Duyên thầm Mai Châu

Nằm ở độ cao từ hơn 200 mét cho tới hơn 1.500 mét so với mực nước biển, và cách Hà Nội chừng 160km, thị trấn Mai Châu, từ lâu vẫn được xem là điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng kết hợp tìm hiểu văn hóa rất hấp dẫn không chỉ của riêng người Hà Nội, khách du lịch quốc tế, mà còn là chốn cần phải thăm viếng của du khách các địa phương trong cả nước.

Là nơi quần tụ sinh sống của 5 dân tộc anh em, trong đó người Mường và người Thái trắng chiếm đại đa số.

Mai Châu nằm trọn trong một vùng lòng chảo rộng, với các ngọn núi cao bao quanh, vì vậy những bản làng cùng các cánh đồng lúa bạt ngàn màu xanh xen lẫn tạo nên một thị trấn nên thơ trữ tình.

Vẻ đẹp đầu quyến rũ của thị trấn Mai Châu.

Khí hậu ở nơi đây luôn mát mẻ hơn so với các nơi khác vào mùa hè, và ấm hơn vào mùa đông, chẳng vậy mà du khách ngày càng biết nhiều và thích thú tới điểm du lịch nghỉ dưỡng này là một điều dễ hiểu.

Trong khoảng hơn chục năm trở lại đây, bà con các dân tộc Mai Châu đã biết hướng tới làm du lịch sinh thái, kết hợp nghỉ dưỡng. Hầu như nhà nào ở Mai Châu cũng phát huy thế mạnh của mình là các ngôi nhà sàn cổ khá rộng rãi, thoáng đãng để làm du lịch phát triển kinh tế gia đình, cũng như cộng đồng.

Vâng, ngoài yếu tố cảnh quan núi non trùng điệp, khí hậu trong lành, nhiều món ăn đặc sắc khó quên thì “đặc sản” du lịch hấp dẫn nhất hút khách tới Mai Châu chính là những nếp nhà sàn xinh xắn ẩn mình trong sương núi mờ ảo. Hầu như ai tới nơi này đều rất thích thú với các ngôi nhà sàn được dựng theo mô típ tương đối giống nhau.

Ở các bản Lác 1, bản Lác 2, bản Pom Coọng, hầu hết các hộ dân đều có nhà sàn và họ đều giữ được các nét nguyên sơ của các ngôi nhà cổ. Nhiều ngôi nhà sàn tân trang cho cao, thoáng đãng để hợp với việc đón khách làm du lịch nhưng vẫn tuân thủ kiến trúc xưa cũ.

Các nhà sàn đều được làm khung, sàn, tường bằng gỗ, mái lợp lá cọ, hoặc ngói ta. Sàn của ngôi nhà thường cao cách mặt đất khoảng trên 1,5 mét đến 2 mét, bởi vốn dĩ theo thiết kế từ xa xưa, phía dưới của ngôi nhà là nơi cất giữ các nông cụ lao động sản xuất, nuôi nhốt gia súc...

Một góc bản Lác (Mai Châu, Hòa Bình).

Người Mai Châu giờ đây tận dụng khoảng không gian phía dưới ngôi nhà sàn của mình để đặt khung cửi dệt vải, để bày bán các loại đồ lưu niệm cho khách tham quan, mua sắm.

Phía trên của ngôi nhà là nơi sinh hoạt của gia đình, cũng như dùng làm nơi đón khách nghỉ dưỡng, vì thế các ngôi nhà đều được trang hoàng rất đẹp. Bên lối cầu thang lên xuống là các giỏ hoa lan rừng đa sắc màu tạo nên sự mềm mại đáng yêu khi ta đặt chân lên ngôi nhà.

Hành lang dẫn vào chính giữa của ngôi nhà và dọc theo các khung cửa sổ đón gió to, rộng cũng được bài trí các chậu, giỏ hoa lan, cũng như giàn hoa leo. Nhiều hộ dân có khoảng không rộng họ còn tạo nên các vườn cây ăn quả, vườn hoa, và cả vuông ao nhỏ xinh để nuôi cá, khiến cho khách nghỉ dưỡng tại ngôi nhà cảm thấy một không gian thoáng mát, yên bình, nên thơ.

Đường từ Hà Nội tới Mai Châu giờ đây rất thuận tiện, vì vậy không chỉ các ngày cuối tuần, mà những ngày khác trong tuần nơi này đều có rất đông khách tới tham quan nghỉ dưỡng.

Du lịch thăm thú Mai Châu quả rất tuyệt vời mà lại hợp lý về giá cả, khi một nhóm khoảng trên dưới chục người lưu lại trong thời gian 2 ngày 1 đêm chi phí chưa đến 2 triệu đồng cho việc thuê trọn gói một căn nhà sàn.

Nếu khách đi đoàn lẻ độ dăm, bảy người thì việc thuê ở ghép tại một ngôi nhà sàn cũng làm chi phí bớt đắt đỏ, hơn nữa sự giao lưu, sinh hoạt cộng đồng khiến ai nấy đều trở nên thân thiện...

Khách và chủ say trong men rượu cần.

Đến với Mai Châu, du khách chắc chắn sẽ được các chủ nhà tiếp đón một cách chân tình, cởi mở, giàu lòng mến khách. Khách thuê nhà sàn thường được chủ tặng một vài chum rượu cần (tùy lượng khách nhiều hay ít) do họ tự làm bằng men lá, và món cơm lam với thịt nướng.

Ngoài ra còn có thêm một số món ăn đặc trưng của bà con dân tộc nơi đây rất lạ lẫm nhưng vô cùng ngon, khó quên cũng được chủ nhà chế biến để thết đãi khách.

Đó là món xôi nếp nương, măng đắng xào, cá suối nướng, gà bọc lá dong nướng lụi... Một bữa tiệc “xông” nhà làm quen giữa khách và chủ như vậy thường được miễn phí, còn từ các bữa sau, khách muốn ăn món gì sẽ được phục vụ tận tình với đầu bếp lành nghề là các thành viên trong chính gia chủ ấy đảm nhận.

Trong những ngày lưu lại đây, du khách sẽ được hòa mình vào các nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng cực kỳ vui nhộn, hấp dẫn. Điệu xòe Thái, cùng các làn điệu dân ca tình tứ mê đắm lòng người, hay các điệu nhảy sạp toát mồ hôi nhưng thích thú... cũng sẽ khiến khách không thể bỏ qua.

Các cuộc sinh hoạt, giao lưu văn hóa có thể diễn ra trên chính ngôi nhà sàn, cũng có thể diễn ra tại khoảng đất trống giữa quần thể các ngôi nhà sàn, và cũng có thể tại một bãi đất trống nào đó.

Nhưng vui và hấp dẫn hơn cả có lẽ là cuộc giao lưu diễn ra theo mô hình cộng đồng vào ban đêm, với ánh lửa từ những bó đuốc bập bùng, xung quanh vang lên điệu múa, câu hát dậy vang bản làng, núi rừng...

Đã đến với Mai Châu nhiều lần, nhưng sự dung dị và nét duyên thầm đầy quyến rũ của nơi này vẫn luôn có sức hút làm tôi muốn tới và khám phá.

Tôi nghĩ, sẽ chẳng phải riêng tôi mà bất kỳ du khách nào cũng sẽ bị mê hoặc bởi Mai Châu khi đã một lần tới, bởi nơi đây không chỉ có nhà sàn, có phong cảnh đẹp, khí hậu trong lành, các món ẩm thực ngon, mà còn là sự mộc mạc, chân tình và tấm lòng cởi mở của con người nơi đây...