Chuyện lạ: Người đi bộ chạy qua đường, gây tai nạn lại được coi là không trực tiếp

Bản án gây nhiều tranh cãi

Ngày 16/1/2020, Tòa án nhân dân Quận Hải Châu, TP Đà Nẵng đưa vụ án "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ" xảy ra vào lúc 19h20 ngày 04/5/2018 tại cầu Rồng Đà Nẵng ra xét xử.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Quận Hải Châu: Khoảng 19h20 ngày 04/5/2018, Hồ Văn Hải, sinh năm 1996, trú tại 149 Hoài Thanh, phường Mỹ An, Quận Ngũ Hành Sơn- Đà Nẵng điều khiển xe ô tô biểm kiểm soát 43A- 322.52 của cha đẻ là ông Hồ Văn Thôi lưu thông trên cầu Rồng, theo hướng từ quận Sơn Trà về quận Hải Châu, chạy trên làn đường dành cho xe ô tô, với tốc độ khoảng 50 km/h. Khi đến đoạn gần trụ đèn số 31, thuộc phường Bình Hiên, quận Hải Châu, Hải phát hiện anh Nguyễn Quang Hà (sinh 1989, trú thôn Châu Khê, xã Bình Sa, huyện Thăng Bình, Quảng Nam) đang đứng tại khu vực vạch kẻ giữa làn đường dành cho xe ô tô với làn đường dành cho xe ô tô- mô tô, cách đầu xe của Hải khoảng 20m. Hải đã xử lý rà phanh, đánh lái chuyển hướng sang bên trái theo chiều xe chạy và nghĩ sẽ tránh được. Lúc này, anh Hà đang cầm điện thoại di động đứng dưới lòng đường để chụp hình cho anh Dương Đình Huệ, đang đứng trên giải phân cách.

Theo Hải khai, khi đến gần hơn thì anh Hà chồm lên phía trước (theo hướng vào giải phân cách) nên đầu xe bên phải tông vào anh Hà làm anh Hà ngã xuống đường, bị thương tích.

Sau đó, Hải gọi xe taxi, cùng anh Huệ đưa anh Hà lên xe đến bệnh viện Đà Nẵng cấp cứu. Do khi vừa đưa anh Hà lên xe taxi thì xe chạy ngay, Hải không kịp lên xe taxi nên đã điều khiển xe 43A- 322.52 chạy theo vào bệnh viện. Hải gọi cho cha là ông Hồ Văn Thôi đến bệnh viện rồi điều khiển xe quay lại hiện trường và báo cơ quan công an đến làm việc. Hậu quả: anh Nguyễn Quang Hà bị thương nặng và tử vong khi đang cấp cứu tại bệnh viện Đà Nẵng.

Viện Kiểm sát cho rằng: Anh Hà đứng dưới lòng đường không đảm bảo an toàn, vi phạm điều 32 Luật Giao thông đường bộ. Tuy nhiên, anh Hà đã tử vong nên không xử lý. Riêng đối với Hồ Văn Hải điều khiển xe ô tô 43A- 322.52, khi lưu thông trên cầu có đông người và phương tiện tham gia giao thông nhưng không giảm tốc độ thấp hơn tốc độ tối đa cho phép, xử lý kém, phán đoán sai, không xử lý kịp thời dẫn đến vụ tai nạn. Hành vi của Hải đã vi phạm Khoản 6, Điều 5 Thông tư số 91/2015/ TT-BGTVT ngày 31/12/2015. Với nhận định như vậy, Viện Kiểm sát nhân dân Quận Hải Châu đề nghị xử phạt Hồ Văn Hải 15- 24 tháng tù giam.

Sau các thủ tục và các bước theo quy định, với nhận định cho rằng anh Hà "có một phần lỗi" còn Hồ Văn Hải đã vi phạm Luật Giao thông đường bộ là người có lỗi trực tiếp. Tòa án nhân dân Quận Hải Châu tuyên phạt Hồ Văn Hải 12 tháng tù giam và phải chịu 50% những thiệt hại cho gia đình anh Hải với mức gần 275 triệu đồng. Trước đó, sau khi tai nạn xảy ra, Hồ Văn Hải và gia đình đã chủ động hỗ trợ cho gia đình anh Hà 100 triệu đồng.

