Cần ngăn chặn thuốc lá thế hệ mới trong trường học

Nhân Ngày Thế giới phòng chống thuốc lá (31/5), Bộ GD&ĐT đã chủ trì tổ chức Hội thảo trực tuyến về giải pháp phòng ngừa thuốc lá thế hệ mới cho học sinh trong trường học với sự tham dự của đại diện Bộ Y tế, Bộ LĐ-TB&XH, Tổ chức HealthBridge Canada và các Sở GD&ĐT.

2,6% học sinh 13 - 17 tuổi hút thuốc lá điện tử

ThS. Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là hai loại thuốc lá thế hệ mới phổ biến hiện nay, chưa được phép kinh doanh, sử dụng tại Việt Nam.

Dù vậy, qua các nghiên cứu cho thấy thực trạng sử dụng thuốc lá thế hệ mới tương đối đáng kể, với tốc độ đang gia tăng, làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá nói chung, đồng thời giảm hiệu quả của công tác phòng, chống thuốc lá tại Việt Nam trong thời gian qua.

Đáng chú ý, thanh thiếu niên không hút thuốc lá truyền thống vẫn thử và bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử trên toàn cầu, đặc biệt là tại Việt Nam. Cùng với đó là gánh nặng "nghiện kép" khi người đang hút thuốc lá điếu thông thường sử dụng thuốc lá điện tử nhiều hơn những người không hút thuốc lá.

Kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho biết, có đến 2,6% học sinh trong độ tuổi từ 13 - 17 hút thuốc lá điện tử, tỷ lệ này ở học sinh thành thị là 3,4%.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế khẳng định, mọi sản phẩm thuốc lá đều gây hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, xã hội, kinh tế. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là  đối tượng trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ, người chưa hút thuốc lá.

Vì vậy, Bộ Y tế đề xuất chưa cho phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh đối với sản phẩm gây nghiện và chưa có phương pháp cai nghiện riêng này, cũng như không thí điểm sản xuất, kinh doanh, sử dụng. Thay vào đó, cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phòng, chống buôn lậu và tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là trong các trường học.

Theo điều tra tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển, Tổ chức Campain for Tobacco Free Kids, trung bình có 12,7 điểm bán lẻ thuốc lá trong phạm vi bán kính 100m quanh mỗi trường học. Đại diện Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam nhấn mạnh: Các trường học đang bị "bao vây" bởi các cửa hàng có bán thuốc lá điện tử.

Trao đổi về kinh nghiệm và khó khăn trong công tác giáo dục, phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học, ông Dương Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP. Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn sớm có căn cứ pháp lý để kiểm soát chặt chẽ việc bán thuốc lá điện tử quanh trường học, mạng xã hội.

Theo ông Ngô Ngọc Hoàng Vương, Trưởng phòng Chính trị tư tưởng, Sở GD&ĐT Đà Nẵng, cần trang bị cho học sinh kỹ năng tự bảo vệ mình, biết cách phòng tránh, biết nói không trước những rủ rê, cám dỗ. Bằng các việc làm cụ thể, giáo viên quan tâm sâu sát tới tâm tư, hoàn cảnh, sự thay đổi của từng em học sinh, phối hợp chặt chẽ với gia đình, tìm nguyên nhân cụ thể để có giải pháp kịp thời, hiệu quả.

Đổi mới tuyên truyền về tác hại thuốc lá thế hệ mới

Nhận thức rõ mối nguy hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc; chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá cho cán bộ công chức, người lao động của ngành và học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, việc phòng ngừa thuốc lá với học sinh còn gặp nhiều khó khăn bởi một bộ phận không nhỏ cán bộ quản lý, giáo viên vẫn chưa bỏ được hút thuốc lá hay tình trạng bán thuốc lá phổ biến xung quanh khu vực cổng trường học.

Trong thời gian tới, Vụ Giáo dục Thể chất kiến nghị một số giải pháp cơ bản như quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng thuốc lá điện tử; tăng cường, đổi mới công tác truyền thông; tăng cường kiểm tra, giám sát liên ngành; tích cực tập huấn, chỉ đạo lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục vào môn học chính khoá và hoạt động trải nghiệm…

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh cho biết, Bộ GD&ĐT đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong ngành Giáo dục, ban hành các văn bản, xây dựng trường học không khói thuốc.

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, thời gian tới cần chú trọng đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục nhận thức, theo cách hướng dẫn các em học sinh tìm hiểu, đánh giá, hiểu rõ tác hại, cũng như trang bị kiến thức và kỹ năng nhận diện, phòng tránh tác hại của thuốc lá.

Đồng thời đề nghị các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ, làm rõ đầu mối, trách nhiệm của các bên, của địa phương, cũng như sự phối hợp của Sở GD&ĐT với địa phương cấp huyện, xã trong công tác này. Sự phối hợp của nhà trường với công an, y tế địa phương cũng hết sức quan trọng.

"Nếu thiếu kiến thức, phương pháp, mối quan hệ gia đình - nhà trường - xã hội thì chúng ta không thể bảo vệ các em", Thứ trưởng Ngô Thị Minh nhấn mạnh.