Đề xuất tăng hình phạt với lái xe sử dụng rượu bia gây tai nạn giao thông

Liên tục thời gian gần đây trên địa bàn Thủ đô và phạm vi cả nước đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông để lại những hậu quả hết sức nặng nề trước mắt và lâu dài. Tai nạn giao thông là một trong những nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất trong xã hội. Nguyên nhân dẫn tới các tai nạn giao thông đa phần vẫn là do ý thức chấp hành luật GTĐB còn kém, coi thường tính mạng bản thân và người khác.

Một thực trạng đáng báo động là người điều khiển phương tiện sử dụng chất kích thích như rượu bia, ma túy đang là thực tế diễn ra hiện nay. Nhiều vụ “xe điên” gây tai nạn kinh hoàng tước đi sinh mạng nhiều người khi tham gia giao thông đã gây rất bức xúc trong dư luận xã hội.

Chiếc xe bị hư hỏng sau khi tài xế gây tai nạn

Mới đây (1/5/2019), lái xe Lê Trung Hiếu (SN 1980, ở Văn Cao, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội) điều khiển xe ô tô Mercedes 30F-154.xx lưu thông hướng quận Đống Đa đi Đại Cổ Việt. Khi lái xe Hiếu đi đến đoạn hầm Kim Liên đã xảy ra va chạm mạnh với xe máy không biển số chở hai người là chị Đinh Thị Hải Yến (SN 1976, ở Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) và Trần Thị Quỳnh (SN 1976, ở Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội). Vụ tai nạn khiến hai nạn nhân là Đinh Thị Hải Yến và Trần Thị Quỳnh tử vong,  2 phương tiện ô tô và xe máy hư hỏng nặng.

Sau khi gây tai nạn, tài xế ô tô Mercedes không dừng lại hiện trường mà bỏ chạy về hướng Đại Cồ Việt. Sau đó, lực lượng cảnh sát đã bắt giữ lái xe gây tai nạn đưa về trụ sở làm rõ vụ việc. Nguyên nhân sau đó được xác định lại là do lái xe sử dụng rượu bia, không làm chủ hành vi của mình.

Trao đổi với PV, Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng VPLS Nguyễn Anh, Đoàn LSTP Hà Nội) cho biết, dưới góc độ pháp luật hiện nay thì hành vi người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia, chất kích thích khác có lỗi gây hậu quả nghiêm trọng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 BLHS 2015. Đây là thuộc nhóm tội phạm xảy ra với lỗi vô ý nên chế tài xử lý hình sự chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm này đang có xu hướng gia tăng gây lo lắng và bức xúc cho người dân khi tham gia giao thông.

Theo quan điểm của Luật sư, chúng ta cần phải tăng chế tài đủ sức răn đe, phòng ngừa ngay từ ban đầu chứ không để hậu quả xảy ra rồi mới xử lý.

Trước tiên, cần sửa đổi Luật hình sự, xếp nhóm hành vi sử dụng rượu bia, chất kích thích khác khi điều khiển phương tiện giao thông nếu gây hậu quả nghiêm trọng sẽ thuộc nhóm hành vi lỗi cố ý gián tiếp theo Khoản 2 Điều 10 Bộ luật Hình sự năm 2015 "Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra".

Pháp luật buộc công dân phải nhận thức được việc đưa vào cơ thể mình các chất kích thích như rượu bia, ma túy sẽ dẫn tới mất kiểm soát khả năng nhận thức và điều khiển hành vi mà gây ra hậu quả thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự tương ứng với lỗi cố ý.

Như vậy, nếu hậu quả xảy ra đến đâu thì người điều khiển phương tiện sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng về hậu quả đến đó. Hậu quả gây thương tích từ 11% trở lên thì xem xét ở tội danh "cố ý gây thương tích" hoặc gây ra chết người thì xử theo tội danh "giết người".

Mặt khác qua gần 3 năm thực hiện Nghị định số 46/2016/NĐ của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt ngày đã không còn phù hợp với thực tiễn, nảy sinh một số khó khăn, vướng mắc cần sửa đổi. Cụ thể, Nghị định 46/2016 quy định hình thức xử phạt bổ sung tước bằng lái từ 4-6 tháng hoặc 22-24 tháng và mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực giao thông đường bộ là 40 triệu đồng đối với cá nhân là chưa đủ sức răn đe. Do đó, theo quan điểm của Luật sư cần tăng mức phạt tối đa với cá nhân khi vi phạm luật giao thông đường bộ lên gấp 2 lần và tăng mức phạt với người sử dụng rượu bia, chất kích thích khi tham gia giao thông trên mọi tuyến đường đường, dù là đường cao tốc.

Ngoài ra, cần sửa đổi bổ sung Luật xử phạt vi phạm hành chính quy định trường hợp tước bằng lái xe vĩnh viễn hoặc buộc học lại luật giao thông, kể cả buộc phải thi cấp bằng lái xe mới khi tham gia giao thông sử dụng rượu bia, chất kích thích. Nếu tái phạm nhiều lần mà không có khả năng giáo dục, nhận thức chấp hành luật giao thông thì tước bằng lái xe vĩnh viễn.