Cơ sở cai nghiện: Nên quy định rộng hơn là “Cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy”

Cân nhắc bổ sung lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy

Chiều nay 24/10, tiếp tục phiên làm việc của Quốc hội, trình bày Tờ trình về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) Bộ trưởng Công an Tô Lâm nhấn mạnh, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống ma túy hiện hành là cần thiết.

Việc xây dựng Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy và khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2008).

Đồng thời, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác phòng, chống ma túy.

Trong đó, lực lượng Công an nhân dân là nòng cốt, chủ trì công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; nâng cao nguồn lực cho công tác phòng, chống ma túy; 

Quản lý tốt người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, góp phần ngăn chặn, đấu tranh từng bước loại trừ tệ nạn ma túy, tội phạm ma túy ra khỏi đời sống xã hội; ngăn chặn có hiệu quả nguồn ma túy thẩm lậu vào trong nước.

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật này, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy (Chương IV), Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo cung cấp thêm thông tin giải trình sự khác nhau về thời hạn quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy từ đủ 18 tuổi và dưới 18 tuổi;

Cân nhắc bổ sung trường hợp các lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy khi phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy thì có thể tiến hành xử lý phân luồng đối tượng, chuyển các tài liệu liên quan cho UBND cấp xã nơi người đó cư trú chứ không phải UBND cấp xã nơi có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Và nghiên cứu bổ sung quy định về biện pháp cưỡng chế trong trường hợp người được yêu cầu xét nghiệm không chấp hành việc xét nghiệm trong thời gian được quản lý tại cộng đồng.

Đáng chú ý, về cơ sở cai nghiện ma túy (Điều 32), Ủy ban thấy rằng, Điều 32 nên quy định rộng hơn là "Cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy", trong đó nêu rõ các loại hình cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện.

Đồng thời, bà Thúy Anh lưu ý, cần bổ sung các điều, khoản riêng quy định về mô hình, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, cách thức tổ chức cai nghiện v.v... của từng loại hình cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy.

Áp dụng cai nghiện bắt buộc: Phải quy định xác định tình trạng nghiện

Về các trường hợp áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 37), theo bà Thúy Anh, đối tượng bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc do Luật Phòng, chống ma túy điều chỉnh sẽ đảm bảo xác định đầy đủ, cụ thể các biện pháp xử lý đối với người nghiện ma túy, nên thống nhất với quy định dẫn chiếu khi sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Bên cạnh đó, việc áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc liên quan chặt chẽ đến quyền con người, nên cần bổ sung quy định xác định tình trạng nghiện đối với mọi trường hợp bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc (trừ trường hợp đối tượng thừa nhận mình nghiện ma túy);

Song song, quy định cụ thể trong luật các trường hợp bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế...

Đặc biệt, việc cai nghiện cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (Điều 40), Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể về việc lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập "vì việc lập hồ sơ là một khâu, thủ tục quan trọng trong quy trình đưa người nghiện ma túy đi cai nghiện bắt buộc", bà Thúy Anh nêu.

Cùng với đó, đánh giá tính khả thi của quy định bảo đảm quyền học văn hóa cho người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (Khoản 4).

Và nghiên cứu bổ sung quy định tiếp tục áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã cai nghiện ma túy bắt buộc nhưng vẫn nghiện ma túy.