Giáo viên mầm non trước 1995 sẽ được điều chỉnh lương hưu

Thống nhất giải quyết hưởng chế độ BHXH đối với giáo viên mầm non trước 1995

Thời gian qua, Bộ LĐ-TB&XH nhận được nhiều thư, đơn của người lao động cũng như văn bản của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố phản ánh vướng mắc trong việc tính thời gian công tác trước ngày 1/1/1995 để hưởng bảo hiểm xã hội đối với giáo viên mầm non.

Đây là những những giáo viên mầm non có thời gian công tác trước năm 1995 ở các tỉnh như: Hưng Yên, Thanh Hóa, Nam Định… không đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc và phải tham gia BHXH tự nguyện để có đủ 20 năm đóng BHXH. Họ đều nhận số tiền lương hưu rất thấp.

Điển hình như trường hợp bà Nguyễn Thị Thỏa (58 tuổi, trú ở xã Lệ Xá, huyện Tiên Lữ, Hưng Yên) chỉ được nhận 297.299 đồng/tháng (sau đó được điều chỉnh lên mức 558.349 đồng/tháng, rồi hơn 800.000 đồng/tháng như hiện nay), Cô Nguyễn Thị Vóc (SN 1959, trú xã Xuân Tín, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa) có hơn 34 năm công tác trong ngành mầm non, có 18 năm, 9 tháng đóng BHXH bắt buộc, 2 năm và 3 tháng đóng BHXH tự nguyện. Ngày 1/1/2015, cô nhận sổ hưu trong đó ghi lương hưu chỉ vỏn vẹn 339.873 đồng/tháng…

Nguyên nhân lương thấp như vậy là do thời gian đó, giáo viên mầm non không thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc.

Ngày 22/3/2004, Bộ GD&ĐT và BHXH Việt Nam có văn bản số 2150/GDĐT-BHXH thực hiện BHXH, BHYT đối với NLĐ thuộc các cơ sở giáo dục mầm non. Theo đó, NLĐ có thời gian làm việc liên tục tại các cơ sở mầm non từ trước năm 1995 thì có thể đóng BHXH bắt buộc cho thời gian từ tháng 1/1995, đến khi đã tham gia đóng BHXH bắt buộc.  Mức đóng bằng 15% mức tiền lương tính trên mức tiền lương tối thiểu do Nhà nước quy định tại thời điểm thu, nộp nên nhiều giáo viên mầm non lúc đó gặp rất nhiều khó khăn.

Năm 2011, Thủ tướng đã ký QĐ số 45/2011/QĐ-TTg quy định hỗ trợ một phần kinh phí (13%) đóng BHXH tự nguyện đối với giáo viên mầm non công tác từ trước năm 1995 hết tuổi lao động nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì được đóng thêm BHXH tự nguyện cho đủ 20 năm. Cơ quan BHXH đã áp dụng điểm 6, mục I, Thông tư số 02/2008/TT-BLĐTBXH ngày 31/1/2008 và các điều khoản quy định hưởng lương hưu theo chế độ BHXH tự nguyện. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện trước đó tham gia BHXH bắt buộc và bảo lưu thời gian đóng BHXH bắt buộc, thì thời gian làm cơ sở tính hưởng chế độ hưu trí là tổng thời gian đã đóng của hai loại hình BHXH nên có mức lương hưu thấp.

Công văn 333/LĐTBXH-BHXH nêu rõ, để có thống nhất trong tổ chức thực hiện, Bộ LĐ-TB&XH hướng dẫn các địa phương khi xem xét, giải quyết tính thời gian công tác trước 1/1/1995 để hưởng BHXH đối với giáo viên mầm non, hồ sơ làm căn cứ xác định thời gian công tác được thực hiện theo quy định tại các văn bản trước đây về tính thời gian công tác trước 1/1/1995. Việc tính thời gian công tác trước ngày 1/1/1995 để hưởng bảo hiểm xã hội đối với giáo viên mầm non được thực hiện theo Quyết định số 152/TTg ngày 8/4/1976 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản hướng dẫn trong đó có Thông tư liên tịch số 09/TT-LB ngày 21/5/1977 của Bộ Giáo dục, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp về việc bổ sung chế độ, chính sách đối với giáo viên mẫu giáo.

