Đáp án môn Ngữ văn thi vào lớp 10 THPT tỉnh Thái Bình năm học 2021-2022

Dưới đây là đáp án gợi ý môn Ngữ văn do Tổ chuyên môn Hệ thống Giáo dục HOCMAI và ICAN.VN thực hiện.

I. ĐỌC - HIỂU

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên là biểu cảm.

Câu 2. Biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh được thể hiện trong hai câu thơ:

Sen đã tàn sau mùa hạ: Từ tàn thể hiện sự kết thúc. Mẹ đã lìa xa cõi đời: Từ lìa xa là từ ngữ mang ý nghĩa nói giảm nói tránh, sự việc mẹ đã qua đời.

Câu 3. Hai câu thơ: Khi con thành đóa hoa thơm/ Đời mẹ lắt lay chiếc bóng có nghĩa: Khi con lớn lên, trưởng thành, tuổi mẹ ngày càng cao, mẹ già đi theo năm tháng, mẹ đã đến tuổi xế chiều.

Câu 4. Trong khổ thơ thứ hai hình ảnh người mẹ hiện lên với những phẩm chất:

Là người phụ nữ với những phẩm chất cao đẹp được ví như đóa hoa sen giữa bùn lầy. Cuộc sống tuy nghèo khổ nhưng mẹ vẫn âm thầm lặng lẽ, tần tảo nuôi con, vì tương lai của con, mẹ dành hết cả cuộc đời cho con.

II. LÀM VĂN

Câu 1.

1. Về hình thức

- Xác định đúng yêu cầu cần nghị luận.

- Là đoạn văn đầy đủ dung lượng.

- Bài làm sử dụng linh hoạt các thao tác lập luận, không mắc lỗi chính tả, lỗi diễn đạt, lỗi ngữ pháp.

- Bài làm sáng tạo và giàu cảm xúc.

2. Về nội dung

a. Xác định vấn đề cần nghị luận

Sự cần thiết của lối sống có trách nhiệm ở mỗi người.

b. Triển khai vấn đề

- Giải thích:

Sự cần thiết là: rất quan trọng , cần đến mức không thể nào không có. Lối sống có trách nhiệm là lối sống lành mạnh, hoàn thiện công việc mình được giao, giữ lời hứa, chịu trách nhiệm với những việc mình làm, luôn nghĩ về công việc của mình đến những người xung quanh.

- Sự cần thiết của lối sống có trách nhiệm ở mỗi người:

Lối sống có trách nhiệm ở mỗi người giúp chúng ta hoàn thành tốt công việc và nhiệm vụ. Lối sống có trách nhiệm giúp chúng ta suy nghĩ sâu xa, nhiều chiều, giúp chúng ta hoàn thiện bản thân, trưởng thành hơn trong cuộc sống. Lối sống có trách nhiệm giúp chúng ta thành công trong cuộc sống. Lối sống có trách nhiệm giúp chúng ta tạo được lòng tin của những người xung quanh và góp phần tạo ra xã hội văn minh hơn.

- Liên hệ bản thân:

Liên hệ đến hành động và suy nghĩ của bản thân trong việc học tập và rèn luyện,...

Câu 2.

1. Về hình thức

- Xác định đúng yêu cầu cần nghị luận.

- Bài viết đảm bảo đầy đủ bố cục 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài.

- Bài làm sử dụng linh hoạt các thao tác lập luận, không mắc lỗi chính tả, lỗi diễn đạt, lỗi ngữ pháp.

- Bài làm sáng tạo và giàu cảm xúc.

2. Về nội dung

a. Xác định vấn đề cần nghị luận

Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong đoạn trích của tác phẩm Những ngôi sao xa xôi.

b. Triển khai vấn đề

b. 1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Giới thiệu nhân vật, đoạn trích và vấn đề nghị luận.

b.2. Thân bài

Cảm nhận về nhân vật Phương Định:

* Khi đến gần bom:

Mặc dù phá bom là một công việc quen thuộc nhưng mỗi lần phá bom là một lần thử thách thần kinh. Lúc đầu khi thực hiện phá bom cô khá căng thẳng, hồi hộp và lo lắng. Nhưng rồi cảm thấy có ánh mắt dõi theo của các chiến sĩ, cô không sợ nữa. Cô nghĩ : "Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy k thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới

 →  Lòng dũng cảm của cô được kích thích bởi sự tự trọng.

Tâm lý nhân vật được miêu tả cụ thể đến từng ý nghĩ. Và rồi cô bình tĩnh tự tin thực hiện từng thao tác phá bom.

* Khi phá bom:

Đầu tiên cô cẩn thận dùng xẻng, cẩn thận đào đất xung quanh quả bom.

Lưỡi xẻng chạm vào quả bom tạo thành tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt => Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.

Cô rùng mình khi thấy vỏ quả bom nóng, rùng mình khi thấy làm chậm và tự hối thúc mình làm nhanh hơn. Tiếp đó cô bỏ gói mìn vào hố, châm ngòi và chạy vào nơi ẩn nấp.

* Khi chờ bom nổ:

Cô quan sát đồng hồ. Nghĩ tới cái chết nhưng chỉ thoáng qua để rồi nhường chỗ cho ý nghĩ làm thế nào để phá được bom.

=> Cô luôn đặt trách nhiệm lên hàng đầu, lên trên cả tính mạng của mình.

- Nghệ thuật: 

Ngôn ngữ độc thoại nội tâm đã miêu tả tâm lý nhân vật cụ thể và tinh tế đến từng cảm giác, từng ý nghĩ. Những câu văn ngắn và nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đã khắc họa không khí căng thẳng ác liệt của chiến trường và cả tâm trạng của Phương Định khi phá bom.

→ Có thể nói qua tác phẩm những ngôi sao xa xôi, Lê Minh Khuê đã làm ngời sáng một Phương Định bình tĩnh, tự tin, dũng cảm, kiên cường khi phá bom.

c. 2. Kết bài:

Nêu cảm nhận chung của em về đoạn trích Liên hệ đến nhận thức và hành động của bản thân.