Trẻ em cần học cách tự bảo vệ trên môi trường mạng

Người lớn phải tôn trọng quyền tự do cá nhân của trẻ trên không gian mạng

Tính đến thời điểm này, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, học sinh tại 31 tỉnh/thành vẫn đang phải học trực tuyến. Học trực tuyến giúp giải quyết nhiều vấn đề trong đại dịch, tuy nhiên, "tác dụng phụ" khi học online kéo dài không chỉ là cận thị, gù lưng, mệt mỏi… mà nhiều em còn có nguy cơ trở thành con nghiện… game online, thậm chí có những em bị bắt nạt, bị xâm hại trên môi trường mạng.

Bộ Thông tin và Truyền thông lấy ý kiến vào dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Bộ Quy tắc ứng xử bảo vệ trẻ em trên không gian mạng ra đời nhằm đưa ra khuyến nghị về chuẩn mực hành vi, ứng xử cho người dùng trên không gian mạng để bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ tiềm ẩn. Đồng thời, phổ biến cách thức báo cáo khi có nghi ngờ về các hành vi xâm hại cho trẻ em trên không gian mạng và nâng cao nhận thức xã hội đối với các nguy cơ của trẻ em khi hoạt động trên không gian mạng. Bộ Quy tắc áp dụng các nhóm đối tượng trên không gian mạng gồm: Trẻ em; cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ; người dùng Internet, các đơn vị truyền thông và người sáng tạo nội dung trên không gian mạng; doanh nghiệp cung cấp hạ tầng mạng, nội dung tại Việt Nam.

Theo đó, các đối tượng phải bảo vệ trẻ em, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em; ứng xử lành mạnh, tích cực phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ tục và phù hợp với độ tuổi trẻ em trên không gian mạng. Cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ... cần tôn trọng quyền tự do cá nhân, bảo vệ thông tin cá nhân và quyền riêng tư của trẻ trên không gian mạng. Cập nhật các kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; hướng dẫn con em mình những kỹ năng sử dụng thiết bị CNTT, Internet, mạng xã hội an toàn; hướng dẫn trẻ cách ứng xử trên không gian mạng an toàn, sáng tạo, lành mạnh và có trách nhiệm.

Khi tham gia Internet, không chia sẻ thông tin không lành mạnh ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em như bạo lực, khiêu dâm, tệ nạn... không bình luận, không cổ súy các hành vi làm ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý, tình cảm của trẻ em trên môi trường mạng. Cần giám sát việc sử dụng Internet của trẻ, nội dung trẻ tìm kiếm, ứng dụng trẻ sử dụng, mối quan hệ của trẻ trên không gian mạng, những thay đổi bất thường để đảm bảo trẻ luôn được bảo vệ. Khi sử dụng mạng xã hội, người dùng cần tuân thủ các điều khoản sử dụng của nhà cung cấp.

Khuyến khích chia sẻ các biện pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Bộ quy tắc cũng khuyến khích người dùng lan tỏa, chia sẻ các biện pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, lan tỏa những chương trình về bảo vệ trẻ em đến cộng đồng, phản ánh thông tin không lành mạnh, tiêu cực, các hành vi xâm hại đối với trẻ em cho cơ quan chức năng. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cần ngăn chặn các nội dung không lành mạnh, hành vi xâm hại trẻ em

Trong dự thảo, Bộ TT&TT nêu ra quy tắc cụ thể áp dụng cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Internet, cung cấp nền tảng và sáng tạo nội dung. Theo đó, các đối tượng này cần ưu tiên đặt lợi ích của trẻ em và bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Xây dựng các chính sách, tiêu chuẩn cộng đồng và tiêu chuẩn đạo đức về việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có biện pháp kiểm soát độ tuổi, tần suất sử dụng của trẻ em khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ; thiết lập các công cụ kỹ thuật để rà soát, chặn lọc và loại bỏ nội dung độc hại đối với trẻ em; cung cấp và liên tục cải tiến các bộ lọc nội dung, cảnh báo, hạn chế tiếp cận thông tin phù hợp với từng độ tuổi.

Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cần chủ động phát hiện, ngăn chặn các nội dung không lành mạnh, hành vi xâm hại trẻ em; phối hợp ngăn chặn và gỡ bỏ nội dung không lành mạnh đối với trẻ em. Cung cấp thông tin về các nội dung không lành mạnh, hành vi xâm hại trẻ cho cơ quan chức năng; tích cực ngăn chặn các nội dung, hành vi xâm hại trẻ em khi người dùng phản ánh.

Khi Internet ngày càng trở nên phổ biến, trẻ em cũng cần tự trang bị kiến thức để tự bảo vệ mình. Theo đó, khi tham gia không gian mạng, các em nên tìm hiểu những biện pháp an toàn khi sử dụng thiết bị CNTT, mạng xã hội và các dịch vụ trên mạng; chia sẻ với bạn bè một cách an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm. Cẩn thận khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng, khi tìm kiếm thông tin trên Internet; không truy cập vào các đường dẫn, nội dung có nguồn gốc không rõ ràng, do người lạ gửi.

Không chia sẻ, cung cấp thông tin cá nhân, thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân trên không gian mạng hoặc khi truy cập các trang web, dịch vụ mạng lạ; không làm quen, gặp gỡ với người lạ qua không gian mạng khi chưa có sự đồng ý của bố mẹ hay có các hành vi kích động, mạo danh trên không gian mạng. Đồng thời, các em cần chia sẻ với cha mẹ, thầy cô khi gặp khó khăn, bị bắt nạt, cô lập hoặc bị xâm hại trên không gian mạng.