Tập đoàn Bảo Sơn khởi kiện Cục Thuế Hà Nội: Tòa thụ lý 3 năm nhưng vẫn chưa xử?

Ngày 12/09/2016, Tập đoàn Bảo Sơn có đơn khởi kiện Cục thuế TP. Hà Nội và đã được TAND TP. Hà Nội thụ lý bởi Quyết định số 43, ngày 10/10/2016. Vụ việc khởi nguồn từ quá trình Tập đoàn Bảo Sơn đề nghị Cục Thuế và Sở Tài chính Hà Nội tính lại giá cho thuê đất đối với khu đất Khách sạn Bảo Sơn (50 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội) từ năm 2013.

Theo đơn khởi kiện của Tập đoàn Bảo Sơn, ngày 6/3/1995, doanh nghiệp này được UBND TP. Hà Nội cho thuê 5.004 m2 đất để xây dựng khách sạn, văn phòng làm việc với thời hạn thuê 20 năm. Theo Hợp đồng thuê đất số 04/3-95/HĐ-TĐTN (Ban Dịch vụ Đất đai Hà Nội - Sở Quản lý ruộng đất và Đo đạc ký với Bảo Sơn), giá thuê đất là 5% giá đất theo khung giá tại Quyết định 2951/QĐ-UB ngày 8/11/1194, khi UBND thành phố ban hành tỷ lệ phần trăm giá đất thì điều chỉnh theo quy định có quy định nguyên tắc điều chỉnh đơn giá thuê đất “Tiền thuê đất được thay đổi khi Nhà nước hoặc UBND thành phố có quyết định thay đổi khung giá đất trên địa bàn TP. Hà Nội”.

Khách sạn Bảo Sơn - nơi đang bị Cục Thuế Hà Nội áp giá thuê đất tăng hơn 1.300% so với trước đây.

Năm 2006, UBND TP. Hà Nội đã thu hồi 1.911 m2 nên phần diện tích còn lại là 3.093 m2. Ngày 11/4/2006, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cùng Công ty Bảo Sơn ký Hợp đồng thuê đất số 27-2006/TNMTNĐ-HĐTĐTN thay thế cho hợp đồng số 04/3-95/HĐ-TĐTN và vẫn giữ nguyên nguyên tắc điều chỉnh đơn giá thuê đất.

Đối với các trường hợp thuê đất trước ngày 1/1/1996 như của Tập đoàn Bảo Sơn, UBND TP. Hà Nội thống nhất áp dụng cách tính đơn giá thuê theo Quyết định số 1357/TC-QĐ-TCT ngày 30/12/1995 của Bộ Tài chính. Theo đó, đơn giá thuê đất đối với ngành thương mại, dịch vụ bằng 0,7% giá 1m2 đất do UBND TP. Hà Nội ban hành, điều chỉnh giá đất mà giá cho thuê đất đã được ổn định quá 5 năm và mức điều chỉnh mỗi lần không quá 15% theo giá trị hợp đồng thuê đất. Cụ thể, mức giá thuê đất của Hà Nội đưa ra với Bảo Sơn cho khu đất là 326,918 triệu đồng/năm (mỗi chu kỳ áp giá thuê đất là 5 năm).

Ngày 16/3/2011 là thời điểm hết thời hạn ổn định 5 năm của kỳ thanh toán lần thứ nhất theo Hợp đồng thuê đất số 27, Cục Thuế TP. Hà Nội ban hành Công văn số 22385/CT-QLĐ ngày 12/9/2011 để Chi cục Thuế quận Đống Đa ra thông báo tạm thu tiền thuê đất kỳ 2 năm 2011 là hơn 839 triệu đồng.

Theo Tập đoàn Bảo Sơn, việc ra thông báo tạm thu tiền thuê đất nêu trên chưa tuân thủ quy định của pháp luật, trái với Mục IVb, Điều 4 Thông tư 94/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính: “Hết thời hạn ổn định nhưng do nguyên nhân khách quan chưa điều chỉnh được đơn giá thuê đất thì tiếp tục áp dụng đơn giá thuê đất của chu kỳ ổn định trước để tạm nộp tiền thuê đất cho thời gian đó…”. Sau đó, đến năm 2013, Cục Thuế lại gửi thông báo bổ sung tiền thuê đất năm 2011 là 3,599 tỷ đồng. 

Văn bản của Phó Chánh án Tòa án nhân dân TP. Hà Nội yêu cầu phối hợp xác minh.

