ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Cơ quan điều tra cần phải khởi tố Phó chủ tịch huyện Sơn Động

Người gây ra sai phạm lại được ủy quyền đại diện chính quyền tham gia tố tụng

Mới đây, ngày 2/4/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ra Quyết định số 670/QĐ-UBND về việc ủy quyền cho ông Giáp Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Động (Chủ tịch Hội đồng bổi thường giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Khu du lịch tâm linh sinh thái Tây Yên Tử) tham gia tố tụng; thực hiện quyền và nghĩa vụ của tổ chức theo Điều 62 cùa Bộ luật Tố tụng hình sự trong vụ án "Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" liên quan đến giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Khu du lịch tâm linh sinh thái Tây Yên Tử.

Điều đáng bàn, tại Kết luận điều tra vụ án hình sự số 09 ngày 12/2/2020, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang đã xác định ông Giáp Văn Tâm là người trực tiếp chỉ đạo công tác phối hợp các cơ quan chuyên môn trong công tác GPMB thực hiện dự án Khu du lịch tâm linh Tây Yên Tử. Ông Tâm cũng là người ký Quyết định số 375 và số 376 về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB đợt 8 (giai đoạn 1). Sau đó lại ký Quyết định số 451 về việc điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB từ hai hộ sang cho 6 hộ theo đề nghị của Trung tâm kỹ thuật TNMT và Tờ trình của Phòng TNMT huyện Sơn Động. Chính những quyết định sai trái này là nguyên nhân dẫn đến sai phạm khiến hàng loạt cấp dưới bị khởi tố, nhưng ông Tâm lại thoát tội một cách không tưởng.

Theo cơ quan điều tra, ông Giáp Văn Tâm với chức vụ là Phó Chủ tịch UBND huyện, được phân công làm Chủ tịch HĐBTGPMB, nhưng khi ký ban hành các quyết định phê duyệt phương án từ 2 hộ sang cho 6 hộ đã chủ quan, tin tưởng vào tham mưu của Phòng TNMT huyện Sơn Động, tin vào đề xuất của Trung tâm kỹ thuật TNMT Bắc Giang (lý do Trung tâm báo cáo đã xin hướng dẫn của ông Ngô Văn Xuyên – Phó giám đốc Sở TNMT), không nghiên cứu kỹ về chế độ, chính sách trong công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB, dẫn đến phê duyệt phương án sai về chế độ hỗ trợ cho các hộ dân, thiệt hại số tiền hơn 4,5 tỷ đồng. Đến nay mới chỉ thu hồi được hơn 3,7 tỷ đồng.

"Hành vi của ông Giáp Văn Tâm có dấu hiệu thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ được giao nhưng xét vai trò, tính chất và mức độ lỗi thì thấy không cần thiết xem xét xử lý hình sự mà chỉ cần kiến nghị xem xét xử lý bằng biện pháp hành chính khác cũng đảm bảo tính răn đe", Kết luận điều tra nêu.

Trong khi ông Tâm là người đứng đầu lại thoát tội, thì tại kết luận điều tra, Công an tỉnh Bắc Giang đề nghị truy tố các bị can: Phan Đức Hạnh (sinh năm 1973), Phó bí thư chi bộ, Phó giám đốc Trung tâm kỹ thuật TNMT Bắc Giang; Thân Đức Thanh (sinh năm 1974), Trưởng phòng đo đạc bản đồ, Tổ trưởng tổ công tác giải phóng mặt bằng, trực tiếp phụ trách công tác đo đạc bản đồ và Nguyễn Văn Lực (sinh năm 1982), cán bộ Phòng Đo đạc Trung tâm kỹ thuật TNMT về tội "Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất". Đồng thời, đề nghị truy tố bị can Ngọc Minh Phụng (sinh năm 1962), Trưởng phòng TNMT huyện Sơn Động về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Đồng thời chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án và Bản kết luận điều tra đến Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) tỉnh Bắc Giang đề nghị truy tố các bị can.

Cơ quan điều tra cần phải khởi tố Phó chủ tịch huyện Sơn Động

Đánh giá về sự việc, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng, Phó Ban Dân nguyện UBTVQH cho biết, phải xem xét vai trò, trách nhiệm, hậu quả do ông Tâm và các cá nhân gây ra. Trong kết luận của cơ quan điều tra đã cho thấy rất rõ vai trò của ông Giáp Văn Tâm, cũng như hậu quả làm thiệt hại hơn 4,5 tỷ tỷ đồng, đến nay mới chỉ thu hồi được hơn 3,7 tỷ đồng. Như vậy không chỉ là hành vi thiếu trách nhiệm, mà còn liên quan đến các việc cần phải xem xét phía sau. Đó là vì sao ký các quyết định lại gây thiệt hại như thế?.

