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người lao động

Ông Nguyễn Trí Đại, Trưởng Ban Thu, BHXH Việt Nam cho biết, tính đến ngày 30/9, nợ BHXH là trên 13,1 nghìn tỉ đồng, chiếm 6% số phải thu. Trong đó, nợ BHXH bắt buộc là 8.987 tỉ đồng, có 3.351 tỉ đồng là số nợ BHXH kéo dài trên 6 tháng, không chỉ nợ của các đơn vị khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mà bao gồm nợ của các đơn vị khu vực doanh nghiệp nhà nước, tập trung ở ngành giao thông, xây dựng và các tập đoàn đang thực hiện cơ cấu lại doanh nghiệp. Ngoài ra, nợ BHYT là 3.653 tỉ đồng, BHTN là 481 tỉ đồng. “Nhiều doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi cố tình nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động (NLĐ), thậm chí có tình trạng doanh nghiệp đã thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của NLĐ nhưng chiếm dụng để sử dụng vào mục đích khác, không nộp vào Quỹ BHXH, BHYT, BHTN. Tình trạng nợ đọng đã gây hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến Quỹ BHXH, BHYT, BHTN mà còn xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của NLĐ, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật và mục tiêu chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước” -ông Đại thông tin.

Trưởng Ban thu BHXH Việt Nam Nguyễn Trí Đại cung cấp thông tin về nợ đọng BHXH chiều 26/10

BHXH Việt Nam khẳng định, nguyên nhân của tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH là ý thức chấp hành pháp luật BHXH của một số chủ sử dụng lao động chưa nghiêm, nhất là khu vực ngoài nhà nước, thường trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng vào quỹ BHXH của NLĐ. Chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm, chưa quan tâm đến quyền lợi BHXH của NLĐ. Bên cạnh đó, NLĐ không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp của mình vì sợ mất việc làm. Hoạt động của tổ chức Công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp còn hạn chế, chưa mạnh dạn đấu tranh bảo vệ quyền lợi BHXH cho NLĐ. Công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, chưa làm cho NLĐ thấy được ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH, BHYT chưa thấy được quyền và trách nhiệm phải tham gia.

Ông Nguyễn Trí Đại cũng cho biết thêm, để hạn chế tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH, trong thời gian tới BHXH Việt Nam sẽ có nhiều giải pháp khắc phục. Trong đó đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, giáo dục với nhiều hình thức để nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền, các cơ quan, tổ chức, đoàn thể, chủ sử dụng lao động và NLĐ về ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHXH. Bên cạnh đó cơ quan BHXH tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thông tin, báo cáo kịp thời vi phạm pháp luật BHXH của các đơn vị trên địa bàn để có hướng chỉ đạo giải quyết, xử lý kịp thời. Đồng thời, công khai thông tin về các đơn vị trốn đóng, nợ tiền đóng BHXH số lượng lớn, kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng và gửi trực tiếp đến tổ chức công đoàn hoặc đại diện NLĐ.

Tăng cường thanh tra, phối hợp khởi kiện với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

Ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật BHXH sửa đổi năm 2014, BHXH Việt Nam đã chủ động chuẩn bị những điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện ngay khi Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN của cơ quan BHXH như đào tạo nghiệp vụ thanh tra cho đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, công tác thu, mua sắm bổ sung trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác thanh tra chuyên ngành. Hiện nay, toàn ngành BHXH có khoảng 5.500 cán bộ, công chức, viên chức làm công tác kiểm tra và công tác thu. Trong đó có 1.300 người đã được đào tạo nghiệp vụ thanh tra chuyên ngành đủ điều kiện để thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Ảnh minh họa

BHXH Việt Nam cũng cho biết, trong những năm qua ngành BHXH đã thực hiện nhiều vụ khởi kiện doanh nghiệp vi phạm pháp luật về nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN và đạt được những kết quả nhất định. Luật BHXH 2014 quy định mới nhằm tăng cường vai trò công đoàn các cấp trong bảo vệ quyền lợi BHXH, BHYT của NLĐ, đó là quyền đại diện NLĐ khởi kiện ra tòa án với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ và tập thể NLĐ. Do vậy, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng quy chế phối hợp để triển khai thực hiện bảo vệ quyền lợi của NLĐ.

Ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, theo Quy chế phối hợp vừa được ký giữa BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Theo đó, Quy chế phối hợp, định kỳ hoặc đột xuất, cơ quan BHXH tỉnh, huyện cung cấp cho Liên đoàn Lao động tỉnh, huyện danh sách các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (gồm số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH), hồ sơ xác định nợ BHXH theo quy định của BHXH Việt Nam. Bản cập nhật đến tháng trước thời điểm nộp đơn khởi kiện ra tòa án về tình hình nợ và tình trạng áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với các đơn vị sử dụng lao động mà tổ chức công đoàn đã gửi danh sách thông báo cho cơ quan BHXH trước khi khởi kiện. “Căn cứ hồ sơ do cơ quan BHXH cung cấp, tổ chức công đoàn khởi kiện đơn vị nợ BHXH theo quy định của pháp luật bảo vệ quyền lợi cho NLĐ và thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị nợ BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp”- ông Trần Đình Liệu cho biết thêm.