"Đại lộ di sản": Những góc nhìn khác về di sản văn hóa Việt

Nhà báo Diễm Quỳnh, Trưởng Ban Thanh thiếu niên, Đài THVN cho biết, khán giả sẽ có cơ hội khám phá nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của Việt Nam cũng như quốc tế trong “Đại lộ di sản”. Chị nhấn mạnh: “Di sản văn hóa chính là nơi thể hiện rõ nét nhất hồn cốt của một dân tộc. Mỗi di sản đều có điểm phát tích, có những thăng trầm gắn với lịch sử và văn hóa của mỗi quốc gia. Bảo vệ di sản chính là bảo vệ văn hóa của quốc gia đó. Mục đích chính của chương trình là đưa ra một cách tiếp cận mới về di sản đến với khán giả, thông qua đó sẽ góp phần bảo vệ di sản và các giá trị văn hóa chân - thiện - mỹ”.

“Đại lộ di sản” sẽ được tổ chức tại khu du lịch tâm linh Tam Chúc - Hà Nam

Với thời lượng 100 phút, triết lý về sự từ bi, tính thiện trong Phật giáo sẽ được thể hiện thông qua các câu chuyện về di sản liên quan đến văn hóa Phật giáo, văn hóa dân gian bắt nguồn từ cộng đồng, từ đời sống. Chương trình bao gồm 2 phần: Phần 1 mang tên “Việt Nam - Đất Phật ngàn năm. Trong phần này, khán giả sẽ được xem những phóng sự tài liệu nghệ thuật về di sản tín ngưỡng Việt Nam và thưởng thức những màn trình diễn được dàn dựng công phu, hoành tráng như Việt Nam Phật giáo rạng ngời, Phật trong cõi nhân gian (Hát ru - Đi Cấy - Vào Chùa), Múa Trống Thượng Đường/Khai giác… với sự tham gia của các ca sĩ Ngọc Sơn, Phi Nhung, Đông Hùng, Khánh Linh, Ngọc Khuê và hàng trăm diễn viên múa chuyên nghiệp. Phần thứ hai mang tên “Đại lộ di sản” sẽ giới thiệu tới công chúng những di sản văn hóa phi vật thể của nhiều quốc gia trên thế giới. Xuất hiện trong chương trình năm nay gồm múa "Lục cúng hoa đăng" - điệu múa quan trọng nằm trong hệ thống các vũ khúc Cung đình triều Nguyễn (được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại vào năm 2003); múa Odissi của Ấn Độ (một trong bảy điệu múa cổ điển của Ấn Độ); múa Awa Odori Nhật Bản (được cho là bắt nguồn từ năm 1586, thể hiện tinh thần của đất nước võ sĩ đạo theo nhịp điệu của samisen, trống, chuông và sáo); múa Cham của Bhutan (một điệu nhảy truyền thống thường được biểu diễn trong những lễ hội lớn nhất tại Bhutan và có ý nghĩa mang lại sự thanh tịnh cho tâm hồn, cũng như lời chúc phúc đến với những người thưởng thức điệu múa này)…

Mỗi tiết mục múa đều ẩn chứa một câu chuyện của riêng mình. Những câu chuyện kể về tôn giáo, xứ sở và con người tại những quốc gia khác nhau trên thế giới từ xa xưa cho đến ngày nay. Những tiết mục tham dự chương trình đều là các di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia đó hoặc của thế giới do UNESCO công nhận và phải phù hợp với không gian biểu diễn ngoài trời và sân khấu lớn. Bên cạnh các nghệ sĩ Việt Nam, chương trình có sự tham gia của nhiều đoàn nghệ thuật quốc tế như đoàn nghệ thuật quốc gia Odisha - Ấn Độ; đoàn nghệ thuật Hoàng gia Bhutan, đoàn nghệ thuật Nhật Bản, đoàn nghệ thuật Indonesia...

Nhà báo Diễm Quỳnh cho biết, chính cái tên “Đại lộ di sản” cũng đã khiến nhiều người tò mò. “Chính chúng tôi khi quyết định làm chương trình này cũng đi một chặng đường dài. Khi chứng kiến những đoàn nghệ thuật quốc tế trình diễn ở Việt Nam, cách mà họ gói ghém cả một nền văn hóa, lịch sử đất nước trong một chương trình biểu diễn khiến chúng tôi tự hỏi sao không làm chương trình như vậy. Chúng ta đã có nhiều chương trình về văn hóa nhưng những chương trình lớn, đưa các di sản của Việt Nam trình diễn một cách công phu, hoành tráng, đồng thời được xếp ngang với quốc tế thì hầu như chưa có, nếu như không muốn nói là quá khó khăn để thực hiện" - nhà báo Diễm Quỳnh chia sẻ.

Nhà báo Diễm Quỳnh cũng cho biết thêm, một số thành viên trong ê-kíp gọi chương trình Đại lộ di sản là Festival về di sản. Chị cho rằng nếu đạt được điều đó thì quá tốt, còn bản thân những người sản xuất trong “Đại lộ di sản”, với sự đầu tư về chuyên môn, khán giả sẽ được xem những di sản nghệ thuật không chỉ của Việt Nam mà còn là những nét hay của các quốc gia trên thế giới. Sự khác biệt trong văn hóa các quốc gia tạo ra sự thú vị cho chương trình nghệ thuật nhưng nó còn hướng tới tính nhăn văn, hướng thiện của tất cả các quốc gia trên thế giới.

Di sản văn hóa chính là nơi thể hiện rõ nét nhất hồn cốt của một dân tộc. Mỗi di sản đều có điểm phát tích, có những thăng trầm gắn với lịch sử và văn hoá của mỗi quốc gia. Ngoài những mặt giá trị về lịch sử, văn hóa và khoa học, ngày nay di sản văn hóa còn được nhìn nhận như một loại "tài sản đặc biệt" mà về mặt giá trị không hề bị suy giảm, ngược lại còn được gia tăng theo thời gian. Chương trình nghệ thuật thường niên Đại lộ di sản hy vọng là một trong những nỗ lực góp phần bảo vệ di sản, cũng chính là bảo vệ văn hóa của mỗi một quốc gia. Như GS.TS Trần Văn Khê từng nói:“Các giá trị văn hóa phi vật thể là của báu vô giá, nó có thể bị lớp thời gian làm cho đóng bụi nhưng bên trong là cả một sự kết tinh của tư tưởng tài năng sáng tạo của cha ông chúng ta từ trước. Báu vật đó được truyền lại cho chúng ta từ đời này sang đời khác, đã chịu sự thử thách của thời gian và ngày nay, nếu chúng ta bỏ lơ, làm mất đi, có nghĩa chúng ta mang tội với lịch sử, mang tội với tổ tiên”.