Chiêm ngưỡng “Báu vật khảo cổ học” Việt Nam

TS. Nguyễn Văn Đoàn, Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho biết, đây là lần đầu tiên có một trưng bày quy mô lớn, số lượng hiện vật nhiều nhất được tuyển lựa từ các bảo tàng trong cả nước. Triển lãm “Báu vật khảo cổ học” nhằm giới thiệu những thành tựu chính của các nhà khảo cổ học Việt Nam đã đạt được trong 60 năm qua, đặc biệt chú trọng giới thiệu những kết quả khảo cổ học đã đạt được bởi sự hợp tác giữa Đức và Việt Nam trên lĩnh vực khảo cổ.

Tại trưng bày đặc biệt này, BTC giới thiệu gần 300 hiện vật tiêu biểu từ thời Tiền sử đến thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII - XVIII), chia làm 3 phần chính: “Báu vật khảo cổ thời Tiền sử”; “Báu vật khảo cổ học thời đại Kim khí”; “Báu vật khảo cổ học thời kỳ lịch sử”. Các phần trưng bày tập trung giới thiệu những hiện vật điển hình của một số di tích khảo cổ học Tiền sử tiêu biểu thuộc các loại hình như: công cụ lao động, đồ trang sức bằng đá, đồ gốm… được tìm thấy tại các di chỉ thuộc nhiều vùng khác nhau ở Việt Nam. Các hiện vật cụ thể gồm: Rìu tay bằng đá di chỉ Núi Đọ (Thanh hóa), thuộc thời đại Đá cũ; những công cụ đá điển hình của văn hóa Hòa Bình như rìu ngắn, vòng tay, hạt chuỗi, khuyên tai chất liệu đá thuộc văn hóa Phùng Nguyên, Đồng Đậu; Trống đồng Sao vàng - Thanh Hóa; thạp đồng, chuông đồng thuộc văn hóa Đông Sơn; Phác vật rìu di chỉ  Núi Voi (Đông Sơn - Thanh Hóa); công cụ chặt đập di chỉ Gò Rừng Sậu (Sơn Vi - Phú Thọ) - Bảo tàng Lịch sử khai quật năm 1969... Điểm đáng chú ý tại Trưng bày lần này là những hình ảnh về cuộc khai quật tại Hang Hùm (Yên Bái) năm 1964. Đây là cuộc khai quật lớn đánh dấu mốc đầu tiên trong quan hệ hợp tác nghiên cứu Khảo cổ học giữa Việt Nam và Đức. Tại Hang Hùm, các chuyên gia khảo cổ học người Đức và Viện khảo cổ học Việt Nam đã tìm thấy những dấu vết, những hiện vật thuộc hậu kỳ đồ đá cũ - văn hóa Sơn Vi; gốm Chu Đậu (thế kỷ XV - XVI), đồ thủy thủ đoàn… khai quật từ con tàu đắm tại vùng biển Cù Lao Chàm năm 1997 - 1999…

Mộ cổ Châu Can, khai quật tại Hà Nội. Chủ nhân của ngôi mộ này là cư dân văn hóa Đông Sơn

Bên cạnh đó, Triển lãm cũng giới thiệu nhiều hiện vật về “Chăm pa và di sản vản hóa thế giới Mỹ Sơn” với những tác phẩm điêu khắc đá với thể khối lớn thuộc các phong cách Trà Kiệu - Quảng Nam, Tháp Mẫm - Bình Định; nhóm hiện vật thuộc di tích Cấm Mít - Đà Nẵng do Bảo tàng Lịch sử quốc gia khai quật năm 2012. Đặc biệt, ở nội dung này có hiện vật đại diện cho những phát hiện mới của khảo cổ học Việt Nam là tượng Mukhalinga đá sa thạch phát hiện năm 2012 tại Mỹ Sơn - Quảng  Nam. Hay “Văn hóa Óc Eo - Phù Nam” - một nền văn hóa cổ trên châu thổ sông Cửu Long từ thế kỷ I đến thế kỷ VII cũng được giới thiệu rộng rãi đến công chúng. Ngoài ra, những “Báu vật khảo cổ học thời kỳ phong kiến Việt Nam” giới thiệu những di tích thành quách đền đài do các nhà khảo cổ học Việt Nam phát hiện, nghiên cứu suốt hơn 60 năm qua. Trong đó có hiện vật là những dấu tích thành cổ; đặc biệt là hiện vật tìm thấy tại 2 trung tâm di sản văn hóa thế giới là thành nhà Hồ (Thanh Hóa) và Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội); hiện vật khai quật từ con tàu đắm tại vùng biển Cù Lao Chàm năm 1997 - 1999…

  Hình đầu phượng trang trí kiến trúc phát hiện tại Hoàng Thành Thăng Long

Trước khi tưng bày tại Việt Nam, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã phối hợp với một số bảo tàng của Đức tổ chức trưng bày chuyên đề “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” tại Đức từ tháng 10/2016 đến tháng 2/2018. Trưng bày này thu hút hơn 100.000 khách đến tham quan, trong đó có rất nhiều người dân Việt Nam đang sinh sống, học tập tại Đức. 

Lưỡi cày đồng - báu vật phát hiện ở Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội

Tiến sĩ Andreas Reinecke đến từ Ủy ban Nghiên cứu các nền văn hóa khảo cổ châu Âu, Viện Khảo cổ Đức nhấn mạnh, văn hóa Việt Nam rất thú vị và hấp dẫn, vì vậy, đã có khoảng 100 nghìn khách cũng như nhiều cơ quan truyền thông, báo chí đến tham quan khi sự kiện diễn ra tại Đức. Bên cạnh hoạt động trưng bày, sự hợp tác Việt Nam - Đức còn được phối hợp thực hiện trên các lĩnh vực như nghiên cứu học thuật, khai quật khảo cổ học, bảo quản, đào tạo, xuất bản...

 Ngay trong ngày khai mạc, đông đảo công chúng trong và ngoài nước đến chiêm ngưỡng các hiện vật