Hà Nội: Nhiều công trình hồ đập được đầu tư nâng cấp, sửa chữa

Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 117 hồ thủy lợi, nằm trên địa bàn 6 huyện: Sóc Sơn, Ba Vì, Quốc Oai, Thạch Thất, Chương Mỹ, Mỹ Đức và thị xã Sơn Tây, trong đó có 9 hồ chứa có quy mô lớn, 20 hồ có quy mô vừa và 88 hồ quy mô nhỏ.

Các hồ thủy lợi của Hà Nội phần lớn được xây dựng từ những năm 60, 70 của thế kỷ trước, kỹ thuật thi công thủ công. Ngoại trừ các hồ chứa lớn, phần lớn các hồ quy mô nhỏ và vừa không bảo đảm an toàn khi mưa, lũ ngày càng cực đoan, bất thường như hiện nay. Mặt khác, lực lượng quản lý, vận hành đập, hồ chứa thuỷ lợi còn mỏng, nhất là các hồ nhỏ thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên nên nhiều hồ đã bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ mất an toàn và đe dọa tính mạng người dân và tài sản vùng hạ du.

Trước các nguy cơ đó, TP. Hà Nội đã đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhiều công trình hồ, đập trên địa bàn. Đơn cử như các hồ chứa: Đồng Đò, Đồng Quan, Kèo Cà (huyện Sóc Sơn); Lập Thành (huyện Quốc Oai); Đầm, Vống (huyện Ba Vì)… Dù vậy, nguy cơ mất an toàn từ sự xuống cấp của nhiều hồ chứa vẫn hiện hữu đáng lo ngại, do đó việc bảo đảm an toàn các hồ đập luôn được xác định là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa thường xuyên.

Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, những năm qua, thành phố Hà Nội đã đầu tư gần 800 tỷ đồng sửa chữa, nâng cấp nhiều hồ, đập. Tuy nhiên, do xây dựng từ những năm 60, 70 của thế kỷ trước, kết cấu đập làm bằng đất, nên hiện Hà Nội còn 42 hồ, đập hư hỏng, xuống cấp. Năm 2021-2022, thành phố tiếp tục bố trí gần 100 tỷ đồng sửa chữa thường xuyên và cải tạo nâng cấp 14 hồ, đập ở các huyện: Ba Vì, Sóc Sơn... do đó, trong thời gian chuẩn bị xây dựng công trình, các doanh nghiệp thủy lợi và các địa phương phải thường xuyên kiểm tra, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư và sẵn sàng triển khai phương án bảo đảm an toàn đập hồ và vùng hạ du.

Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, để bảo đảm an toàn cho công trình hồ, đập trong mùa mưa bão, Sở NN&PTNT Hà Nội đã xây dựng 3 kịch bản ứng phó. Kèm theo các kịch bản trên, đơn vị đã yêu cầu các doanh nghiệp thủy lợi, cơ quan được giao quản lý hồ, đập có trách nhiệm lập phương án bảo vệ đập, hồ chứa nước. Lập, rà soát, điều chỉnh, bổ sung phương án ứng phó thiên tai và tình hình khẩn cấp nhằm bảo đảm an toàn cho các hồ, đập.

Trong tình huống nguy hiểm nhất là mực nước hồ cao bằng đỉnh đập, đơn vị quản lý phải thông báo ngay với Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn cấp huyện để tổ chức di dời dân đến vị trí an toàn. Huy động lực lượng xung kích và các đơn vị bộ đội tổ chức ứng cứu bảo đảm an toàn đập. Cùng với đó, tổ chức ứng trực kiểm tra 24/24 giờ, báo cáo theo quy định; phát hiện kịp thời và xử lý triệt để các sự cố theo phương châm “4 tại chỗ”.

Đồng thời, Sở NN&PTNT Hà Nội đề nghị UBND TP chỉ đạo Tổng Công ty Điện lực Hà Nội ưu tiên cung cấp đủ điện cho các trạm bơm tiêu hoạt động ổn định, hết công suất. Các quận, huyện, thị xã triển khai giải tỏa các vi phạm phạm vi bảo vệ công trình hồ, đập; tuyệt đối không tích nước hoặc tích nước hạn chế đối với các hồ chứa đã hư hỏng xuống cấp trong mùa mưa lũ.

Ngoài ra, công tác xác định dòng chảy tối thiểu trên các sông, suối và hạ du các hồ chứa, góp phần quan trọng giảm thiểu những tác động do việc khai thác, sử dụng nước của các hồ chứa, bảo đảm hạn chế tối đa việc tạo ra những đoạn sông khô cạn, giảm thiểu tác động đến hệ sinh thái thủy sinh và các hoạt động khai thác, sử dụng của người dân phía hạ lưu phụ thuộc vào nguồn nước trên các sông, suối có xây dựng hồ chứa.