Sau nhiều lần có ý kiến về giá thuê đất “kỳ lạ” của Bảo Sơn, đến ngày 3/10/2013, Sở Tài chính và Cục Thuế TP. Hà Nội mới tổ chức buổi họp liên ngành với đơn vị này và đưa ra mức giá không tuân thủ các quy định trước đây, hiện vẫn có giá trị pháp lý. Giám đốc Sở Tài chính TP. Hà Nội vẫn ban hành Quyết định số 5705/QĐ-STC ngày 22/10/2013 phê duyệt đơn giá thuê đất của Tập đoàn Bảo Sơn tăng gấp hơn 13 lần so với đơn giá thuê đất trong Hợp đồng thuê đất số 27 và điều chỉnh chu kỳ áp giá thuê đất xuống còn 3 năm thay vì 5 năm như quy định trước đó.

Trước sự việc trên, Tập đoàn Bảo Sơn khởi kiện ra TAND TP. Hà Nội và được thụ lý bởi Quyết định 43/HSST/2016 ngày 10/10/2016. Theo quan điểm của Tập đoàn Bảo Sơn, Sở Tài chính và Cục Thuế TP. Hà Nội đều cố ý quên điều khoản dự án được giao đất trước ngày 1/1/2006 mà trong hợp đồng không ghi nguyên tắc điều chỉnh giá thuê đất thì Cục Thuế phải báo cáo UBND thành phố thực hiện điều chỉnh đơn giá thuê đất tương ứng với mỗi chu kỳ điều chỉnh theo nguyên tắc: Sau mỗi chu kỳ ổn định 5 năm tăng không quá 15% so với chu kỳ trước đó.

Cụ thể, Khoản 2 Điều 8 Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16/6/2014 quy định: Trong mỗi chu kỳ ổn định thuê đất là 5 năm, hết chu kỳ ổn định đó, đến chu kỳ ổn định 5 năm sau thì đơn giá thuê đất ổn định chu kỳ sau không vượt quá 15% của chu kỳ ổn định trước. Khoản 1 Điều 8 Thông tư 77/2014/TT-BTC quy định đối với các Dự án không thuộc đối tượng giao đất trước ngày 01/01/2006 áp dụng tiền thuê đất hàng năm theo khung giá đất do HĐND và UBND Thành phố quy định hàng năm.

Việc áp thuế không đúng chính là lý do Tập đoàn Bảo Sơn đã khởi kiện Cục Thuế Hà Nội. Tuy nhiên, suốt từ năm 2016 đến nay, vụ án vẫn chưa được xét xử. Trước việc bất thường này, ngày 31/8/2018, Viện KSND TP. Hà Nội cũng đã có Văn bản 3308/BT-VKS-P10 gửi Tập đoàn Bảo Sơn nói rõ vụ việc kéo dài vụ án của Tòa Hành chính - TAND TP. Hà Nội là vi phạm luật tố tụng. Theo Viện KSND TP. Hà Nội, cơ quan này cũng đã có Kiến nghị số 08 gửi TAND TP. Hà Nội về vụ việc này.

Vừa đánh trống, vừa thổi còi?

Ngày 31/5/2019, ông Lưu Tuấn Dũng, Phó Chánh án Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đã ký Công văn số 1332 CV/TA gửi UBND TP. Hà Nội đề nghị phối hợp xác minh vụ án để giải quyết vụ án trên cơ sở ý kiến của UBND thành phố.

Ngày 11/6/2019, UBND TP. Hà Nội có văn bản số 5307/VP-kT truyền đat ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch TP. Hà Nội Nguyễn Doãn Toản giao Cục Thuế thành phố chủ trì, phối hợp với các Sở: Tài Chính, Tài nguyên Môi trường, Tư pháp tham mưu đề xuất UBND thành phố có văn bản trả lời tòa án. Như vậy thử hỏi khi Cục Thuế chủ trì là đối tượng trong vụ án lại tham mưu để thành phố có văn bản trả lời thì tòa án Hà Nội có lấy đó làm cơ sở để xét xử? Tại sao không căn cứ vào quy định của pháp luật để xét xử? 

Văn bản của UBND TP. Hà Nội giao Cục Thuế thành phố chủ trì, trong khi đơn vị này là bị đơn trong vụ kiện.

Cần nhấn mạnh, Phó Chủ tịch TP. Hà Nội Nguyễn Doãn Toản là người ký quyết định 5705/QD-STC ngày 22/10/2013 (lúc đó là Giám đốc Sở Tài chính, còn Cục thuế là bị đơn trong vụ án lại là đơn vị chủ trì để soạn thảo văn bản của UBND TP. Hà Nội trả lời việc xác minh cho tòa.