Theo ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng, nếu chỉ xem xét xử lý hành chính, và cơ quan Đảng chỉ xem xét xử lý ở mức nhẹ thì không công bằng. Thứ nhất là không công bằng trước pháp luật. Mọi công dân phải bình đẳng trước pháp luật, có tội phải xử lý, có công phải được khen thưởng. Ông Tâm là người có tội, hành vi phạm tội rõ ràng đã được cơ quan điều tra chỉ rõ thì tại sao không xem xét trách nhiệm hình sự?.

Thứ hai, đó là không công bằng với tất cả những người khác có liên quan đến vụ việc. Tại sao những người dưới quyền lại bị chịu trách nhiệm, bị truy tố, nhưng ông Tâm lại không?.

Thứ 3, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang lại ra Quyết định để ủy quyền cho ông Tâm để tham gia tố tụng với tư cách đại diện cho Chủ tịch UBND tỉnh trước cơ quan tố tụng, như vậy ông Tâm còn to hơn cả chức vụ bình thường, cho thấy sự việc rất "trái khoáy". Bản thân ông Tâm là người trực tiếp gây thiệt hại, nhưng lại đại diện cho chính quyền thì sẽ ăn nói như thế nào?.

Có thể thấy hành vi phạm tội, thiệt hại rất rõ ràng, vì vậy ông Tâm không có tư cách để đại diện cho chính quyền tại tòa án. ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng đặt câu hỏi: "Phải chăng ông Tâm không bị truy tố nên dẫn đến có việc ủy quyền"?.

Trước sự việc lạ lùng này, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng đề nghị Viện Kiểm sát Nhân dân, cơ quan điều tra, các cơ quan nội chính tỉnh Bắc Giang phải xem xét làm rõ sai phạm. Cơ quan điều tra phải khởi tố ông Tâm, đồng thời các cơ quan Đảng phải xem xét trách nhiệm Đảng viên của ông Tâm.

Hơn nữa, ông Tâm là người trực tiếp đứng đầu, có vai trò chính trong vụ việc thì các cơ quan kiểm tra Đảng phải xem xét ở khía cạnh Đảng của ông Tâm. Ông Lưu Bình Nhưỡng cũng cho rằng không loại trừ khả năng có việc chống lưng, bao che, bỏ lọt tội phạm.

Do đó, trường hợp này nếu cơ quan điều tra Công an tỉnh Bắc Giang có vướng mắc không làm được thì đề nghị Cơ quan điều tra Bộ Công an vào cuộc điều tra vụ việc.

Đánh giá về vụ việc này, luật sư Nguyễn Danh Huế, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH Hừng Đông – Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định: "Việc CQCSĐT công an tỉnh Bắc Giang không khởi tố ông Giáp Văn Tâm là có dấu hiệu không khách quan, bỏ lọt tội phạm. Ông Giáp Văn Tâm phải là người chịu trách nhiệm chính và cao nhất đối với mọi hoạt động của HĐ BTGPMB huyện Sơn Động. Việc Ông Tâm để xảy ra sai phạm buông lỏng quản lý, bỏ mặc cấp dưới làm sai, không phối hợp và trao đổi công việc với phòng TNMT làm thất thoát hơn 4,5 tỷ đồng thể hiện sự thiếu trách nhiệm và vô cảm trong hoạt động công vụ. Trong trường hợp này, tội phạm đã hoàn thành. Hành vi của ông Tâm đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

Việc ông Tâm ra các quyết định hủy bỏ các quyết định đã ký trước đó chỉ nhằm chống chế và có chăng đó chỉ được coi là tình tiết giảm nhẹ khi định tội. Việc không khởi tố ông Giáp Văn Tâm là đi ngược lại với chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Bí thư về đề cao trách nhiệm người đứng đầu, trái với quy định tại Nghị định 157/2007 NĐ-CP quy định chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước trong thi hành nhiệm vụ, công vụ tại "Điều bảy: Nội dung chế độ trách nhiệm đối với người đứng đầu: Một: Chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao lãnh đạo, quản lý. Hai: Gương mẫu và nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và chỉ đạo của cấp trên; tổ chức, điều hành cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, có chất lượng và đúng thời hạn được giao; quyết định chủ trương, giải pháp cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ và chịu trách nhiệm về quyết định đó".