Tất cả đối tượng tham gia giao thông phải được bình đẳng khi xử lý

Theo dõi suốt quá trình xét xử vụ án này, phóng viên báo điện tử Dân Sinh nhận thấy có khá nhiều vấn đề cần tranh luận và làm rõ. Trước hết, xin chia sẻ với sự mất mát của anh Nguyễn Quang Hà, một sự mất mát không thể bù đắp được. Việc Viện Kiểm sát nhân dân quận Hải Châu đề nghị không xử lý anh Hà là đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, với những chứng cứ, hồ sơ, tài liệu và lời khai của các bên liên quan tại phiên tòa thì rõ ràng hành vi đứng dưới lòng đường chụp ảnh và chủ động "chạy vào giải phân cách" của anh Hà là nguyên nhân chính dẫn đến vụ tai nạn.

Vậy nhưng, Đại diện Viện Kiểm sát lại cho rằng: "anh Hà có một phần lỗi nhưng không phải là lỗi trực tiếp". Đồng quan điểm với nhận định của Viện Kiểm sát, Chủ tọa phiên tòa, rất nhiều lần có ý xem nhẹ và coi anh Hà chỉ "có một phần lỗi". 

Luật sư Trương Văn Bình, bào chữa cho Hồ Văn Hải cho rằng: Anh Nguyễn Quang Hà qua đường trong làn đường dành cho xe cơ giới tại nơi không có lối mở và không có đường dành cho người đi bộ qua đường là vi phạm vào điều 32 Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Luật sư Trương Văn Bình cũng viện dẫn Bộ luật Hình sự năm 2015: Người đi bộ nếu vi phạm quy định về an toàn giao thông thì bị xử lý nghiêm như người điều khiển phương tiện.

Mặc dù trong cáo trạng của Viện Kiểm sát đã ghi rõ: "Hải đã xử lý rà phanh, đánh lái chuyển hướng sang bên trái theo chiều xe chạy" nhưng tại phần tranh luận, vị Đại diện Viện Kiểm sát vẫn cố ý buộc cho Hải: "không giảm tốc độ thấp hơn tốc độ tối đa cho phép, xử lý kém, phán đoán sai, không xử lý kịp thời dẫn đến vụ tai nạn". xin nói rõ, tại tuyến đường Cầu Rồng quy định tốc độ cho xe ô tô là 60 km/h, trong khi Hải đang điều khiển xe với tốc độ 50 km/h và đã rà phanh. Còn phán đoán ư? Ai có thể biết được anh Hà sẽ di chuyển như thế nào, theo hướng nào để mà tránh?

Ngoài ra, tại phiên tòa cả Hội đồng xét xử và vị đại diện viện kiểm sát nhiều lần truy hỏi, chất vấn về nhân thân của Hồ Văn Hải vì cho rằng Hồ Văn Hải là người nhận trách nhiệm thay cho người anh em song sinh là Hồ Văn Thuận. Mặc dù người làm chứng duy nhất và là bạn của anh Hà, anh Dương Đình Huệ sau 4 lần gặp Hải và trước Tòa cũng khẳng định Hồ Văn Hải là người điều khiển xe 43A-322.52 tại thời điểm tai nạn xảy ra.

Có thể khẳng định, đến trước khi va chạm xảy ra thì Hồ Văn Hải hoàn toàn là người điều khiển phương tiện đúng luật, đúng quy định. Chỉ và chỉ khi anh Hà vi phạm luật đứng giữa đường và di chuyển thì tai nạn mới xảy ra. Hành vi vi phạm an toàn giao thông của anh Hà là nguyên nhân chính, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến vụ tai nạn giao thông đáng tiếc này.

Cũng đáng tiếc không kém đó là nhận định và quyết định truy tố thiếu khách qua và cố tình suy đoán theo hướng buộc tội của Viện Kiểm sát và Quyết định thiếu khách quan, thiếu công bằng của Hội đồng xét xử.