10 năm, trên 9,6 triệu lao động nông thôn được học nghề

Trên 9,6 triệu LĐNT được học nghề

Qua hơn 10 năm thực hiện Đề án 1956, công tác đào tạo nghề LĐNT đã đạt những kết quả đáng ghi nhận. Các địa phương đã tích cực triển khai các lớp đào tạo nghề cho LĐNT. Nhận thức của các cấp chính quyền và người dân với công tác đào tạo nghề cho LĐNT có nhiều thay đổi theo hướng tích cực hơn. Nhiều địa phương đã huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ và các nguồn lực xã hội đầu tư cho công tác đào tạo nghề và hỗ trợ, tạo điều kiện giúp người sau học nghề tổ chức sản xuất, kinh doanh. Công tác đào tạo nghề cho LĐNT được phân cấp trực tiếp về các huyện, thị xã, thành phố đã tạo điều kiện cho các địa phương trong việc lựa chọn ngành nghề đào tạo, chủ động phát triển ngành nghề phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương, từng vùng, đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực phục vụ sản xuất, kinh doanh và dịch vụ góp phần tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo bền vững.

Người học cũng nhận thức hơn về nghề nghiệp, từ chỗ học theo phong trào, học để nhận tiền hỗ trợ, học chỉ để biết, chuyển sang học nghề để tìm việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp; học nghề để nắm vững khoa học kỹ thuật, từng bước thay đổi thói quen canh tác theo hướng tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật để tăng năng suất, chất lượng hàng hóa và dịch vụ, nâng cao thu nhập.

Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính đến hết năm 2019, trên 9,6 triệu LĐNT đã được học nghề các trình độ; trong đó, số lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng là 5,59 triệu người, đạt 87% mục tiêu của Đề án (11,03 triệu người). Sau khi học nghề, số người có việc làm mới hoặc tiếp tục làm nghề cũ nhưng có năng suất, thu nhập cao hơn đạt trên 80%. Lao động nữ nông thôn được hỗ trợ học nghề chiếm 59,4%, vượt mục tiêu đề ra. Gần 65% lao động nông thôn học nghề phi nông nghiệp để chuyển nghề; trên 35% lao động nông thôn được học nghề nông nghiệp để tiếp tục làm nghề nông nghiệp có năng suất, thu nhập cao hơn.

Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề cho LĐNT cũng còn rất nhiều khó khăn, hạn chế. Công tác đào tạo nghề cho LĐNT chưa được coi trọng đúng mức; nhiều bộ, ngành, địa phương, cán bộ và xã hội nhận thức chưa đầy đủ về đào tạo nghề cho LĐNT, coi đào tạo nghề chỉ là cứu cánh, có tính thời điểm, không phải là vấn đề quan tâm thường xuyên, liên tục và hệ thống; hiệu quả đào tạo nghề cho LĐNT không đồng đều giữa các vùng trong cả nước. Công tác dự báo nhu cầu đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân chưa tốt.

Cùng với các nguyên nhân chủ quan, các nguyên nhân khách quan cũng khiến kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn gặp khó. Theo kế hoạch năm 2020, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đặt chỉ tiêu đào tạo 1,68 triệu LĐNT được học sơ cấp dưới 3 tháng, trong đó số lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo chiếm khoảng 1 triệu. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, qua 6 tháng đầu năm 2020, cả nước chỉ đào tạo được trên 700.000 LĐNT trình độ sơ cấp và trình độ nghề nghiệp khác...

Cần những giải pháp đồng bộ

Trước thực trạng trên, để nâng cao hiệu quả công tác đào tạo nghề cho LĐNT, cần có những sửa đổi, bổ sung thích hợp để Đề án 1956 có thể đi sâu vào nhu cầu học nghề và đào tạo lao động của người dân. Theo đó, cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý Nhà nước của các cấp chính quyền trong công tác đào tạo nghề cho LĐNT, coi công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn là nhiệm vụ quan trọng góp phần xóa đói, giảm nghèo và xây dựng NTM của mỗi địa phương. Tiến hành điều tra khảo sát nhu cầu học nghề của LĐNT và công tác dự báo xu hướng phát triển, quy hoạch của từng địa phương, đảm bảo gắn với việc làm sau đào tạo. Đặc biệt cần làm tốt công tác dự báo về nhu cầu sử dụng nghề của xã hội để đảm bảo cho các học viên đã qua đào tạo có cơ hội tìm kiếm việc làm; có sự điều chỉnh về chính sách nhân sự của các trung tâm đào tạo nghề, nhất là các cơ sở dạy nghề dành cho lao động nông thôn. Bên cạnh đó, cần quan tâm thực hiện kịp thời các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, tạo điều kiện cho người lao động thuộc diện hộ nghèo, lao động nông nghiệp, lao động người dân tộc thiểu số, người thuộc đối tượng chuyển đổi nghề, lao động các xã đặc biệt khó khăn… có điều kiện tham gia học nghề...

Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp mới đây cũng đề nghị các địa phương và cơ sở GDNN trong giai đoạn 2021-2025 cần chú trọng việc đào tạo lại cho người lao động, đào tạo nâng cao kiến thức phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động xây dựng nông thôn mới tương ứng với những thay đổi của công nghệ và chuyển đổi số. Trước mắt cần tập trung tăng cường công tác tuyển sinh, đa dạng hóa các hình thức đào tạo, chú ý dành cho các đối tượng lao động nông thôn bị mất việc làm, kể cả các lao động ở các nhà máy, xí nghiệp bị nghỉ việc tạm thời, trong đó cần nâng cao đào tạo kiến thức kỹ năng cho các đối tượng bị thôi việc, mất việc do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng như tác động kép của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và lao động người khuyết tật. Tăng cường việc kiểm tra giám sát việc thực hiện đào tạo nghề cho lao động nông thôn, tránh đề xảy ra những sai phạm trong quá trình đào tạo…