'Vì một thế hệ lao động an toàn và khỏe mạnh'

Ngày 28/4 cũng là ngày Kỉ niệm Quốc tế dành cho những người lao động bị thương và tử vong tại nơi làm việc do Phong trào công đoàn tổ chức, nhằm tưởng nhớ các nạn nhân tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Từ năm 2003, Tổ chức Lao động Quốc tế tổ chức các hoạt động kỉ niệm ngày Thế giới về An toàn và Sức khỏe tại nơi làm việc dựa trên các thế mạnh truyền thống của ILO, đó là cơ chế ba bên và đối thoại xã hội. Thật đau xót khi nghĩ về những người lao động đã bỏ lại một phần thân thể hay thiệt mạng tai nơi làm việc. Còn đau xót hơn khi chúng ta biết rằng phần lớn những vụ tai nạn và tử vong ấy có thể phòng ngừa và giảm thiểu được nhờ sự quyết tâm của tất cả đối tác và các bên liên quan. Đó chính là lý do vì sao ILO đang hợp tác với đối tác ba bên để thúc đẩy xây dựng văn hóa phòng ngừa an toàn và sức khỏe toàn cầu.

Theo ước tính của Tổ chức Lao động Quốc tế, mỗi ngày có khoảng 6.400 người chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp; 860.000 người bị thương khi làm việc. Gánh nặng do thương tích, ốm đau và tử vong dẫn tới những thiệt hại nặng nề về con người và kinh tế đặt ra nhu cầu bức thiết về việc phải đầu tư thỏa đáng vào công tác ATVSLĐ ở cấp quốc tế, quốc gia và cấp doanh nghiệp. 

Hiện nay, trên thế giới có khoảng 541 triệu lao động trẻ ở độ tuổi 15-24, chiếm hơn 15% tổng lực lượng lao động toàn cầu. Lao động trẻ có tỉ lệ tai nạn lao động cao hơn 40% so với nhóm lao động lớn tuổi hơn. Nhiều nguyên nhân dẫn tới thực trạng này, đó là do lao động trẻ vẫn đang trong quá trình phát triển thể chất và tâm sinh ly, thiếu kinh nghiệm làm việc và huấn luyện, nhận thức và các mối nguy tại nơi làm việc còn nhiều hạn chế và đặc biệt, họ thiếu nhận thức về quyền của người lao động tại nơi làm việc, do đó, nhiều lao động trẻ dễ chấp nhận làm các công việc có điều kiện lao động ảnh hưởng xấu tới an toàn và sức khỏe của họ.  

Việt Nam đã phê chuẩn Công ước 187 của ILO. Công ước yêu cầu xây dựng Văn hóa phòng ngừa. Khi chúng ta nói đến xây dựng văn hóa phòng ngừa bền vững về ATVSLĐ, chúng ta cần dành sự quan tâm đặc biệt đối với các ngành nghề có nguy cơ cao và đối với nhóm lao động yếu thế, bao gồm lực lượng lao động trẻ hiện đang làm việc trong các ngành nghề có nhiều rủi ro. Cho phép lao động trẻ và tổ chức của họ tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng và triển khai chính sách và các biện pháp phòng ngừa là việc làm hết sức cần thiết để đảm bảo rằng, tiếng nói của họ được lắng nghe, mối quan tâm của họ được giải quyết trong các cuộc trao đổi, thảo luận về xây dựng một thế hệ người lao động an toàn và khỏe mạnh.

Ở Việt Nam, hơn 1 triệu lao động trẻ bước chân vào thị trường lao động mỗi năm. Lao động ở độ tuổi 15-24 chiếm 15% tổng lực lượng lao động cả nước. Lao động trẻ là tương lai của việc làm, họ là tương lai của Việt Nam. Do đó, ILO kêu gọi tất cả người lao động, người sử dụng lao động, cơ quan quản lý nhà nước và các đối tác xã hội cùng chung tay xây dựng nơi làm việc an toàn và đảm bảo sức khỏe nhằm đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn cho người lao động, đặc biệt là lao động trẻ. 

Chủ đề của ngày Thế giới về An toàn và sức khỏe tại nơi làm việc của ILO năm nay là Xây dựng một thế hệ người lao động an toàn và khỏe mạnh. Để làm được điều này, chúng ta phải chuẩn bị từ rất sớm, và nên bắt đầu từ môi trường gia đình và cộng đồng. Để giúp người trẻ nhận thức được các rủi ro và có khả năng tự bảo vệ mình, giáo dục về các mối nguy hiểm và rủi ro, cũng như về quyền của người lao động cần được bắt đầu tại các trường học, sau đó tiếp tục thông qua các chương trình đào tạo nghề và tập nghề. Người sử dụng lao động, cả các doanh nghiệp chính thức và phi chính thức, các hộ kinh doanh gia đình cần được hướng dẫn tốt hơn về các rủi ro mà lao động trẻ gặp phải tại nơi làm việc. Cuối cùng, sự hỗ trợ và đại diện của tổ chức của người lao động đóng vai trò vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng, khi người lao động trẻ bước chân vào thế giới việc làm, họ có khả năng thực hiện quyền của người lao động và dám nói lên tiếng nói về ATVSLĐ tại nơi làm việc.  

Mục tiêu cải thiện ATVSLĐ cho lao động trẻ chỉ có thể đạt được thông qua sự quyết tâm và hành động của nhiều cơ quan, bao gồm cơ quan quản lý nhà nước, người sử dụng lao động, người lao động và các tổ chức đại diện cho NLĐ và NSDLĐ, tổ chức dân sự, và đặc biệt quan trọng là thanh niên và các tổ chức của thanh niên.

Để cải thiện ATVSLĐ cho LĐ trẻ, chúng ta cần tập trung vào 5 lĩnh vực trọng tâm sau đây:

Cải thiện thu thập và phân tích số liệu và thông tin về ATVSLĐ và lao động trẻ; Xây dựng, sửa đổi và thực thi luật, quy định, chính sách và hướng dẫn để bảo vệ an toàn và sức khỏe cho LĐ trẻ tốt hơn; Nâng cao năng lực để hỗ trợ cho cơ quan quản lý nhà nước, người sử dụng lao động, NLĐ và tổ chức của họ đáp ứng tốt hơn các yêu cầu về ATVSLĐ cho lao động trẻ; Lồng ghép ATVSLĐ vào các chương trình giáo dục phổ thông và dạy nghề, nhằm xây dựng 1 thế hệ người lao động an toàn và khỏe mạnh hơn; Bên cạnh đó là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và nghiên cứu về các mối nguy hiểm và rủi ro ATVSLĐ đối với LĐ trẻ.