Truy tận gốc nơi cung cấp chất tạo nạc

“Dù vấn đề phức tạp nhưng có thể làm được nếu vào cuộc quyết liệt, có sự phối hợp tốt giữa các bộ, ngành liên quan, giữa trung ương và địa phương. Đặc biệt là biết dựa vào dân”. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát nhấn mạnh thông tin trên tại hội nghị tổng kết đợt cao điểm hành động (từ tháng 11/2015 đến 2/2016) năm An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trong lĩnh vực nông nghiệp được tổ chức trực tuyến vào sáng 3/3.

Chất cấm ngày càng khó phát hiện

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, việc triển khai công tác ATVSTP trong lĩnh vực nông nghiệp thời gian qua còn nhiều hạn chế, khó khăn. Chính quyền cấp cơ sở còn xem đây là công việc quản lý của ngành y tế, ngành NN&PTNT; các cơ sở SX-KD vật tư nông nghiệp, sản phẩm nông - lâm - thủy - sản chủ yếu có quy mô nhỏ, lẻ nên rất khó khăn trong áp dụng nguyên tắc quản lý ATVSTP theo chuỗi; nhiều hoạt chất thuộc các nhóm thuốc bảo vệ thực vật, chất cấm, thuốc bảo quản chưa có các phòng kiểm nghiệm phân tích…

Đại diện Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, trong đợt cao điểm vừa qua đã có 46/63 tỉnh, TP kiểm tra gần 1.130 cơ sở giết mổ, chăn nuôi, sản xuất thức ăn gia súc và ghi nhận 24 cơ sở (hơn 2%) vi phạm… Ngoài ra, cơ quan chức năng còn thu giữ sáu tấn thức ăn chăn nuôi của Công ty Thiên Nam (Bắc Ninh) được gia công tại Công ty TNHH Hải Thăng có chứa chất cấm salbutamol cao hơn ngưỡng cho phép 63 lần. “Thực tế cho thấy tình trạng mua bán, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi càng tinh vi, khó phát hiện hơn” - vị này nhận định.

Ngoài chất cấm, kháng sinh sử dụng trong chăn nuôi gia súc và thủy sản cũng là vấn đề gây nhức nhối. Báo cáo của Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản trong đợt cao điểm cho thấy 106/5.433 mẫu thịt và sản phẩm thịt chế biến vi phạm chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh cấm; 397/5.048 mẫu thủy sản vi phạm chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh cấm. So với năm 2015, thực trạng trên là rất đáng báo động.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát yêu cầu cơ quan chức năng tăng cường kiểm soát việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi gia súc và thủy sản. Ông Phát cũng đề nghị Bộ Y tế trong vòng hai tháng sớm sửa đổi những quy định có liên quan đến mức tồn dư tối thiểu các loại kháng sinh để các địa phương có cơ sở giám sát và xử lý.

Thú y TP.HCM lấy mẫu nước tiểu heo để phân tích chất cấm. Ảnh: TRẦN NGỌC.

Các tỉnh “khoán trắng” cho TP. Hồ Chí Minh

Theo ông Nguyễn Văn Việt, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT, thực trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi diễn ra với tần suất ngày càng cao vì lợi nhuận mang lại quá nhiều. “1 kg salbutamol nhập khẩu chỉ độ 1,5 triệu đồng nhưng tuồn ra ngoài giá khoảng 15 triệu đồng. Một con heo cho sử dụng salbutamol có thể lời tròm trèm 1,5 triệu đồng” - ông Việt nói.

Ông Việt đề xuất, muốn phát hiện trang trại, cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi có sử dụng chất cấm hay không thì nên cho lực lượng khảo sát trước rồi tiến hành kiểm tra đột xuất, đồng thời có báo chí tham gia. Còn nếu kiểm tra mà báo trước thì trang trại, cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi có sự chuẩn bị, đối phó. Bên cạnh đó cần duy trì đường dây cung cấp thông tin sử dụng chất cấm và giải quyết triệt để nhằm răn đe. “Cách đây hai tháng, mỗi ngày Thanh tra Bộ NN&PTNT có thể nhận 15-20 cuộc gọi báo sử dụng chất cấm. Do xử lý quyết liệt nên hiện tượng nói trên giảm hẳn, hiện mỗi ngày chỉ còn nhận 1-2 tin báo” - ông Việt chia sẻ.

Ông Nguyễn Phước Trung, Giám đốc Sở NN&PTNT TP. Hồ Chí Minh, cho biết muốn ngăn chặn triệt để thực trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi thì các địa phương phải quyết liệt vào cuộc. “Thế nhưng tôi có cảm giác một số tỉnh “khoán trắng” cho TP. Hồ Chí Minh. Thậm chí sau khi phát hiện lô heo đưa vào TP. Hồ Chí Minh nhiễm chất cấm, Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh có công văn đề nghị chi cục thú y tỉnh truy tìm nguồn gốc nhưng rất hiếm hoi nhận được phản hồi từ một số chi cục thú y tỉnh” - ông Trung nói.

Trong khi đó, đại diện Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (C49 - Bộ Công an) cho biết sau khi làm việc với các cơ quan chức năng, công ty dược…, cục nhận định hiện còn khoảng sáu tấn chất salbutamol lưu thông trôi nổi ngoài thị trường.