Vĩnh Tường: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với chuyển dịch lao động

Vấn nạn ô nhiễm: Đừng chết trước khi giàu!

Chăn nuôi bò sữa tại Vĩnh Tường đang phát triển với tốc độ nhanh. Tuy nhiên, việc phát triển chăn nuôi bò sữa hiện nay chủ yếu phân tán trong khu dân cư, không có điều kiện xử lý chất thải theo quy trình khép kín, đã ảnh hưởng lớn đến cảnh quan môi trường sinh thái, gây ô nhiễm nặng, trước hết là ô nhiễm nguồn nước.

Số liệu của Chi cục bảo vệ môi trường huyện Vĩnh Tường cho thấy, lượng chất thải từ nuôi bò thải ra mỗi ngày ở xã Vĩnh Thịnh lên tới 300 tấn. Với lượng chất thải lớn này, không chỉ không khí mà cả nguồn nước cũng bị ô nhiễm. “Đấy là nỗi lo của chúng tôi”, ông Nguyễn Ngọc Triển – Huyện ủy viên, kiêm Bí Thư Đảng ủy xã Vĩnh Thịnh trăn trở.

Dù nghề chăn nuôi bò sữa đã và đang mang lại một nguồn thu nhập đáng kể cho các hộ nông dân, nhưng do ảnh hưởng của sự phát triển nóng, việc chăn nuôi bò sữa phân tán trong khu dân cư dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người dân. Theo thống kê của trạm y tế xã Vĩnh Thịnh, năm 2014, xã chỉ có 8 người chết do ung thư, nhưng đến năm 2016 đã tăng lên 12 người và đến đầu năm 2017 phát hiện 31 người bị mắc ung thư.

“Nếu không đưa bò ra khỏi làng thì người dân sẽ chết trước khi trở nên giàu có”, ông Chu Quốc Hải – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc băn khoăn.

Ông Lê Duy Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, môi trường đang là trăn trở của lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc. Tỉnh lấy “công nghiệp là nền tảng, nông nghiệp là quan trọng, du lịch là mũi nhọn”. Tỉnh đã chỉ đạo huyện và xã quán triệt tinh thần phát triển kinh tế phải luôn vì chất lượng đời sống nhân dân, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế, phải hướng đến mục tiêu chuyên môn hóa trong sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

Chị Nguyễn Thị Hiền, sống tại thôn Trại Trì, xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Tường cho biết, bình quân gia đình chị vắt một ngày được 2 tạ sữa tươi với giá bán khoảng 14.000đ/kg. Nếu trừ đi tất cả các chi phí, một ngày gia đình cũng “để dành” được khoảng 2,5 triệu đồng và 1 tháng cũng có một khoản tiền lớn từ 60 triệu – 80 triệu đồng.

Đàn bò sữa ở Vĩnh Thịnh đang được nuôi nhỏ lẻ tại các gia đình, việc thu gom chất thải chưa được quan tâm đã gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của chính người chăn nuôi.

Anh Kiều Văn Phương, thôn Khách Nhi Ngược, xã Vĩnh Thịnh - một trong những hộ thoát nghèo nhờ chăn nuôi bò sữa chia sẻ, trước kia, với gần 2 sào vườn, gia đình anh chỉ trồng một số loại cây ăn quả và chăn nuôi gà, vịt để kiếm thêm thu nhập. Từ khi bò sữa được chăn nuôi rộng rãi trong thôn, gia đình anh đã mạnh dạn vay vốn chuyển đổi toàn bộ đất vườn sang chăn nuôi bò sữa. Đến nay, đàn bò của gia đình lên tới 20 con, đem lại thu nhập gần 200 triệu đồng/năm.

Bày tỏ những trăn trở, chị Lương Thị Loan, thôn An Lão Trên, xã Vĩnh Thịnh cho biết, ban đầu, gia đình chị chỉ nuôi 3 con bò nhưng sau vài năm thấy hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với các vật nuôi khác nên gia đình quyết định đầu tư mở rộng chăn nuôi thêm 12 con. Với đàn bò 15 con, mỗi năm gia đình chị có thêm thu nhập trên 100 triệu đồng.

Cần sự đồng thuận để phát triển bền vững

Để giải quyết ô nhiễm môi sinh, các cấp ủy, Đảng, chính quyền huyện Vĩnh Tường từ năm 2009 đã chỉ đạo quy hoạch 3 khu chăn nuôi tập trung của xã Vĩnh Thịnh với diện tích 17,3 ha. Song trong quá trình triển khai, do chọn vị trí không phù hợp, việc tuyên truyền, vận động người chăn nuôi đưa trang trại vào khu quy hoạch không có kết quả.

