Thực phẩm bẩn vẫn bủa vây bữa cơm của người Việt

Tràn lan thực phẩm bẩn

Phát biểu tại hội thảo “Hành động để người dân được sử dụng nông sản thực phẩm an toàn” vừa diễn ra tại Hà Nội, đại tá Phan Mạnh Thông (C49, Bộ Công an) cho biết, tại các vùng biên giới phía Bắc nhiều loại thực phẩm không đạt an toàn vệ sinh thực phẩm như gà thải loại, thủy hải sản nhập qua biên giới giá tầm 70.000 đồng, về Hà Nội giá đội lên thành 300.000 đồng, dư lượng kháng sinh rất cao nhưng nhiều người tham rẻ vẫn mua. Vì giá chênh lệch nhau nên có người dùng cả xe Toyota Camry dùng để chở gà thải về Hà Nội. 

Còn theo ông Nguyễn Tiến Đạt, Trưởng phòng Kiểm soát chất lượng hàng hóa (Cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương), thời gian qua, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội phát hiện 6 tấn ngó sen, me chua đã quá hạn sử dụng, 4 tấn ruốc gà không rõ nguồn gốc, gần 5 tấn thực phẩm đông lạnh đang trong giai đoạn bốc mùi hôi thối, trên 10 tấn dược liệu các loại do nước ngoài sản xuất không có nhãn hàng hóa, 5 tấn mỡ bẩn, 550 kg phụ gia, gia vị không rõ nguồn gốc. Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh phát hiện 2 tấn thịt lợn bốc mùi hôi thối, 3 tấn thịt trâu tẩm ướp hóa chất để giả thịt bò; Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa phát hiện 1,3 tấn mứt dừa hết hạn sử dụng; Chi cục Quản lý thị trường Hưng Yên phát hiện 4,2 tấn thịt lợn gồm lợn ốm, lợn chết không có giấy tờ kiểm dịch vệ sinh an toàn thực phẩm của các cơ quan chức năng; Chi cục Quản lý thị trường Quảng Ninh phát hiện 2,5 tấn nội tạng động vật đã bị bốc mùi hôi thối...

Cơ quan chức năng kiểm tra, phát hiện lô thực phẩm bẩn.

Theo kết quả giám sát trên diện rộng trong 6 tháng đầu năm 2016, tỷ lệ mẫu thịt lợn phát hiện chất cấm salbutamol là 0,42%; mẫu rau chứa tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng chiếm 3,98%; mẫu thịt chứa hóa chất, kháng sinh vượt ngưỡng chiếm 1,3%, mẫu thủy sản các loại chứa hóa chất, kháng sinh, chất cấm vượt ngưỡng chiếm 5,3%.

Trước thực trạng thực phẩm bẩn bủa vây bữa ăn người Việt, đại tá Phan Mạnh Thông đề xuất Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương cần phải rà soát lại văn bản quy định đối với các vấn đề quản lý hóa chất, an toàn thực phẩm... và Bộ Công an tiếp tục phối hợp chặt chẽ để thời gian tới làm tốt công tác phòng ngừa đấu tranh các hành vi liên quan tới an toàn thực phẩm và sản xuất nông nghiệp.

Khó kiểm soát

Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hội siêu thị Hà Nội cho rằng, việc chống thực phẩm bẩn là chủ đề nóng hàng chục năm nay, đặc biệt là việc xây dựng chuỗi cung ứng hàng hóa từ trang trại đến bàn ăn.  Các biện pháp chỉ mới tập trung giải quyết phần ngọn chứ không giải quyết tận gốc. Trong quá trình nuôi lợn, không kiểm soát quá trình chăn nuôi mà đến lúc giết mổ, bán thịt thì mới kiểm tra, công tác kiểm tra thì chỉ là kiểm lấy lệ. Ở biên giới thì có nhiều cửa khẩu, lối mòn, tạo cơ hội cho thực phẩm nhập lậu tuồn vào trong nước. Hệ thống phân phối lỏng lẻo nhưng không có biện pháp xử lý. Tuy nhiên, ở Việt Nam nền sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, năng suất thấp, giá cả cao, chất lượng không được kiểm soát thì rất khó khâu tiêu dùng được an toàn. Còn hàng hóa nhập khẩu chủ yếu kiểm soát ở bán lẻ còn biên giới ít được kiểm soát hoặc thực hiện lỏng lẻo.

Tình hình của sản xuất và hệ thống phân phối cho thấy, để cho nông dân có nông sản thực phẩm an toàn phải bắt đầu từ sản xuất là gốc và tiếp theo là hệ thống phân phối quốc gia. Vì thế cần có những cơ chế chính sách mạnh để khuyến khích sản xuất, phân phối thực phẩm sạch, tạm thời miễn giảm thuế phí kinh doanh theo chuẩn VietGap, Globalgap. Xử lý nghiêm minh cơ sở vi phạm. Doanh nghiệp cần tự giác nhận thức, làm ăn tử tế có lương tâm. Còn đối với người tiêu dùng cần sử dụng thực phẩm an toàn, ủng hộ những đơn vị làm ăn nghiêm túc. Ông Phú cho rằng: “Trên thị trường phải vừa xây vừa chống trong vấn đề an toàn thực phẩm. Chống những kẻ làm ăn bất chính, xử lý nghiêm. Nhiều trường hợp vi phạm khiến dân ai oán, ví dụ điển hình như Hợp tác xã Rau Ba Chữ đưa rau bẩn vào siêu thị, đáng lẽ như các nước khác là bỏ tù nhưng đây xử lý nhẹ nhàng”.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, thời gian qua, người sản xuất muốn có sản phẩm có thu nhập nên không chú ý đến chất lượng hàng hoá và không ít người tiêu dùng cũng không quan tâm đến các tiêu chuẩn an toàn. Thậm chí, hợp tác xã có chứng nhận VietGAP nhưng không ai mua và điều đó tạo điều kiện cho sản phẩm không an toàn được tiêu thụ vì thế cần nâng cao nhận thức của người sản xuất và người tiêu dùng. Nội dung chính phải đẩy nhanh trong thời gian tới là liên kết theo chuỗi giá trị từ cung ứng tới khâu tiêu thụ để đảm bảo hàng hoá chất lượng, nâng cao chất lượng khả năng cạnh tranh của hàng hoá không chỉ trong nước và quốc tế. Bộ sẽ hướng tới hình thành hệ thống chợ đầu mối nông sản an toàn và dẫn tới siêu thị. Việc hình thành hệ thống các điểm bán nông sản an toàn trên cả nước sẽ hạn chế lượng nông sản mất an toàn.