Cá chết bất thường ở Thanh Hóa do... tảo nở hoa

Trước thông tin tình hình cá lồng nuôi và cá tự nhiên chết hàng loạt tại vùng ven biển các xã Tĩnh Hải, Nghi Sơn (huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa), ngày 10/9, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có báo cáo số 76/BC-UBND gửi Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Xuân Phúc về xác định nguyên nhân cá chết hàng loạt.

Cá lồng chết ở xã Nghi Sơn được người dân thu gom lại

Trước đó, trong các ngày từ 5-6/9, ngư dân xã Tĩnh Hải khi đánh bắt hải sản gần bờ phía sau Dự án Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn cách bờ biển 300-500m đã phát hiện một số loài hải sản như cá bơn, cá thèn, ghẹ… chết bất thường và trôi dạt vào bờ biển. Hải sản tự nhiên chết thu gom được khoảng 100kg.

Đến 7h ngày 8/9, tại khu vực nuôi cá lồng của người dân xã đảo Nghi Sơn xảy ra hiện tượng cá lồng chết rất nhanh với số lượng lớn. Theo thống kê của UBND xã Nghi Sơn có 21/66 hộ dân có cá lồng chết, với số lồng cá chết là 207/1.391 lồng, tổng số lượng cá chết là 47,45 tấn, gồm các loại cá mú, cá hồng, cá hồng đỏ, cá vược…

Cùng ngày 8/9, người dân dọc bờ biển thôn Bắc Yến, xã Hải Yến (huyện Tĩnh Gia) lại phát hiện cá tự nhiên bị chết trôi dạt vào bờ biển, tổng khối lượng thu gom khoảng 200kg (gồm các loại cá bơn, cá thèn, ghẹ…).

Tại vị trí cá lồng cá chết có khối nước màu nâu đỏ. Ngay khi phát hiện sự việc, UBND huyện Tĩnh Gia cùng các cơ quan chuyên môn đã hướng dẫn bà con nông dân di dời lồng cá khỏi cá vị trí ban đầu và thu gom cá chết.

Báo cáo kết quả xác minh ban đầu nguyên nhân cá chết

Kết quả xác minh ban đầu của các cơ quan chức năng cho thấy: Các loại cá tự nhiên chết đều sống ở tầng đáy; các loại cá nuôi lồng thường là loài cá có sức chống chịu rất tốt, có khả năng thích ứng với môi trường nước thay đổi. Những năm trước, vẫn có hiện tượng cá lồng chết, nhưng việc cá chết lần này khác lạ với các lần trước đó, số lượng cá chết nhiều hơn, xảy ra trên diện rộng và trong thời gian ngắn nên người dân không kịp di chuyển lồng cá.

Chất lượng nước biển tại các tuyến khảo sát có màu sắc bình thường. Tuy nhiên, tại khu vực Cảng của nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn nước biển có màu nâu đỏ. Toàn bộ khu vực nuôi cá lồng của xã Nghi Sơn có màu nâu đỏ, đậm hơn, nhiều cặn lơ lửng.

Kết quả phân tích mẫu của Viện nghiên cứu tài nguyên môi trường biển  Hải Phòng cho thấy: Tại khu vực cá lồng chết ở xã Nghi Sơn có loài tảo Hairoi – Creratium furca nở hoa gây thủy triều đỏ với mật độ khoảng 8 triệu tế bào/ 1 lít nước biển.

Tại khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn mật độ tảo Creratium furca thấp hơn, chỉ đạt 500.000 tế bào /1 lít nước biển.

Bước đầu xác định nguyên nhân gây nên tình trạng cá tự nhiên, cá lồng bị chết là do tác động của loài tảo Hairoi – Creratium furca trong nước biển bùng phát với mật độ cao ở quy mô rộng, còn gọi là hiện tượng tảo nở hoa hay thủy triều đỏ. 

Hiện tượng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân chính đối với vùng biển Tĩnh Hải và Nghi Sơn (của huyện Tĩnh Gia – Thanh Hóa) là do lượng lớn chất hữu cơ trong đất liền theo nước mưa đổ vào cửa sông ra biển.

Trước tình hình trên UBND tình Thanh Hóa cũng chỉ đạo huyện Tĩnh Gia tiếp tục theo dõi, tổng hợp tình hình cá chết, khuyến cáo người dân di chuyển lồng bè còn lại ra khỏi khu vực bị ô nhiễm, không sử dụng cá chết để ăn hoặc chế biến thức ăn cho gia súc, gia cầm, tổ chức thu gom, tiêu hủy.

Đồng thời cũng đề nghị Thủ thướng chính phủ chỉ đạo Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT cử chuyên gia, nhà khoa học vào kiểm tra thực tế, xác định nguyên nhân cụ thể làm cá bị chết; hướng dẫn cách xử lý hiện tượng tảo nở hoa; bổ sung điểm quan trắc chết lượng nước biển ven bờ khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn.