Việt Nam xây dựng một “con đường cao tốc” thương mại với EU

Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) đã chính thức công bố Sách Trắng về thương mại và đầu tư của Việt Nam vào ngày 2/3 tại Hà Nội và 3/3, tại TP.Hồ Chí Minh. Lễ công bố Sách Trắng 2016 và Tầm nhìn EU- Việt Nam FTA đưa ra các vấn đề quan trọng trong thương mại đầu tư, phát triển nhân lực, đồng thời đưa ra các quan ngại và kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.

Cải thiện đáng kể các quy định về lao động và việc làm

Lễ công bố có sự tham dự của đại diện 28 quốc gia Liên minh Châu Âu tại Việt Nam, đại diện các bộ, ngành cùng đông đảo các hiệp hội, doanh nghiệp của EU và Việt Nam. Theo ông Bruno Angelet, trưởng phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam cho biết, sách Trắng 2016 là ấn phẩm lần thứ 8, tiếp tục là những tập hợp và trình bày một số quan ngại cũng như kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam trên các lĩnh vực quan trọng của môi trường thương mại, đầu tư tại Việt Nam. Đáng chú ý, Sách Trắng 2016 đề cập đến các vấn đề then chốt về đầu tư trực tiếp nước ngoài, quản trị doanh nghiệp, năng lượng, tăng trưởng xanh, phát triển nguồn nhân lực, quyền sở hữu trí tuệ, mua bán và sáp nhập doanh nghiệp, đối tác công- tư, thuế, vận tải, hậu cần… 

Qua ấn phẩm thường niên này, phía EuroCham khẳng định, trong những năm vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực và tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện các quy định về lao động (LĐ) và việc làm, bao gồm việc tăng cường đối thoại và tham vấn cộng đồng doanh nghiệp, ban hành hoặc soạn thảo một số quy định liên quan cho thấy những thay đổi và phát triển tích cực. EuroCham đánh giá cao sự hỗ trợ này, trong việc tạo ra một môi trường làm việc và đầu tư tốt hơn tại Việt Nam.

Mặc dù việc đào tạo lực lượng LĐ ở Việt Nam vẫn tăng hàng năm thì Việt Nam vẫn thiếu nguồn nhân lực có trình độ ở các ngành nghề và khu vực cơ bản, có vai trò chủ chốt nhằm đạt tăng trưởng nhanh và một lực lượng LĐ toàn diện hơn.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp tham dự Lễ công bố Lễ công bố Sách Trắng 2016 và Tầm nhìn EU- Việt Nam FTA

Chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam giai đoạn 2011- 2020 đưa ra 1 trong 3 khâu đột phá là khuyến khích phát triển nguồn nhân lực, kỹ năng; cải thiện giáo dục đào tạo; hệ thống pháp lý trong việc quản lý LĐ sẽ giúp đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực cao, khuyến khích mô trường đầu tư cạnh tranh lành mạnh, tuy nhiên, theo EroCham, “đến nay, quy định tối đa về làm thêm ngoài giờ vẫn chưa chuyển biến”, và cần “cân nhắc thay đổi về thời gian làm việc ngoài giờ, đặc biệt trong lĩnh vực chế tạo và sản xuất”, là các vấn đề về LĐ mà EroCham nêu ra, cho rằng cần có sự xem xét hơn nữa, để rộng cửa hơn trong việc thu hút đầu tư.

“Các dự thảo gần đây của Nghị định 102/2013/NĐ-Cp hiện hành của Bộ LĐ-TB&XH về việc quản lý LĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam đã cho thấy những tiến triển tích cực trong vấn đề giấy phép LĐ. Theo đó, EroCham hi vọng Chính phủ và Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục “mở rộng đối tượng được miễn giấy phép LĐ nhằm hỗ trợ dòng chảy tự do của lực lượng LĐ có trình độ từ AEC”.

Cùng với đó, bên cạnh những ghi nhận tích cực, EroCham cũng bày tỏ quan điểm về cách tính mức đóng bảo hiểm xã hội theo Luật mới về BHXH sẽ bao gồm cả tiền lương, phụ cấp tiền lương và các khoản bổ sung khác sẽ khiến DN phải tính đến việc phí BHXH cũng như chi phí LĐ nói chung tăng lên theo.

FTA không chỉ có hoa hồng

Với những nỗ lực cải cách thể chế, thông thoáng về đầu tư, quan tâm đến phát triển nhân lực, “quan hệ song phương giữa Việt Nam và EU đang ngày càng phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, hứa hẹn sẽ tạo ra một thị trường LĐ năng động, với thuận lợi là dân số trẻ, dân số vàng của Việt Nam. Hiệp định FTA đảm bảo thực hiện tinh thần đôi bên cùng có lợi. Việt Nam cũng là quốc gia nhận được nhiều viện trợ của EU trong những năm qua. Trong báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) đến 2035, tôi tin tưởng EU vẫn là lãnh thổ thu hút nhiều đầu tư của Việt Nam”, ông Bruno Angelet bày tỏ.

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc phát hiểu tại lễ công bố

Về phía Việt Nam, ông Vũ Tiếp Lộc, Chủ tịch VCCI nhận định: “Năm 2015 kết thúc chặng đường ¼ thế kỷ tăng cường hợp tác Việt Nam- Liên minh châu Âu, hoàn thành đàm phán FTA. Trong lịch sử, nói đến thương mại với các quốc gia, chúng ta hay nói đến con đường tơ lụa. Ngày nay, với FTA chúng ta đã thiết lập một con đường cao tốc với 28 nền kinh tế hàng đầu. VN với nền kinh tế trình độ thấp, đã “xây dựng” được một “con đường cao tốc” thương mại, kết nối được với EU, một lãnh thổ sôi động và phát triển về kinh tế, phải nói là một bước tiến triển đầy kỳ vọng”. Cùng với đó, ông Lộc cũng bày tỏ, mong muốn EU dành nhiều hơn cho Việt Nam, đặc biệt hỗ trợ kỹ thuật. “Nhiều con số đưa ra dự báo về tăng trưởng giữa Việt Nam- Liên minh châu Âu. Đơn cử như dự báo đầy lạc quan về sự tăng trưởng sắp tới khoảng 35-40% XK sang EU, điều này hứa hẹn sẽ tăng cao về các cơ hội tạo nên công ăn việc làm, kinh tế đôi bên. Tuy nhiên, chúng tôi hiểu, FTA không chỉ có hoa hồng”, ông Lộc nhấn mạnh.

Chủ tịch EuroCham, Bà Nicola Connolly cho rằng, qua ấn phẩm thường niên này, EuroCham sẽ tiếp tục là đối tác chủ chốt của Chính phủ Việt Nam trong việc đưa ra các vấn đề thương mại đầu tư và kiến nghị, cũng như cung cấp tổng hợp những thông tin đánh giá cập nhật nhất về tình hình kinh tế, môi trường kinh doanh và môi trường pháp lý hiện nay tại Việt Nam.

Ấn phẩm Sách trắng còn là cẩm nang cho các Bộ ban ngành và cơ quan địa phương trong việc nghiên cứu phát triển môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Theo đó, 1.500 cuốn Sách Trắng được thể hiện bằng hai ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Việt sẽ được gửi tới Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban ngành, các đại sứ quán, lãnh sự quán, hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài, các phái đoàn thương mại từ châu Âu đến Việt Nam…