Năm 2014, UBND xã Vĩnh Thịnh ban hành Nghị quyết 01 về việc phát triển chăn nuôi trâu, bò thịt giai đoạn 2013 - 2020 và đưa khu chăn nuôi ra ngoài khu dân cư. Xã Vĩnh Thịnh đã đề nghị UBND huyện cho điều chỉnh để mỗi thôn có một khu chăn nuôi tập trung phù hợp điều kiện đường giao thông và các điểm đấu nối điện để phục vụ người dân đầu tư ra khu chăn nuôi tập trung. Theo quy hoạch, toàn xã có 15 khu chăn nuôi tập trung với diện tích 16 ha và được chọn thí điểm tại hai thôn An Lão Trên và Khách Nhi Ngược.

UBND huyện Vĩnh Tường đã hoàn thành xây dựng dự án “Thí điểm đưa chăn nuôi bò sữa ra ngoài khu dân cư gắn với phát triển du lịch, dịch vụ và bảo vệ môi trường, giai đoạn 2017-2020”, nhằm tìm ra mô hình, giải pháp cụ thể phát triển đàn bò sữa theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế, giảm ô nhiễm môi trường.

Ông Trần Việt Cường, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện cho biết: Huyện Vĩnh Tường đang tập trung vào phát triển Công nghiệp, thương mại và du lịch gắn với chuyển đổi cơ cấu lao động; giảm lao động trong nông nghiệp, nâng cao chất lượng đào đạo lao động, giải quyết việc làm tại chỗ, đưa lao động vào các doanh nghiệp trên địa bàn huyện. Tập trung triển khai có hiệu quả chương trình hợp tác với Tập đoàn FLC để giải quyết việc làm cho 4.000 lao động giai đoạn 2017- 2022, đề án phân luồng học sinh THCS.

Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Tường Trần Việt Cường đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tìm các giải pháp giải quyết vấn nạn ô nhiễm môi sinh trên cơ sở ý kiến, sự đồng thuận của người dân địa phương. "Đề án sẽ tập trung theo hướng mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Theo đó, huyện sẽ hỗ trợ các hộ chăn nuôi trong 3 năm, cấp kinh phí để địa phương tổ chức đưa hộ chăn nuôi đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm các mô hình nuôi bò sữa tập trung lớn, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật hiện đại tại một số tỉnh, thành phố trong nước. Dự án được triển khai sẽ góp phần bảo vệ môi trường sống của nhân dân Vĩnh Thịnh, đồng thời phát triển đàn bò sữa tốt hơn, tiếp tục nâng cao thu nhập cho người dân"- ông Trần Việt Cường nhấn mạnh.

Cũng theo Chủ tịch huyên Vĩnh Tường, tăng quy mô đàn bò sữa tại xã Vĩnh Thịnh sẽ là bất khả thi nếu việc chăn nuôi tại xã này cứ mãi phân tán tại hộ dân và nuôi trong khu dân cư như hiện nay. Thế nhưng, đề án phát triển đàn bò sữa, nâng cao chất lượng đời sống người dân lại gặp khó khăn từ chính người dân, vì lo ngại việc phát triển lĩnh vực du lịch, dịch vụ, khiến đất trồng cỏ nuôi bò không còn.

Khách quan cho thấy, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững và hiệu quả là một trong những chủ trương lớn và đúng đắn của Vĩnh Phúc, đặc biệt là chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng du lịch, dịch vụ vì mục tiêu chiến lược là bền vững, lâu dài.

Chủ trương đúng nhưng khi triển khai gặp nhiều khó khăn. Sở dĩ như vây là do người dân huyện Vĩnh Tường, nhất là hai xã Vĩnh Thịnh, An Tường chưa nhận được thông tin đầy đủ, thấu đáo về triển khai dự án khu đô thị kết hợp hài hòa với phát triển du lịch, dịch vụ. Vĩnh Phúc và đặc biệt là huyện Vĩnh Tường cần tập trung mở đợt tuyên truyền sâu rộng về chủ trương tiếp tục chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn liền với chuyển dịch cơ cấu lao động để dân nơi đây hiểu, chia sẻ, có cơ sở để tính toán thiệt hơn trên chính mảnh đất là tư liệu sản xuất của họ gắn bó cuộc sống bao đời nay. Trên cở sở đó gây dựng lòng tin, tạo sự đồng thuận xã hội với chủ trương đúng đắn của tỉnh về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng du lịch, dịch vụ gắn với xây dựng khu đô thị mới.