Gian nan khi tham gia đấu thầu

Cài bẫy nhà thầu

Theo Công ty TNHH Xây Dựng và Cầu Đường Đại Việt (Đại Việt) thì đơn vị này có tham gia dự thầu gói thầu Thi công tuyến đường Đ4 và tuyến đường N, thuộc dự án các trục giao thông chính thuộc khu quy hoạch xây dựng các bệnh viện và một số công trình nhà nước tại Bình Dương. Dự án do Ban Quản lý Đầu tư Xây dựng tỉnh Bình Dương làm chủ đầu tư và Công ty CP Tư vấn Thiết kế Xây dựng Việt Trẻ (Việt Trẻ) làm tư vấn mời thầu.

Gói thầu được đăng công khai trên Báo Đấu Thầu ngày 9/6/2016. Thời gian phát hành hồ sơ mời thầu từ 8 giờ 30 phút ngày 14/6/2016 đến 9 giờ ngày 5/7/2016. Đấu theo hình thức một giai đoạn 2 túi hồ sơ. Thời gian có hiệu lực của hồ sơ là 120 ngày. Thời gian đóng thầu vào 9 giờ ngày 5/7/2016. Thời điểm mở thầu 9 giờ 15 phút ngày 5/7/2016. Đại Việt đã nộp hồ sơ dự thầu theo đúng trình tự và yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Trong khoảng thời gian 17 ngày kể từ ngày mở thầu, nhà thầu Đại Việt không nhận được bất kỳ thông báo nào từ Việt Trẻ (bên mời thầu). Cho đến lúc 16 giờ ngày 22/7/2016 (thứ 6) Đại Việt nhận được thông báo từ Việt Trẻ yêu cầu làm rõ hồ sơ dự thầu qua email với 6 hạng mục. Việc giải trình này sẽ được thực hiện từ lúc 8h30 sáng  25/7/2016 (thứ 2) tại cơ quan của Việt Trẻ (Đồng Nai). Như vậy, Đại Việt chỉ có 1 ngày để chuẩn bị hồ sơ bổ sung giải trình (vì ngày 23, 24 rơi vào thứ 7, chủ nhật).

Sáu nội dung của HSDT mà đơn vị tư vấn yêu cầu nhà thầu bổ sung, làm rõ đó là: (1) Cam kết không đang trong thời gian bị cấm tham gia đấu thầu; (2) Cam kết những nhân sự đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc; (3) Cam kết những thiết bị đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc; (4) Không kê khai Mẫu số 07 (Hợp đồng không hoàn thành trong quá khứ), Mẫu số 08 (Kiện tụng đang giải quyết), Mẫu số 09 (Tình hình tài chính trước đây của nhà thầu), Mẫu số 10 (Doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng); (5) Về báo cáo tài chính 3 năm (2013, 2014, 2015); (6) Về thời gian thực hiện hợp đồng ghi trong đơn dự thầu.

Ông Trần Ngọc Lư, Giám đốc Đại Việt cho rằng, những yêu cầu của đơn vị tư vấn là vô lý, cố tình bắt ép doanh nghiệp. Cụ thể, việc yêu cầu phải đem bản gốc báo cáo tài chính để đối chiếu với bản sao trong HSĐXKT là không khả thi, vì từ năm 2014 các doanh nghiệp đã khai thuế và nộp báo cáo tài chính qua mạng. Về yêu cầu “nhà thầu phải có công văn giải thích thời gian thực hiện hợp đồng ghi trong đơn dự thầu”, Nhà thầu Đại Việt cho là không có cơ sở. Theo đó, nội dung này đã được kê khai và chú thích đầy đủ trong HSDT tại trang 46 về biện pháp thi công, bảng tiến độ tổng thể và chi tiết. Với việc “cam kết không đang trong thời gian bị cấm tham gia dự thầu” thì nhà thầu không có nghĩa vụ phải chứng minh. Thông tin này hoàn toàn có thể do Bên mời thầu kiểm tra trên dữ liệu của Bộ Xây dựng về năng lực, kinh nghiệm xây dựng cũng như trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Đồng thời, yêu cầu “Cam kết những nhân sự, thiết bị đã kê khai cho gói thầu này thì không kê khai cho gói thầu khác có trùng thời gian làm việc” của Bên mời thầu là trái với Thông tư số 23/TT-BKHĐT.

Doanh nghiệp nảy cũng cho rằng, đơn vị mình là nhà thầu có bề dày kinh nghiệm, đã thi công nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật, cầu đường và có đủ năng lực, kinh nghiệm và tiềm lực tài chính để thi công tốt các gói thầu tương tự.

Cho thêm “phút bù giờ”

Tuy nhiên, vì muốn tiếp tục tham gia đấu thầu nên ngày 25/7/2016, Công ty Đại Việt đã có văn bản (gửi qua email) đến nhà tư vấn kiến nghị cho thêm thời gian để có thể bổ sung, làm rõ HSDT. Cũng trong ngày 25/7, đơn vị Tư vấn Việt Trẻ sau khi xin ý kiến Chủ đầu tư đã chấp thuận gia hạn thời gian làm rõ HSDT cho Nhà thầu Đại Việt thêm 1 ngày.

Đến ngày 29/7, Đại Việt đã đến văn phòng Nhà tư vấn Việt Trẻ (TP Biên Hòa, Đồng Nai) làm việc và giải trình 6 hạng mục theo yêu cầu của Việt Trẻ. Theo biên bản kết luận làm việc, Công ty Đại Việt cho rằng những hạng mục yêu cầu của Việt Trẻ không phù hợp và trái với Luật Đấu thầu nên doanh nghiệp này không chấp nhận.

Đại diện doanh nghiệp này bức xúc cho biết, quy trình làm việc trong các văn bản chính thức kể cả cơ quan quản lý nhà nước, ngoài việc thông báo thông tin qua fax, email, hoặc điện thoại,… thì vẫn phải gửi bản gốc qua đường công văn hoặc trực tiếp cho người tiếp nhận. Trong khi đó, thông báo của Việt Trẻ chỉ gửi qua email và đề nghị Đại Việt đến văn phòng Công ty Việt Trẻ để nhận được bản gốc thông báo là việc không đúng quy trình, không thể chấp nhận được. Cũng theo doanh nghiệp này, thời gian chuẩn bị hồ sơ và giải trình hồ sơ theo yêu cầu của Tư vấn Việt Trẻ chưa phù hợp với Luật Đấu thầu.

Trao đổi với phóng viên, các luật sư cho rằng, theo quy định của pháp luật, đơn vị tư vấn được quyền yêu cầu nhà các đơn vị dự thầu làm rỏ nhằm xác tín thông tin theo chức năng, nhiệm vụ được giao trên tinh thần tôn trọng hợp tác, bảo đảm yêu cầu công việc. Tuy nhiên, các yêu cầu làm rỏ phải phù hợp quy định pháp luật và không vượt quá khả năng của đơn vị dự thầu.

Cuộc chiến giữa nhà thầu và đơn vị tư vấn, chủ đầu tư xưa nay đã không còn hiếm trong công tác đấu thầu, nhiều mánh khóe gian dối đã khiến cho công tác đấu thấu vừa thiếu minh bạch, vừa gây lãng phí nguồn lực lớn. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần giám sát, ban hành các chế tài cụ thể, nhằm tránh hiện tượng “quân xanh quân đỏ” trong công tác đấu thầu.