Diễn đàn phát triển bền vững Đông Á mở ra nhiều cơ hội hợp tác Việt- Hàn và cải thiện nguồn nhân lực

Ông Đặng Huy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) nhận định, thế giới đang đứng trước rất nhiều biến động lớn và ngày càng khó lường với những xu thế lớn trái ngược nhau đang đặt các quốc gia đứng trước vận hội và thách thức rất lớn. Điều này đòi hỏi các quốc gia phải tiến hành cải cách cơ cấu mạnh mẽ và triệt để để tiếp tục tăng trưởng và phát triển, trong đó nhân lực và khoa học công nghệ là hai lĩnh vực cốt yếu.

“Do đó, câu hỏi đặt ra cho Việt nam là làm thế nào để tận dụng hiệu quả nhất những năm ít ỏi còn lại của thời kỳ dân số vàng cho tăng trưởng kinh tế, nhất là thông qua nâng cao năng suất lao động? Làm thế nào để nền khoa học công nghệ có thể hòa nhịp cùng chiều với cuộc cách mạng công nghiệp lân thứ 4 của thế giới đang sắp sửa diễn ra? Hoặc Việt Nam cần tiến hành hợp tác quốc tế như thế nào để có thể tận dụng hiệu quả nhất những tri thức, kinh nghiệm mà các nước phát triển đi trước chia sẻ?” – Thứ trưởng Đặng Huy Đông đặt câu hỏi dẫn đề tại Diễn đàn.

Theo ông Hahm Seung Heui, Chủ tịch Diễn đàn Hiện tại – Tương lai Hàn Quốc chia sẻ, 60 năm qua, Hàn Quốc đã chạy những bước rất vội vã. Nhờ sự phát triển kinh tế nhanh chóng, thu nhập quốc dân từ xuất phát điểm 50 USD nay đang đứng trước kỷ nguyên 30.000 USD, chủ nghĩa dân chủ cũng được hình thành. Sự phát triển quốc gia theo kiểu Hàn Quốc như thế này đã nổi lên như một mô hình hấp dẫn được các nước mới nổi lấy làm hình mẫu. Ngoài ra, mặc dù gặp phải khủng hoảng tài chính IMF nhưng dựa trên sức mạnh tiềm tàng lạ kỳ, Hàn Quốc đã khiến thế giới phải ngạc nhiên vì không ngừng phát triển...

Chia sẻ kinh nghiệm, làm sao để có thể thoát khỏi nỗi lo về tăng trưởng thấp? Ông Kim Byong Joon, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách Oh-rea cho rằng, vấn đề khoa học công nghệ, năng lực nghiên cứu phát triển và năng suất lao động là những vấn đề không thể bỏ qua. 

Ông Hahm Seung Heui đánh giá cao: "Trong động lực tăng trưởng kinh tế nhảy vọt của Việt Nam, điều kiện địa lý giáp biển và đất liền của các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc cũng như chính sách mở cửa của chính phủ và nguồn tài nguyên, nhân lực trẻ đang trở thành yếu tố nền tảng".

Song, theo báo cáo phân tích môi trường kinh doanh (Doing Business Report) của Ngân hàng thế giới năm 2016, Việt Nam xếp thứ 90 trong 189 nước tham gia xếp hạng. Trong các quốc gia khu vực Đông Nam Á, Việt Nam xếp hạng cao hơn Philippin, Indonesia nhưng thấp hơn ngay cả Malaysia, Thái Lan. Ngoài ra, theo báo cáo về môi trường đầu tư của Bộ Nội vụ Mỹ, những vấn đề mãn tính như thiếu hụt cơ sở pháp lý, chế độ chính sách, thiếu nguồn lao động lành nghề, sự phổ biến của nạn tham ô tham nhũng của Việt Nam vẫn chưa được cải thiện, cơ cấu kinh tế dễ bị tổn thưởng bởi tác động của bên ngoài, sự tồn đọng của nhập siêu, sự thiếu hiệu quả của các doanh nghiệp nhà nước, xu hướng giảm viện trợ nước ngoài (ODA) đang được chỉ ra là những nhân tố gây trở ngại cho sự phát triển kinh tế bền vững.

Dựa trên quan điểm Hàn Quốc và Việt Nam có rất nhiều điểm chung về văn hoá, lịch sử và sự tương đồng về giai đoạn phát triển kinh tế, xã hội, ông Hahm Seung Heui cho rằng, sự chia sẻ kinh nghiệm phát triển của các quốc gia có môi trường công nghiệp tương đồng sẽ giúp ích nhiều cho việc phá bỏ các nhân tố cản trở mà Việt Nam đang gặp phải cũng như đạt được tầm nhìn trở thành nước công nghiệp phát triển.

TS. Nguyễn thị Tuệ Anh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cũng chia sẻ, Việt Nam đang thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng nhằm nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Vì vậy, cần khẳng định nâng cao chất lượng lao động có ý nghĩa quyết định đối với Việt Nam để thực hiện chủ trương này và thu hẹp khoảng cách về năng lực cạnh tranh với các nước trong khu vực; đồng thời, nâng cao chất lượng lao động cũng cần thiết để tiếp thu công nghệ và tận dụng cơ hội của hội nhập kinh tế quốc tế. 

TS Nguyễn thị Tuệ Anh cũng đưa ra kiến nghị cần có chính sách ưu tiên nguồn nhân lực nhà nước cho đào tạo và nâng cao chất lượng đào tạo ở những ngành Việt Nam ưu tiên phát triển, có khả năng lan tỏa về công nghệ và năng suất với mục tiêu cụ thể và có chỉ tiêu định lượng gắn với phát triển của ngành được ưu tiên để đánh giá hiệu quả và giám sát. Ngoài ra, cần khuyến khích rộng rãi và hỗ trợ khởi nghiệp kết hợp với đào tạo và nâng cao chất lượng lao động; mở rộng hợp tác với bên ngoài về lĩnh vực khởi nghiệp kết hợp với đào tạo. 

Riêng trong năm 2016, Hàn Quốc là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất của Việt Nam với hơn 5,5 tỷ USD vốn đăng ký của 828 dự án. Việt Nam hiện là quốc gia tiếp nhận đầu tư lớn thứ 3 của Hàn Quốc, sau Trung Quốc và Hoa Kỳ. Hàn Quốc cũng trở thành nhà cung cấp vốn hỗ trợ chính thức song phương lớn thứ 2 của Việt Nam sau Nhật Bản. Về thương mại, Hàn Quốc hiện là đối tác lớn thứ ba của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại 2 chiều giữa 2 nước đạt 45,1 tỷ USD năm 2016.