Tiền lương ở Việt Nam: Tăng chậm so với khu vực

Trong vòng hai năm trở lại đây, Việt Nam đã đạt được mức tăng lương đáng kể cho người lao động tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, so với các quốc gia trong khu vực, tiền lương ở Việt Nam tăng còn chậm.

Vẫn còn khoảng cách

Theo đánh giá của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), hiện nay khu vực châu Á-Thái Bình Dương tiếp tục đạt mức tăng lương cao hơn so với các khu vực khác trên toàn cầu. Mức tăng tiền lương trung bình thực tế ở Việt Nam đạt 13,67% giai đoạn từ 2011 đến 2013. Mức tăng này có một phần nguyên nhân do lương tối thiểu tăng đáng kể. Mặc dù đạt được chuyển biến chung tích cực, nhưng tiền lương ở Việt Nam hiện đang duy trì ở mức thấp hơn rất nhiều so với mức lương ở các nền kinh tế phát triển và thua kém ngay cả nhiều quốc gia láng giềng. Trong các quốc gia ASEAN, lương tháng trung bình trong năm 2012 của Việt Nam đạt mức 3,8 triệu đồng/tháng (tương ứng 181USD) chỉ cao hơn so với Lào(119USD), Campuchia (121USD) và Indonesia(174USD). Mức lương này chỉ bằng khoảng một nửa so với Thái Lan (357 USD), chưa bằng một phần ba của Malaysia (609 USD) và chỉ bằng khoảng một phần hai mươi của Singapore (3.547 USD/thnags).

Tiền lương thực tế khu vực doanh nghiệp Việt Nam được cải thiện, nhưng so với một số quốc gia phát triển vẫn còn thấp.  

Ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam nhận định, sự chênh lệch lớn về tiền lương giữa các quốc gia ASEAN, đã phản ánh sự khác biệt lớn trên nhiều phương diện, trong đó có năng suất lao động. Ông Gyorgy Sziraczki bình luận: “Với những quốc gia ứng dụng công nghệ mới, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, khuyến khích cải cách cơ cấu và cải thiện kỹ năng nguồn nhân lực, cũng là những quốc gia tạo ra nền tảng cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn và chuyển dịch sang những hoạt động mang lại giá trị gia tăng cao hơn”.

Tương lai nhiều hứa hẹn

Theo Điều tra Lao động Việc làm 2013, cho biết: Ngành đạt mức lương cao nhất là nhóm hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, có mức lương tháng trung bình đạt 7,23 triệu đồng. Các ngành tiếp sau gồm hoạt động chuyên môn, khoa học, công nghệ đạt mức 6,53 triệu đồng, hoạt động kinh doanh bất động sản là 6,4 triệu đồng. Đáng chú ý, hoạt động làm thuê các công việc trong các hộ gia đình có mức lương tháng thấp nhất 2,35 triệu đồng, tiếp đến là nhóm ngành nông, lâm, thủy sản có mức lương trung bình 2,63 triệu đồng. Tỷ lệ chênh lệch lương theo giới ở Việt Nam chỉ ở gần 10%  thấp so với thế giới. Tuy nhiên, khoảng cách này lại rất lớn trong nhóm ngành lương thấp gồm nông, lâm, thủy sản. Trong ngành này, phụ nữ hưởng lương ít hơn nam giới 32% (khoảng cách lớn nhất).Trong nhóm công nghiệp chế biến, chế tạo-ngành nghề đang nở rộ ở Việt Nam và tuyển dụng số lượng lao động nữ vượt trội so với nam, nữ giới vẫn chỉ hưởng mức lương tháng trung bình thấp hơn nam giới 17%. Ngược lại, trong hai ngành có mức lương cao nhất (hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm và hoạt động chuyên môn, khoa học, công nghệ), lao động nữ lại được trả lương cao hơn nam giới một chút (tương ứng 3,4% và 1,4%).

Mặc dù lao động làm công ăn lương hiện nay chỉ chiếm 34,8% trên tổng số lao động có việc làm tại Việt Nam, thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình trên 50% của thế giới, nhưng tỷ lệ này được dự kiến sẽ gia tăng nhanh trong các thập kỷ tới. Ông Sziraczki cho biết: “Với vai trò ngày càng quan trọng của tiền lương, các thể chế và chính sách xác định tiền lương đủ mạnh, trong đó tiền lương tối thiểu và thương lượng tập thể là hai thành tố bổ sung cho nhau là điều kiện tiên quyết để tối đa hóa lợi ích từ hội nhập kinh tế khu vực và kinh tế toàn cầu. Cũng như đảm bảo rằng những lợi ích này sẽ được chuyển thành mức tiền lương cao hơn cùng điều kiện làm việc tốt hơn”.    

Văn Lý