Việt Nam - Hoa Kỳ: Tăng cường quan hệ đối tác toàn diện

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama duyệt đội danh dự.  Ảnh: Nguyễn Khánh

Lễ đón chính thức Tổng thống Obama đã được tổ chức tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội lúc 10 giờ 30 sáng 23/5 với nghi thức trang trọng dành cho nguyên thủ quốc gia. Sau lễ đón, Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã tiến hành hội đàm.

Trưa 23/5, Tổng thống Obama đã có cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và cùng đi thăm nhà sàn, ao cá của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tiếp đó, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama đồng chủ trì họp báo quốc tế thông báo về kết quả hội đàm giữa hai bên, trả lời các câu hỏi của phóng viên về phương hướng quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời gian tới.

Tại cuộc họp báo, hai nhà lãnh đạo đánh giá quan hệ hai nước thời gian qua đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Hai bên cam kết thực hiện các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau. Việt Nam và Hoa Kỳ đã ra Tuyên bố chung nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện theo hướng thực chất, sâu sắc, hiệu quả hơn; nhất trí lấy hợp tác phát triển làm trọng tâm của quan hệ hai nước.

Tổng thống Obama hội kiến Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Chiều 23/5, Tổng thống Obama đã lần lượt hội kiến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Văn phòng Chính phủ và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại trụ sở Trung ương Đảng.

Bãi bỏ lệnh cấm vậnvũ khí đối với Việt Nam

Tại cuộc họp báo chung, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama thông báo việc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam. Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố: “Hoa Kỳ sẽ bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí quân sự cho Việt Nam, vốn được áp đặt khoảng 50 năm qua”. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng hành động này đã xóa đi “dấu tích dai dẳng của Chiến tranh Lạnh” và ông cũng nói hai nước đã "phát triển được tới một mức độ tin cậy và hợp tác”.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Obama họp báo sau hội đàm.

Trả lời câu hỏi của phóng viên, gỡ bỏ cấm vận vũ khí có phải xuất phát từ mong muốn của Mỹ nhằm tăng cường năng lực quân sự cho Việt Nam trước sự răn đe của Trung Quốc ở biển Đông. Ông Obama khẳng định: Gỡ bỏ cấm vận bỏ vũ khí không phải nhằm vào Trung Quốc mà đây là kết quả của tiến trình bình thường hóa quan hệ của hai nước. “Gỡ bỏ cấm vận vũ khí nhằm mục đích thay đổi bản chất mối quan hệ hợp tác giữa hai nước chúng ta. Tất nhiên là chúng tôi còn có nhiều quan điểm chưa thực sự thống nhất. Chúng tôi quan tâm đến các cam kết của Việt Nam trong TPP như cải cách luật pháp, cải thiện tiêu chuẩn lao động, nhưng nó không liên quan đến quyết định của Hoa Kỳ gỡ bỏ vũ khí sát thương cho Việt Nam"- Tổng thống Obama cho biết. “Liên quan đến vấn đề biển Đông, Hoa Kỳ không ủng hộ bất kỳ bên tranh chấp nào. Các bên giải quyết vấn đề biển Đông bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cử máy bay đến các vùng biển mà luật pháp quốc tế cho phép. Chúng tôi hy vọng các bên tranh chấp giải quyết tranh chấp hòa bình".

Về phần mình, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định: "Việt Nam đánh giá cao quyết định của Hoa Kỳ trong việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam và đây là một bằng chứng rõ ràng cho thấy hai quốc gia đã bình thường hóa quan hệ hoàn toàn".

Hàng loạt các thỏa thuận hợp tác được ký kết

Phát biểu tại buổi họp báo, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết, sau lễ đón tiếp, hai nhà lãnh đạo chứng kiến lễ ký kết của một loạt các thỏa thuận hợp tác giữa một số doanh nghiệp của nghiệp hội viên Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) với các đối tác Việt Nam, trong đó có hợp đồng đặt mua 100 tàu bay B737 MAX 200, trị giá lên tới 11,3 tỷ USD giữa Hãng hàng không Vietjet Air và Tập đoàn chế tạo máy bay Boeing. Vietjet cũng ký kết một hợp đồng khác trị giá 3,04 tỷ USD với công ty Pratt & Whitney thuộc Tập đoàn United Technologies Corp.

Tổng thống Obama tiếp xúc với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Nhân dịp này, hai bên cũng ký kết các hiệp ước về biến đổi khí hậu và năng lượng sạch; và lễ ký kết các dự án đầu tư tương lai. Trong đó, lễ ký kết các hiệp ước về biến đổi khí hậu và năng lượng sạch gồm có: Biên bản ghi nhớ về Thay đổi khí hậu tại đồng bằng sông Cửu Long; Hợp tác nghiên cứu hạ lưu sông Mê Kông; Biên bản ghi nhớ GE về phát triển 1.000MW điện gió; Thỏa thuận hợp tác dự án năng lượng mặt trời giữa First Solar và Thiên Tân; Hợp tác Chiến lược giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và Honeywell; Biên bản ghi nhớ giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và công ty dầu Murphy; Biên bản ghi nhớ về Nhà máy Biomass Minnesota; Thỏa thuận Đào tạo An toàn Hạt nhân.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định, quan hệ giữa hai nước Việt - Mỹ phát triển mạnh thời gian qua. Hai bên chia sẻ lợi ích và quan tâm chung trong việc góp phần duy trì hòa bình ổn định khu vực. Kim ngạch thương mại song phương tăng 130 lần so với 2005.

Lạc quan về triển vọng TPP

Trả lời câu hỏi của phóng viên hãng tin Bloomberg, TPP sẽ sớm được Quốc hội Mỹ thông qua?

Ông Obama nhấn mạnh việc chọn đến thăm Việt Nam lần này vì Việt Nam ngày càng có vị trí quan trọng, có tăng trưởng ấn tượng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương (một khu vực phát triển năng động, đầy sức trẻ, đầy tinh thần khởi nghiệp và kinh doanh). Mỹ mong muốn là một phần của khu vực này nên muốn thúc đẩy việc phê chuẩn, thực thi TPP. Quốc hội Mỹ chưa chính thức thông qua TPP, theo Tổng thống Obama là vì bối cảnh đang diễn ra bầu cử Tổng thống tại Mỹ, vấn đề trở nên rất phức tạp và không chỉ TPP, bất kỳ hiệp định thương mại nào cũng phải “trải qua đau đớn và những lời chỉ trích”.

Tổng thống Obama hội kiến với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

Nhiều người than phiền về hậu quả của các hiệp định thương mại nhưng theo nhận định của ông Obama, TPP là một điều tốt đẹp nên nó sẽ thành hiện thực. Tổng thống Obama tin tưởng TPP sẽ được các nghị sĩ Mỹ thông qua, vì lợi ích của toàn thế giới. Ông cũng khẳng định Hiệp định sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Mỹ và cho Mỹ khả năng tham gia vào các vấn đề quan tâm. Ông "không nhìn thấy tranh cãi đáng kể nào" rằng thỏa thuận kết nối 12 nền kinh tế sẽ gây tổn hại cho Mỹ.

Nói thêm về TPP, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định, đây là kết quả và nỗ lực của 12 quốc gia thành viên, không riêng gì quốc gia nào. Đối với Việt Nam, TPP là một bước tiến mà Việt Nam tham gia để hội nhập với thế giới. Việt Nam đang cố gắng để thu hẹp những khác biệt dựa trên hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau. Việt Nam tích cực chuẩn bị phê chuẩn TPP và cam kết sẽ thực hiện các điều khoản trong hiệp định.