Dạy trẻ những kỹ năng cơ bản để phòng, chống nạn bắt cóc

Những "chiêu" bắt cóc trẻ em

Theo trung tá Đào Trung Hiếu, những thủ đoạn bắt cóc trẻ em hiện nay rất đa dạng. Bọn tội phạm có thể sử dụng những "chiêu thức" như: phát hiện trẻ chơi một mình ngoài đường, hay đi cùng bố mẹ ra nơi công cộng nhưng chạy vui chơi xa tầm kiểm soát của người lớn, đối tượng tìm cách tiếp cận, bắt quen rồi dùng những thứ hấp dẫn trẻ nhỏ để dụ dỗ trẻ em đi theo chúng. Trong một số trường hợp, những kẻ bắt cóc giả danh người nhà của trẻ, hoặc là người được bố mẹ trẻ nhờ đón, để lừa giáo viên, lừa các cháu học sinh mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở… để đưa đi.

Chị Đậu Thanh Hải (TP Vinh, Nghệ An) đã từng hốt hoảng khi nghe cô con gái kể: Lúc tan trường, con đạp xe về được khoảng 1km thì có một chú đi xe máy bám theo và nói hôm nay bố mẹ bận nhờ chú đón về nhà ông bà. Con đã bảo bố mẹ cháu không nhờ ai đón hết nhưng chú ấy cứ đi theo con. Sợ quá, con đạp xe quay lại trường báo cô giáo thì chú ấy mới bỏ đi không bám theo. "Thật may, tôi đã quán triệt con, bố mẹ không bao giờ nhờ người khác đến đón con. Nếu có ai đón con ngoài bố mẹ thì bố mẹ sẽ chủ động tìm cách liên lạc với con trước nên cháu đã không đi theo người lạ kia", chị Hải nói.

Trung tá Đào Trung Hiếu cũng đưa ra một số trường hợp, những kẻ bắt cóc đóng giả làm y tá, bác sĩ hoặc bệnh nhân, người nhà bệnh nhân để lân la làm quen với sản phụ tại các bệnh viện, rồi lợi dụng sơ hở để bắt cóc trẻ sơ sinh. Có trường hợp chúng giả danh thân nhân sản phụ, ngang nhiên đón trẻ sơ sinh từ tay y tá rồi bế đi. Hay có trường hợp, lợi dụng quan hệ quen biết hoặc lòng tốt của người dân, đối tượng tạo hoàn cảnh khó khăn để xin ngủ nhờ, rồi nhân lúc người nhà đang say giấc, chúng ra tay bắt cóc hoặc cướp luôn đứa trẻ rồi tẩu thoát. Tấn công vào các thành viên trong gia đình rồi bắt cóc trẻ em.

Nhưng cũng có trường hợp, đối tượng bắt cóc chính con, em, cháu ruột của mình để tống tiền người thân. Có những trẻ em bị lạc bố mẹ, lạc đường về nhà đứng khóc tại vỉa hè, đường sá, đối tượng đến dỗ dành, tỏ ra đáng tin cậy rồi lừa đưa các cháu đi. Lợi dụng tình trạng khó khăn của trẻ em đường phố để dụ dỗ, lừa gạt hoặc dùng vũ lực bắt đi. Đối với những trẻ lớn hơn, các đối tượng bắt cóc thường kết bạn với trẻ qua mạng xã hội như Facebook, Zalo… Thường chúng lợi dụng những khi trẻ có tâm trạng không vui sẽ ra sức dùng lời đường mật động viên, an ủi rồi rủ rê đi chơi, tham quan, xem phim với chúng để bắt cóc, chiếm đoạt.

Dạy trẻ qua những tình huống giả định

Qua những vụ án bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em đã xảy ra cho thấy, hành vi bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em có thể xảy ra ở bất cứ đâu, với bất kỳ gia đình nào, với trẻ em ở mọi lứa tuổi. Đối tượng gây án là bất kỳ ai, có thể là bạn bè, người thân của gia đình nạn nhân, người hiếm con. Tuy nhiên, thường tập trung vào số đối tượng lưu manh hình sự, tù tha nghiện hút ma túy, không có công ăn việc làm, thua nợ bóng đá, lô đề, cờ bạc.

Hậu quả của tội phạm bắt cóc, chiếm đoạt trẻ em thường rất nặng nề. Bởi vì chúng trực tiếp xâm hại hoặc đe dọa, uy hiếp sự an toàn về tính mạng, sức khỏe của trẻ em bị bắt cóc, chiếm đoạt. Gây hoang mang, sợ hãi, đau khổ trong gia đình nạn nhân. Đồng thời, gây ra những tổn hại nghiêm trọng về thể chất, tâm lý của trẻ. Những di chứng này có thể kéo dài trong suốt cuộc đời nạn nhân, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần, tâm lý của trẻ em. Gây hoang mang, rúng động dư luận xã hội.

Theo đó, trung tá Đào Trọng Hiếu cho rằng, phụ huynh nên dạy trẻ nhớ thuộc lòng họ tên, số máy điện thoại của bố mẹ, địa chỉ nhà của mình, nghề nghiệp của bố mẹ. Tuy nhiên, cần day trẻ phải tuyệt đối giữ bí mật những thông tin này. Dạy trẻ không được nói chuyện, hay đi theo người lạ. Nếu có ai đó không quen biết mà lân la tiếp cận, tìm cách hỏi chuyện, cho quà, phải chạy trốn ngay lập tức và kể lại sự việc cho bố mẹ hoặc những "người lạ có thể tin tưởng" ở gần đó. Dạy trẻ không được đăng công khai những thông tin cá nhân lên trên mạng, như họ tên đầy đủ, tên của những thành viên trong gia đình, số điện thoại, địa chỉ hoặc trường học của mình, anh em mình. Bởi vì bọn bắt cóc có thể lập nick giả, làm quen kết bạn rồi rủ rê đi chơi, thăm quan, du lịch, xem phim… rồi tận dụng thời cơ bắt cóc trẻ.

Không chỉ trẻ mà bố mẹ cũng tuyệt đối không nên đưa lên mạng xã hội (facebook, zalo…) những thông tin cá nhân của trẻ, địa chỉ cụ thể nơi con học, hay những hình ảnh có tính chất khoe khoang sự giàu có, khá giả của gia đình. Vì hiện nay tội phạm thường "tăm tia, săn mồi" ngay từ các trang Facebook.

Trong trường hợp trẻ bị bắt cóc, cha mẹ cần hợp tác chặt chẽ với Công an, không được tự ý làm bất cứ điều gì ngoài chỉ đạo, hướng dẫn của lực lượng phá án.