Bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị: Khoảng cách còn xa

Đó là nhận định được đưa ra tại Hội thảo thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị diễn ra vào ngày 22/9/2020 tại Hà Nội, do Vụ Bình đẳng giới (Bộ LĐ-TB&XH) phối hợp với tổ chức Oxfam tại Việt Nam tổ chức.

Việt Nam đứng vị trí 190/190 về tỷ lệ nữ giữ vị trí lãnh đạo cấp Bộ

Tại hội nghị, thông tin về kết quả triển khai thực hiện Luật Bình đẳng giới và Chiến lược quốc gia về Bình đẳng giới, Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới Trần Bích Loan cho biết, 10 năm thực hiện Luật và Chiến lược quốc gia, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận góp phần thu hẹp khoảng các giới trong các lĩnh vực. Đối với lĩnh vực chính trị có những điểm sáng mới như: lần đầu tiên có 3 đồng chí nữ là Ủy viên Bộ Chính trị (chiếm tỉ lệ 15,78%). Tỉ lệ nữ đại biểu Quốc hội khóa XIV đạt 27,31%, tăng 3,11% so với khóa XIII và lần đầu tiên Việt Nam có Chủ tịch Quốc hội là nữ. Tỉ lệ nữ đại biểu Quốc hội của Việt Nam xếp thứ 71/193 quốc gia, cao hơn mức trung bình của thế giới là 25%. Tỉ lệ nữ đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 – 2021 cũng tăng hơn so với nhiệm kỳ 2010– 2015 ở cả 3 cấp tỉnh, huyện và xã.

Tuy nhiên theo bà Loan, mặc dù công tác cán bộ nữ đã có những chuyển biến tích cực hơn so với giai đoạn trước, song nhìn chung vẫn còn khoảng cách giới khá lớn trong lĩnh vực chính trị. Tỉ lệ nữ lãnh đạo còn thấp so với lực lượng lao động nữ và chưa tương xứng với tiềm năng của phụ nữ. Đặc biệt, tỷ lệ cán bộ nữ đứng đầu ngành, địa phương còn rất khiêm tốn. Công tác cán bộ nữ chưa được quan tâm thực chất, tại nhiều cơ quan, đơn vị đã thực hiện quy hoạch nhưng chưa thực hiện đào tạo và bố trí cán bộ nữ. Khác biệt trong độ tuổi nghỉ hưu cũng tạo ra rào cản trong quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ nữ. Chưa có những quy định cụ thể trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là vai trò của người đứng đầu trong việc thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu về công tác cán bộ nữ trong các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, pháp luật của nhà nước.

Đồng quan điểm trên, TS Lương Thu Hiền – Giám đốc Trung tâm Giới và Lãnh đạo nữ (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) dẫn nhận định tại Diễn đàn kinh tế thế giới: "Việt Nam đang đối diện với khoảng cách giới lớn trong lĩnh vực chính trị".

Đồng thời TS Lương Thu Hiền đưa ra Bản đồ Phụ nữ trong chính trị năm 2020 của Liên minh Nghị viện và UN Women cho thấy về tỷ lệ nữ giữ vị trí lãnh đạo cấp Bộ, Liên minh Nghị viện xếp Việt Nam ở vị trí 190/190 quốc gia. Việt Nam chỉ đứng trên 3 nước không được xếp hạng do không có thông tin. Còn tỷ lệ nữ trong quốc hội/ nghị viện thì Việt Nam được xếp thứ 68/191 quốc gia.

Tăng cường bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị

Bà Trần Bích Loan cho biết, Bộ LĐ-TB&XH đã hoàn thiện dự thảo Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 để trình Chính phủ.

Tại dự thảo này, Bộ LĐ-TB&XH cũng đã đặt mục tiêu tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào các vị trí quản lý, lãnh đạo, nhằm từng bước giảm dần khoảng cách giới trong lĩnh vực chính trị, vừa để chuẩn bị cho bầu cử vào năm 2021. Trong đó, đưa ra 3 chỉ tiêu cụ thể:

Chỉ tiêu 1: duy trì tỷ lệ nữ tham gia các cấp ủy Đảng nhiệm kỳ 2020-2025 đạt ít nhất 15% trở lên đối với cấp tỉnh/huyện và 20% trở lên đối với cấp cơ sở; nhiệm kỳ 2025-2030 đạt 20% trở lên đối với cấp tỉnh/huyện và 25% trở lên đối với cấp cơ sở. Có nữ tham gia trong các ban thường vụ.

Chỉ tiêu 2: tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội, nữ đại biểu Quốc hội chuyên trách khóa 15 đạt 30% và khóa 16 đạt 35%. Thường trực Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội có thành viên là nữ. Tỷ lệ nữ đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đạt 30% nhiệm kỳ 2021- 2026 và 35% nhiệm kỳ 2026-2031.

Chỉ tiêu 3: đến 2025 đạt 60% và đến năm 2030 đạt 75% các ban Đảng ở T.Ư, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tổ chức chính trị - xã hội ở T.Ư, chính quyền địa phương các cấp có lãnh đạo chủ chốt là nữ.

Đưa ra giải pháp cụ thể thực hiện mục tiêu: Tăng cường bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị, Ts. Lương Thu Hiền cho rằng, cần rà soát các quy định của Đảng và Nhà nước về độ tuổi đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, bổ nhiệm. Xác định những bất hợp lý và bất lợi đối với phụ nữ khi thực hiện các quy định này để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quy định của pháp luật bình đẳng giới.

"Đây là giải pháp cụ thể để hoàn thiện luật và chính sách liên quan đến công tác cán bộ và bình đẳng giới trong chính trị. Đây là giải pháp rất quan trọng và cần thực thi ngay. Nếu thực thi được sẽ tạo bước chuyển biến rõ ràng và mạnh mẽ trong thực hiện bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị" - TS. Lương Thu Hiền khẳng định.

Bên cạnh đó, TS. Hiền cũng nhấn mạnh việc xây dựng và triển khai đề án "Tăng cường sự tham gia bình đẳng của phụ nữ vào các vị trí lãnh đạo và quản lý ở các cấp hoạch định chính sách giai đoạn đến 2030"…

Tại Hội thảo, các đại biểu thảo luận cởi mở về vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị nói chung, sự tham gia của phụ nữ trong các cấp ủy Đảng, cơ quan dân cử, cơ quan quản lý nhà nước nói riêng; những khó khăn, thách thức và nguyên nhân; chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị. Từ đó, tham vấn, góp ý sâu cho các chỉ tiêu, giải pháp nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị được nêu trong dự thảo Chiến lược giai đoạn 2021-2030 nhằm đảm bảo tính khả thi khi thực hiện.