Theo đó, đối với giáo viên mầm non dạy học ở thành phố, thị xã sau đó được tuyển dụng vào biên chế nhà nước thì thời gian công tác được tính hưởng bảo hiểm xã hội tính từ khi làm giáo viên mầm non. Trường hợp là giáo viên mầm non ở nông thôn, thị trấn thì thời gian công tác được tính hưởng bảo hiểm xã hội kể từ ngày được tuyển dụng vào biên chế chính thức.

Quy định cụ thể đối với những trường hợp mất hồ sơ gốc

Đối với hiệu trưởng trường mầm non ở nông thôn, sau đó được tuyển dụng vào biên chế nhà nước được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 133/HĐBT ngày 17/8/1982 của Hội đồng Bộ trưởng và Thông tư số 25/TT ngày 16/8/1983 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục. Theo đó, đối với những người là hiệu trưởng trường mầm non ở nông thôn sau đó được tuyển dụng vào biên chế nhà nước (kể cả tuyển dụng từ ngày 1/1/1995 trở đi) thì thời gian công tác trước ngày 1/1/1995 được tính hưởng bảo hiểm xã hội kể từ khi làm giáo viên mầm non.

Khi xem xét, giải quyết tính thời gian công tác trước ngày 1/1/1995 để hưởng BHXH đối với giáo viên mầm non, hồ sơ làm căn cứ xác định thời gian công tác được thực hiện theo quy định tại các văn bản trước đây về tính thời gian công tác trước ngày 1/1/1995. Trong trường hợp không còn hồ sơ gốc thể hiện quá trình trước ngày 1/1/1995 thì thực hiện theo quy định tại Khoản 7 Điều 23 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH bắt buộc.

Ảnh minh họa

Đối với trường hợp được tính bổ sung thời gian làm giáo viên, hiệu trưởng trường mầm non trước ngày 1/1/1995 để hưởng BHXH thì mức hưởng mới được tính từ khi người lao động nghỉ việc hưởng BHXH. Việc hoàn trả phần chênh lệch hoặc tiền lương hưu, trợ cấp của những tháng chưa nhận được thực hiện theo hướng dẫn tại Khoản 2, Điều 23 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ LĐTB&XH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật BHXH về BHXH bắt buộc.

Trước đó, ngày 11/11/2015, Quốc hội đã ra Nghị quyết số 99/2015/QH13 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2016, theo đó quy định thực hiện trợ cấp đối với giáo viên mầm non có thời gian công tác trước năm 1995 để lương hưu của các đối tượng này đạt mức lương cơ sở, thời điểm thực hiện từ ngày 1/1/2016. Ngày 15/6/2016, Chính phủ ra Nghị định số 55/2016/NĐ-CP điều chỉnh mức lương hưu, trợ cấp mất sức LĐ, trợ cấp hằng tháng và trợ cấp đối với giáo viên mầm non có thời gian làm việc trước năm 1995.

Theo đó, giáo viên mầm non có thời gian làm việc trong cơ sở giáo dục mầm non trước ngày 1/1/1995, đang hưởng lương hưu trước ngày 1/1/2016 và giáo viên mầm non có thời gian làm việc trong cơ sở giáo dục mầm non trước ngày 1/1/1995, bắt đầu hưởng lương hưu trong giai đoạn từ ngày 1/1/2016 – 31/12/2016, từ ngày 1/1/2016 nếu mức lương hưu sau khi đã được điều chỉnh theo quy định mà thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng lương hưu thì được trợ cấp thêm để mức lương hưu bằng mức lương cơ sở.

Và ngày 15/7/2016 Bộ LĐTBXH đã ra Thông tư số 23/2016/TT-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện nghị định trên. Theo Thông tư, giáo viên mầm non về hưu có thời gian làm việc trong cơ sở giáo dục mầm non trước ngày 1/1/1995 nếu mức lương hưu sau khi đã được điều chỉnh mà thấp hơn 1.150.000 đồng thì được điều chỉnh bằng 1.150.000 đồng/tháng áp dụng cho khoảng thời gian từ ngày 1/1/2016 – 30/4/2016; thấp hơn 1.210.000 đồng thì được điều chỉnh bằng 1.210.000 đồng/tháng áp dụng cho khoảng thời gian từ ngày 1/5/2016 trở đi. Thông tư trên có hiệu lực từ 1/9/2016. Tuy nhiên, chính sách đã có nhưng khó thực hiện bởi còn quá nhiều vướng mắc, đặc biệt là thiếu hướng dẫn đối với những trường hợp không còn hồ sơ gốc thể hiện quá trình công tác trước 1/1/1995.