Bảo vệ trẻ em trong thế giới công nghệ số

Phát biểu tại Lễ công bố báo cáo về tình hình trẻ em thế giới 2017, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam cho rằng, công nghệ số đã thay đổi đời sống và cơ hội sống của thế hệ trẻ nhất. Đồng thời, ông Youssouf Abdel-Jelil cũng cho rằng, nếu được tận dụng đúng cách và được tiếp cận phổ quát, công nghệ số có thể là nhân tố tạo nên sự thay đổi cho những trẻ em bị bỏ lại phía sau, đó là trẻ khuyết tật, trẻ em dân tộc thiểu số và trẻ em sống ở các khu vực khó khăn, khó tiếp cận.

Thứ trưởng Đào Hồng Lan phát biểu tại lễ công bố báo cáo tình hình trẻ em 2017.

Theo ông Youssouf Abdel-Jelil, bảo vệ trẻ em trực tuyến không có nghĩa là kiểm soát nhiều hơn việc sử dụng internet mà là bảo vệ sự an toàn của các em. Chính phủ cần phối hợp chặt chẽ với khu vực tư nhân để bảo vệ trẻ em, đặc biệt là những em thiệt thòi nhất khỏi nguy cơ mà trẻ phải đối mặt.

Thứ trưởng Đào Hồng Lan mong muốn: “Các cơ quan, tổ chức có liên quan cùng hành động để tạo môi trường mạng an toàn cho trẻ em tham gia, sử dụng internet phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu và khơi dậy niềm đam mê học hỏi, sáng tạo của các em. Đặc biệt là hướng dẫn các kỹ năng để trẻ em có thông tin và tham gia vào môi trường mạng an toàn; bảo vệ bí mật riêng tư cho trẻ em và lấy trẻ em làm trung tâm khi xây dựng chính sách về công nghệ số”.

Báo cáo về tình hình trẻ em thế giới 2017 với chủ đề “Trẻ em trong thế giới công nghệ số do UNICEF công bố cho biết, mặc dù hiện này có rất nhiều trẻ em sử dụng inernet – cứ 3 người sử dụng internet trên toàn thế giới thì có 1 người là trẻ em – nhưng hành động để bảo vệ trẻ khỏi những rủi ro của thế giới kỹ thuật số và tăng khả năng truy cập nội dung trực tuyến an toàn lại rất ít. Trẻ em trong thế giới kỹ thuật số trình bày cái nhìn toàn diện đầu tiên của UNICEF về các khía cạnh khác nhau mà công nghệ kỹ thuật số đang ảnh hưởng đến đời sống và các cơ hội sống của trẻ em, xác định nguy cơ cũng như cơ hội. Báo cáo này lập luận rằng chính phủ và khu vực tư nhân không theo kịp tốc độ thay đổi, khiến trẻ em phải đối mặt những rủi ro và nguy hại mới và khiến hàng triệu trẻ em bị thiệt thòi nhất bị bỏ lại phía sau.

Báo cáo này nghiên cứu các lợi ích mà công nghệ số có thể mang lại cho trẻ em bị thiệt thòi nhất, bao gồm cả trẻ lớn lên trong đói nghèo hoặc bị ảnh hưởng bởi tình trạng khẩn cấp nhân đạo. Lợi ích bao gồm tăng cường khả năng tiếp cận thông tin, xây dựng kỹ năng làm việc trong môi trường công nghệ số và mang lại cho trẻ em một nền tảng để kết nối và biểu đạt quan điểm của các em.

Nhưng báo cáo này cũng cho thấy hàng triệu trẻ em đang không được hưởng các lợi ích mà công nghệ số mang lại. Khoảng một phần ba thanh thiếu niên trên thế giới – tương đương 346 triệu người - không được sử dụng internet, làm gia tăng sự bất bình đẳng và giảm khả năng của trẻ tham gia vào nền kinh tế ngày càng số hóa.

Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam tại lễ công bố báo cáo tình hình trẻ em 2017.

Cũng theo Báo cáo phân tích, internet làm tăng tính dễ tổn thương của trẻ em trước những rủi ro và nguy hại, bao gồm sử dụng sai thông tin cá nhân, truy cập vào nội dung độc hại và bắt nạt trực tuyến.

Báo cáo cũng ghi nhận sự hiện diện khắp nơi của các thiết bị di động khiến việc truy cập trực tuyến của trẻ em ít được giám sát hơn - và do đó tiềm năng rủi ro cao hơn. Và các mạng kỹ thuật số như các trang web đen và các tiền tệ kỹ thuật số tạo điều kiện cho các hình thức bóc lột và lạm dụng tồi tệ nhất diễn ra, bao gồm nạn buôn người và lạm dụng tình dục trẻ em “theo đơn đặt hàng”.

Báo cáo trình bày những số liệu và phân tích hiện tại về tình hình sử dụng trực tuyến của trẻ em và tác động của công nghệ số tới phúc lợi của trẻ, tìm hiểu sâu hơn về những cuộc tranh luận đang ngày càng nóng về "nghiện" công nghệ số và ảnh hưởng có thể có của thời gian trực tuyến tới sự phát triển của não bộ.

Báo cáo về tình hình trẻ em thế giới năm 2017 khuyến nghị việc hoạch định chính sách hiệu cần tạo điều kiện cho tất cả trẻ em truy cập vào nguồn tài nguyên trực tuyến chất lượng cao; bảo vệ trẻ em khỏi những tổn hại trực tuyến như lạm dụng, bóc lột, buôn người, bắt nạt trực tuyến và tiếp xúc với các tư liệu không phù hợp; bảo vệ sự riêng tư và danh tính của trẻ em. Báo cáo cho rằng, cần dạy kỹ năng công nghệ số để trẻ có thông tin, được tham gia và an toàn trên mạng; nâng cao chuẩn mực và thực tiễn đạo đức giúp bảo vệ và mang lại lợi ích cho trẻ em...

Lấy trẻ em làm trung tâm khi xây dựng chính sách công nghệ số là khuyến nghị của UNICEF đưa ra. Các chính phủ, các cơ quan tổ chức trên toàn thế giới cần hành động để tạo môi trường an toàn cho trẻ, hướng dẫn các kỹ năng để các em có thông tin và tham gia vào môi trường mạng an toàn, bảo vệ bí mật riêng tư cho các em.