Danh thắng Gành Đá Đĩa đón nhận Bằng Di tích quốc gia đặc biệt

Gành Đá Đĩa là địa danh thuộc xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Nơi đây độc đáo với cảnh quan là các khối đá ở đây có hình tròn vuông tạo nên một khung cảnh tự nhiên mà như có chủ ý sắp đặt của tạo hóa. Dựa trên nhiều cuộc khảo sát và nghiên cứu, người ta cho rằng khoảng 200 triệu năm trước, trong quá trình hoạt động của núi lửa ở vùng cao nguyên Vân Hòa, nham thạch phun trào theo dòng chảy dẫn ra biển. Khi đụng phải nước biển lạnh, cộng với hiện tượng di ứng lực khiến các khối nham thạch bị đông cứng rạn nứt phần lớn theo mạch dọc tạo nên những khối đá với hình thù khác nhau. Từ trên cao, gành đá như một tổ ong khổng lồ, đen bóng và gồ ghề. Hoặc có thể ví như những chiếc đĩa, lổm nhổm, xếp chồng lên nhau trong lò gạch. Nơi đây được thiên nhiên ưu ái ban cho vẻ đẹp nên thơ trữ tình, hài hòa non nước, đẹp như một bức tranh thủy mặc. Gành Đá Đĩa là một kỳ thú tuyệt đẹp thu hút và níu chân du khách du lịch.

Gành Đá Đĩa còn là khu vực có điều kiện địa chất mang tính đặc thù với loại đá bazan được hình thành do quá trình phun trào núi lửa gặp các điều kiện thích hợp đã tạo thành đá dạng cột có mặt cắt hình ngũ giác, lục giác, phân bố trên bên bờ biển, rộng 50m, dài 200m. Hằng năm vào đầu tháng 2 và 8 âm lịch, nơi đây thường diễn ra các lễ hội cầu ngư. Du khách đến đây vào dịp này sẽ có cơ hội ngắm cảnh gành Đá Đĩa và tham gia các màn lễ hội đặc sắc.

Theo một số chuyên gia về địa chất, một số tỉnh miền Trung và Tây Nguyên như Đắk Lắk, Đắk Nông, Quảng Ngãi cũng xuất lộ bazan dạng cột do quá trình hoạt động núi lửa. Tuy nhiên, bazan dạng cột ở những địa phương trên không có được vẻ đẹp độc đáo như ở Gành Đá Đĩa.

Bên cạnh giá trị về mặt địa chất, cảnh quan thiên nhiên độc đáo, danh thắng Gành Đá Đĩa còn có giá trị về đa dạng sinh học, lịch sử, văn hóa đặc trưng của cư dân vùng ven biển. Đó chính là những điều kiện quan trọng để du lịch Phú Yên phát triển một cách bền vững. Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt Danh lam thắng cảnh Gành Đá Đĩa huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, theo Quyết định số 2280/QĐ - TTg ngày 31/12/2020.