Giáo dục nghề nghiệp gắn với việc làm và hướng nghiệp cho thanh niên dân tộc thiểu số

Để các chính sách tiếp cận gần hơn với thanh niên DTTS

Hôm nay 23/6/2023, Tổ chức Aide et Action Việt Nam (AEA - sắp trở thành Action Education) và Trung tâm Hợp tác Phát triển Tây Bắc phối hợp với Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp (Bộ Lao động – TB&XH) tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Giáo dục nghề nghiệp gắn với việc làm và hướng nghiệp cho thanh niên Dân tộc thiểu số (DTTS)”.

Hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng tiếp cận các cơ hội sinh kế cho thanh niên DTTS thông qua thúc đẩy sáng kiến phát triển nghề nghiệp và khởi nghiệp” do Liên minh châu Âu tài trợ. 

Trong bối cảnh có rất nhiều chính sách về giáo dục hướng nghiệp và phát triển nghề nghiệp liên quan đến thanh niên DTTS đang được triển khai tại các tỉnh, nhiều chính sách đã góp phần nâng cao năng lực và khả năng tiếp cận cơ hội phát triển sinh kế cho thanh niên DTTS.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện chính sách đối với giáo dục nghề nghiệp cho thanh niên DTTS trong thực tế còn nhiều hạn chế, cụ thể như: vai trò, vị trí của nguồn nhân lực thanh niên DTTS chưa được nhận thức đúng mức; chính sách đào tạo cho thanh niên DTTS chậm đổi mới, chưa đồng bộ, tổ chức thực thi chưa hiệu quả ; thông tin về thị trường lao động còn chậm và thiếu độ tin cậy; các nguồn lực chưa được huy động tối đa trong việc tham gia vào đào tạo nghề cho thanh niên DTTS;… (Theo Báo cáo Tổng quan chính sách về Giáo dục nghề nghiệp cho thanh niên DTTS - TS Phan Chính Thức).

Chính vì vậy, buổi tọa đàm sẽ là cơ hội để các bên có thể trao đổi trực tiếp và đề xuất các khuyến nghị với mong muốn giúp các chính sách tiếp cận gần hơn với đối tượng thanh niên DTTS.

Tọa đàm mang đến cái nhìn tổng quan về các chính sách về giáo dục hướng nghiệp, đào tạo nghề, khởi nghiệp và các thành tựu cũng như  hạn chế trong quá trình triển khai những chính sách này.

Đại diện AEA Việt Nam và đối tác triển khai Dự án - Trung tâm Hợp tác Phát triển Tây Bắc - cũng đã chia sẻ những bài học kinh nghiệm và mô hình từ Dự án, dưới góc độ đóng góp của các mô hình này vào việc giải quyết vấn đề về khoảng trống chính sách và đề xuất cho việc duy trì, nhân rộng các mô hình, thực tiễn tốt mà Dự án đã thực hiện.

Qua đó, đào tạo nghề cho thanh niên DTTS cần được phát triển theo hai hướng: Nâng cao chất lượng (kỹ năng nghề thành thạo), và mở rộng quy mô (từng bước phổ cập nghề). Quá trình đào tạo nghề chỉ đạt hiệu quả khi thực hiện theo hành trình bao gồm các giai đoạn: trước đào tạo nghề (tư vấn, hướng nghiệp, tiếp cận với kỹ năng mềm cốt lõi), trong quá trình đào tạo (đầu vào dạy và học kết hợp chú trọng đầu ra thực hành và kỹ năng), và sau đào tạo nghề (tư vấn, tạo cơ hội việc làm, hỗ trợ khởi nghiệp, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng).

Đến năm 2025, khoảng 80% người DTTS độ tuổi lao động được hỗ trợ đào tạo nghề 

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu trong đó có đại diện thanh niên khởi nghiệp đã đưa ra nhiều câu hỏi và ý kiến về các chính sách liên quan, đồng thời nêu lên những đề xuất và mong muốn nhằm tối ưu hóa các chính sách, từ đó hỗ trợ các thanh niên DTTS nói chung tận dụng được các chính sách trong quá trình khởi nghiệp.

Ông Đào Trọng Độ - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thường xuyên, Tổng cục giáo dục nghề nghiệp nhấn mạnh, trong ba năm qua Dự án đã triển khai được nhiều kết quả cụ thể, đối với từng vừng từng huyện.

Dự án đã xây dựng được Bộ tài liệu hướng nghiệp, phối hợp với tổ chức lao động Quốc tế xây dựng những chương trình đặc trưng cho vùng đồng bào DTTS, để hỗ trợ đào tạo cho thanh niên DTTS.

Hiện nay công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm nói chung và cho đối tượng thanh niên DTTS nói riêng đang rất được quan tâm. Từ năm 2018 – 2019, tại nghị quyết 88 của quốc hội, đã đưa ra chỉ tiêu hết sức cụ thể là đến năm 2025 sẽ có khoảng 80% người DTTS trong độ tuổi lao động được hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp.

“Đây là một con số rất lớn và để thực hiện nghị quyết đó thì Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 – 2030”, ông Độ thông tin.

Từ chương trình tổng thể này, cũng theo ông Đào Trọng Độ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chương trình mục tiêu Quốc gia về phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021 – 2025 với nguồn kinh phí khá lớn, trong đó vấn đề đào tạo nghề cũng có một dự án về hỗ trợ đào tạo nghề cho đồng bào DTTS, cùng với 2 chương trình mục tiêu khác cũng có liên quan là chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững và chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới cũng đều có nội dung về đào tạo nghề.

Ông Độ nhấn mạnh, Dự án đào tạo nghề cho thanh niên miền núi và DTTS có triển khai thành công hay không, thì sự hỗ trợ kỹ thuật cũng như những hoạt động của các tổ chức hỗ trợ để xây dựng mô hình cụ thể, đóng vai trò hết sức quan trọng.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thường xuyên bày tỏ, mong muốn phía tổ chức AEA và Tây Bắc sẽ tiếp tục phối hợp đồng hành cùng với Tổng cục GDNN và các địa phương để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc đào tạo nghề, hướng nghiệp, khởi nghiệp, đào tạo sinh kế cho thanh niên DTTS.

Bà Nguyễn Thị Tú – Trưởng Đại diện AEA Việt Nam chia sẻ: “Cùng với đối tác tại địa phương, AEA mong muốn sẽ tiếp tục hỗ trợ các bạn thanh niên DTTS nâng cao kỹ năng, tiếp cận được các nguồn lực đầu tư cũng như mở rộng các cơ hội phát triển nghề nghiệp, kết nối và khởi nghiệp. Buổi tọa đàm ngày hôm nay là cơ hội để Dự án cũng như các đối tác cùng tổng hợp lại, đánh giá các nguồn lực hỗ trợ đa dạng từ chính sách cho thanh niên DTTS, từ đó đưa ra các khuyến nghị để thanh niên DTTS có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, góp phần phát triển nền kinh tế tại địa phương.”