Dạy đọc chữ theo ô vuông: Học trò khó tiếp nhận, giáo viên cũng vất vả

Một trang sách Tiếng Việt 1 Công nghệ Giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại.

Mới đây mạng xã hội xuất hiện một số clip chia sẻ việc dạy học sinh tập đọc với phương pháp mới khiến các học sinh chỉ đọc hình tam giác, ô vuông mà không đánh vần được chữ.

Trong những clip được chia sẻ, các phụ huynh đều bày tỏ thái độ bức xúc vì cho rằng phương pháp dạy học có vấn đề. Sau khi xuất hiện, những clip này được chia sẻ với tốc độ chóng mặt khiến nhiều người cũng tỏ ra hoang mang trước phương pháp dạy học lạ lẫm này.

Liên quan đến vấn về này, PGS.TS Phạm Văn Tình, Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam cho rằng việc này không có gì đáng để quan tâm nhiều đến thế.

"Phương pháp dạy đánh vần theo sách Công nghệ Giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại đã được đưa vào thực nghiệm từ rất lâu. Tôi chưa đưa ra con số định lượng cụ thể nào về chất lượng, nhưng theo tôi, mục tiêu của việc dạy đánh vần đó là học trò phải nhận được mặt chữ và phải đọc được, sau đó là đọc, viết thành thạo. Có nhiều cách để dạy một người biết đọc biết viết. Thực ra, ở nhà bố mẹ cũng có thể dạy con biết đọc, biết viết được. Có điều dạy bằng phương pháp thế nào, có đúng hay không mà thôi. Mỗi cách dạy đều có ưu và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, dù dạy cách nào cũng đều phải hướng đến mục đích để học trò đọc được, viết được" - PGS.TS Phạm Văn Tình nói.

Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam tiếp tục nhấn mạnh, mỗi phương pháp đều có ưu thế và hạn chế riêng và đều nhằm mục tiêu để học trò đọc được. Chúng ta có thể không đồng tình nhưng không nên vội vã chê bai, vừa thấy khác thì lập tức phản bác. Cũng như khi giải bài toán, tôi giải khác anh nhưng anh đừng có bài xích tôi nếu tôi với anh có cùng đáp số. Còn khi phương pháp của anh được đa số đánh giá là hợp lý hơn, tốt hơn thì lúc đó anh mới được đánh giá cao hơn.

PGS Tình cũng chia sẻ: "Phải công nhận mà nói với phương pháp dạy đọc của thầy Hồ Ngọc Đại thì học trò còn bé khó tiếp nhận thật, các em còn quá bé để phân biệt âm vị, âm tố hay là ngữ âm... Mà không phải chỉ học trò, cô giáo cũng vất vả để truyền đạt cho những học trò còn bé như vậy.

Tuy nhiên, đây cũng là một phương pháp, chúng ta phải tìm hiểu xem phương pháp này được áp dụng ra sao, hiệu quả của nó thế nào?".

Về việc dư luận cho rằng để đếm chữ mà phải tách ra học tận mấy lần sẽ gây khó hiểu, PGS Tình cho rằng đây cũng là một phương pháp và chúng ta cần bình tĩnh xử lý thế nào cho hợp tình, hợp lý.

Việc dạy học sinh theo phương pháp truyền thống đã tồn tại bao nhiêu năm nay. Nó cũng là minh chứng mà chúng ta cần lưu ý. Việc dạy học sinh biết đánh vần hiện được ưu tiên trong thời gian rất ngắn. Ngày xưa có cả 1 năm học vỡ lòng, nhưng bây giờ chỉ còn 8-10 tuần. Hơn nữa, việc dạy còn phụ thuộc vào giáo viên, phương pháp truyền thụ của giáo viên rất quan trọng" - PGS Tình phân tích.

Nói về phương pháp học đang gây “bão” này, chia sẻ trên tạp chí điện tử Gia đình mới, GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên Chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới cho biết, cách đọc chữ “ô vuông, tam giác” là cách dạy của cuốn sách Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục của GS. Hồ Ngọc Đại.

Học sinh đọc thơ bằng cách chỉ vào những ô vuông, hình tròn gây “bão” mạng.

Cũng theo GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, cách dạy này của GS. Đại đã đưa vào thực tế, thực nghiệm ở một số trường cách đây mấy chục năm chứ không phải mới. Có thể đây là lứa phụ huynh mới nên thấy ngạc nhiên với cách dạy này.

Ở những bài đầu, GS. Đại có chủ trương để học sinh học cách tách lời nói thành các tiếng, để học sinh hiểu cách đọc lời thơ đó chứ học sinh chưa phải học cách đánh vần, học chữ. Khi đó, trẻ sẽ hình dung mỗi ô vuông, tam giác là khối chữ trên trang sách. Trẻ sẽ không đọc thừa chữ, thiếu chữ.

Theo GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, học sinh sẽ hình dung mỗi mô hình tam giác, hình vuông là khối chữ mà không đọc thừa, thiếu chữ. GS Thuyết cũng nhấn mạnh, giáo viên nên hướng dẫn cho phụ huynh hiểu mục đích bài học để tránh bức xúc. Phương pháp dạy này cũng cần có sự khảo sát cẩn thận để đánh giá một cách hiệu quả nhất.