Hà Nội: Di tích lịch sử quốc gia bị xâm phạm nghiêm trọng trong sự “bất lực” của chính quyền?

Cho thuê trái thẩm quyền

Đoàn kiểm tra của UBND quận Bắc Từ Liêm mới đây chỉ ra hàng loạt sai phạm liên quan đến quá trình UBND xã Xuân Đỉnh cho phép Tiểu ban quản lý di tích Đền Sóc (xã Xuân Đỉnh) từ năm 2000 đến năm 2012 ký kết với Trung tâm đào tạo Lạc Hồng các hợp đồng cho thuê, mượn sân bãi trong khuôn viên di tích Đền Sóc là không đúng quy định.

Theo đó, từ năm 2000 đến 2012, Tiểu ban quản lý di tích lịch sử văn hóa Đền Sóc (được sự cho phép của lãnh đạo xã thời điểm đó), đã đứng ra kí nhiều Biên bản cho Trung tâm đào tạo Lạc Hồng thuê địa điểm, sân bãi… thuộc di tích.

Từ năm 2014, sau khi điều chỉnh địa giới hành chính đã chia tách thành phường Xuân Đỉnh và Xuân Tảo, di tích lịch sử văn hóa Đền Sóc thuộc địa giới phường Xuân Tảo.

Sau khi được thành lập, phường Xuân Tảo đã nhiều lần ra văn bản, thông báo để đốc thúc, yêu cầu Trung tâm đào tạo Lạc Hồng di dời trụ sở, tài sản ra khỏi khuôn viên di tích lịc sử văn hóa Đền Sóc.

Qua “năm lần, bảy lượt” yêu cầu di dời, đến ngày 19/1/2017, Trung tâm đào tạo Lạc Hồng có Công văn số 362/CVLH gửi UBND phường Xuân Tảo xin gia hạn thời gian di chuyển trụ sở đến hết tháng 4/2017, và hứa sẽ di chuyển toàn bộ tài sản, máy móc trang thiết bị, trả lại đất cho Đền Sóc. Tuy nhiên, đến tháng 5/2017, Trung tâm đào tạo Lạc Hồng vẫn chưa di chuyển mà còn xin mượn dãy nhà tạm làm văn phòng tuyển sinh và lưu trữ tài liệu với lý do trụ sở mới tại huyện Sóc Sơn chưa xây dựng xong.

Không được đồng ý, ngày 7/7/2017, Trung tâm đào tạo Lạc Hồng tiếp tục có Công văn số 415 gửi phường Xuân Tảo về việc mượn sân bãi. Tại Công văn này, Trung tâm đào tạo Lạc Hồng viện lý do năm 2013, Tiểu ban quản lý di tích và Trung tâm đã kí biên bản mượn sân bãi với thời hạn đến năm 2028”.

Về việc này, ông Nguyễn Thừa Tích, Trưởng tiểu ban quản lý di tích khẳng định “chưa bao giờ và không kí biên bản cho mượn sân bãi đối với Trung tâm Lạc Hồng đến thời hạn năm 2028”, và hiện nay ban quản lý di tích cũng như UBND xã Xuân Đỉnh, UBND phường Xuân Tảo không lưu giữ biên bản này.

Liên quan đến vụ việc trên, ngày 17/5/2022, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Hà Nội có văn bản số 1469/SVHTT đề nghị UBND quận Bắc Từ Liêm chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức kiểm tra và hướng dẫn UBND phường Xuân Tảo giải quyết theo quy định của Luật đất đai và Luật di sản văn hóa.

Chật vật đi đòi đất

Theo UBND quận Bắc Từ Liêm, việc UBND xã Xuân Đỉnh (từ năm 2000 đến 2012) xác nhận cho phép Tiểu ban quản lý Đền Sóc ký kết với Trung tâm đào tạo Lạc Hồng các hợp đồng cho thuê, mượn sân bãi là sai quy định. Các hợp đồng này ngay từ khi ký kết đã không đảm bảo tính hợp pháp.

Việc Trung tâm đào tạo Lạc Hồng cho rằng Biên bản mượn sân bãi ký kết ngày 20/5/2013 có thời hạn đến năm 2028 nên không di chuyển tài sản, không trả lại đất cho Di tích lịch sử văn hóa quốc gia tại Đền Sóc là hành vi chiếm đất, vi phạm Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định về việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, cần được xử lý nghiêm theo quy định.

Đối với UBND xã Xuân Đỉnh (trước đây), việc Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh trước đây (ông Nguyễn Văn Cương và ông Nguyễn Hữu Khiêm) ký xác nhận vào các văn bản cho thuê, cho mượn đất Đền Sóc giữa Tiểu ban quản lý di tích và Trung tâm đào tạo Lạc Hồng (Hợp đồng thuê địa điểm ngày 30/10/2001; Biên bản cho mượn sân bãi số 56/TTLH ngày 09/1/2012; Biên bản số 135/TTLH ngày 20/5/2013) là không đúng quy định về quản lý di tích.

Từ năm 2000 đến hết tháng 3/2014, UBND xã Xuân Đỉnh không kiểm tra, lập hồ sơ xử lý các vi phạm về di sản văn hóa, đất đai, trật tự xây dựng... tại khu vực Đền Sóc là chưa đảm bảo thực hiện nghiêm công tác quản lý nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng tại di tích Đền Sóc theo quy định.

Bên cạnh đó, UBND quận Bắc Từ Liêm cũng đề cập đến kết quả kiểm tra về các nguồn thu từ hoạt động công đức của nhân dân tại Đền Sóc. Qua kiểm tra sổ thu-chi của Ban quản lý di tích từ năm 2006 đến năm 2022, Trung tâm đào tạo Lạc Hồng đã công đức tổng số tiền 1.046.000 đồng; trong đó năm 2006-2016 nội dung thu được ghi trong sổ là “Tiền thuê đất nhà Đền của trung tâm Lạc Hồng; từ năm 2018-2022 ghi là “tiền thu công đức của  trung tâm Lạc Hồng”. Năm 2017 không ghi nhận công đức của Trung Tâm.

Kiểm tra cho thấy, hiện nay UBND phường Xuân Tảo không theo dõi, quản lý nguồn thu của di tích Đền Sóc (tiền công đức, ủng hộ...) mà vẫn để Tiểu ban quản lý di tích Đền Sóc thực hiện là không đúng quy định.

Đoàn kiểm tra của UBND quận Bắc Từ Liêm cũng chỉ đạo UBND phường Xuân Tảo rà soát, xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc cho thuê, cho mượn đất không đúng thẩm quyền, trong việc không quản lý nguồn thu tại di tích Đền Sóc theo quy định.

Ngoài ra, tham mưu UBND Quận có văn bản báo cáo, kiến nghị Sở Lao động thương binh và xã hội TP thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động dạy nghề đã cấp cho Trung tâm đào tạo Lạc Hồng với địa chỉ trụ sở là Đền Sóc, Xuân Tảo do vị trí đặt trụ sở là đất di tích, việc thuê mượn đất không hợp pháp.