Thực hiện cam kết của Việt Nam trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới

Nền tảng cho sự vận hành của thị trường lao động, tiến tới xây dựng quan hệ lao động hiện đại ở Việt Nam

Trình bày Tờ trình về việc gia nhập Công ước 98 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung cho biết, Công ước 98 về Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể là một trong tám công ước quan trọng của ILO. Công ước đã được Hội nghị tòan thể của ILO thông qua ngày 1/7/1949 và tính đến tháng 1/2019, đã có 165 trên tổng số 187 quốc gia thành viên của ILO tham gia công ước này. Trong bối cảnh Việt Nam đang tăng cường hội nhập kinh tế- quốc tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, việc gia nhập Công ước số 98 là rất có ý nghĩa trên tất cả các mặt chính trị, pháp lý và kinh tế- xã hội.

Thuyết minh về việc gia nhập Công ước số 98, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, theo Công ước số 98, có 3 yếu tố đóng vai trò đặc biệt quan trọng để thương lượng tập thể được tiến hành một cách thực chất và hiệu quả trên thực tế, bao gồm:  người lao động và cán bộ công đoàn phải được bảo vệ trước các hành vi của người sử dụng lao động phân biệt đối xử về việc làm; tổ chức của người lao động không bị can thiệp bởi người sử dụng lao động;  Nhà nước phải có những biện pháp về luật pháp và thiết chế để thúc đẩy cho thương lượng tập thể. Đây cũng chính là 3 nội dung cơ bản của Công ước số 98.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung thuyết minh về việc gia nhập Công ước số 98

Về vấn đề sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các quy định pháp luật lao động liên quan, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, về cơ bản, các quy định của pháp luật Việt Nam tương thích với các quy định của Công ước số 98. Kết quả rà soát cho thấy, có 3 văn bản liên quan trực tiếp đến Công ước số 98 là Bộ luật Lao động 2012, Nghị định 05/2015/NĐ-CP ngày 12/01/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động và Nghị định 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động. Đây là 3 văn bản có những quy định cụ thể cần được sửa đổi, bổ sung nếu Việt Nam gia nhập và thực thi các tiêu chuẩn của Công ước số 98

”Những nội dung cần sửa đổi, bổ sung được chia thành 2 nhóm và đều đã được đưa vào dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) và các Nghị định hướng dẫn Bộ luật sẽ được sửa đổi, bổ sung sau khi Bộ luật Lao động (sửa đổi) được Quốc hội thông qua” Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin.

“Việc gia nhập và triển khai thực hiện Công ước số 98 sẽ tạo ra cơ sở pháp lý cho người lao động và người sử dụng lao động thiết lập các tiêu chuẩn lao động khác trong quan hệ lao động. Đây chính là nền tảng cho sự vận hành của thị trường lao động tại Việt Nam phù hợp với quy luật khách quan của kinh tế thị trường, giúp cho sự phát triển đi theo đúng hướng tiến tới xây dựng quan hệ lao động hiện đại ở Việt Nam. Việc gia nhập Công ước 98 khẳng định Việt Nam tôn trọng các tiêu chuẩn lao động quốc tế cơ bản. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh của Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới”- Tư lệnh ngành LĐ-TB&XH nhấn mạnh.

Thống nhất trình Quốc hội xem xét, thông qua việc gia nhập Công ước số 98

Trình bày báo cáo Thẩm tra sơ bộ việc gia nhập Công ước số 98, Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, đa số ý kiến đại biểu nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98 và cho rằng việc gia nhập Công ước số 98 phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong hội nhập quốc tế về lao động, xã hội , khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong quá trình thực thi các cam kết liên quan đến lao động trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)  và thực hiện nghĩa vụ của Việt Nam với trách nhiệm là quốc gia thành viên ILO, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Tất cả các Bộ, ngành được Chính phủ lấy ý kiến đều nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 98.

Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Nguyễn Văn Giàu trình bày báo cáo thẩm tra về việc Gia nhập công ước số 98

Căn cứ Tờ trình của Chủ tịch nước, báo cáo thuyết minh của Chính phủ, ý kiến thảo luận tại cuộc họp thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Đối ngoại kiến nghị:

Đối với Ủy ban Thường vụ Quốc hội: thống nhất trình Quốc hội việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế “về áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể”tại kỳ họp thứ 7 khai mạc vào ngày 20/5/2019 tới đây. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan Quốc hội thực hiện thẩm tra dự án Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung,đảm bảo tính tương thích, phù hợp các nội dung Công ước số 98 và đảm bảo trình thông qua Quốc hội và có hiệu lực đồng bộ với Công ước số 98.

Đối với Chính phủ: chỉ đạo các cơ quan chủ trì tham mưu trình Công ước tiếp thu các ý kiến phiên họp thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Đối ngoại và phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về việc gia nhập Công ước số 98.

Kết luận phiên họp Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh,  việc gia nhập Công ước số  98 là một nội dung rất quan trọng trong đổi mới chính trị của Việt Nam, thể hiện sự thận trọng của Việt Nam khi chúng ta tham gia các điều ước quốc tế.

 “Các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều tán thành và nhất trí với tờ Trình của Chủ tịch nước và bản thuyết minh của Chính phủ về sự cần thiết gia nhập Công ước 98. Thẩm quyền quyết định việc này là của Quốc hội nên các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều nhất trí trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn. Công ước 98 không có quy định nào trái với Hiến pháp năm 2013 và các điều quy định tại Công ước đều phù hợp và đảm bảo có thể được luật hóa theo pháp luật của Việt Nam”, bà Tòng Thị Phóng nói.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, để nghiên cứu những nội dung liên quan đến việc luật hóa Công ước số 98 liên quan đến các dự án Luật như: Luật Lao động, Luật công đoàn, đồng thời rà soát các Luật có liên quan khác và các Nghị định của Chính phủ, đảm bảo bản thuyết minh của Chính phủ chặt chẽ và thuyết phục khi đưa ra trình Quốc hội. Đề nghị Ủy ban đối ngoại sau phiên họp này chủ trì thẩm tra chính thức nội dung này để trình Quốc hội.

“Các nội dung thẩm tra phải bảo đảm nêu rõ sự cần thiết phê chuẩn, nêu rõ việc tuân thủ các trình tự, các thủ tục đề xuất phê chuẩn gia nhập Công ước số 98 và phải khẳng định được tính hợp hiến, hợp pháp của Tờ trình của Chủ tịch nước và bản thuyết minh của Chính phủ cũng như khả năng áp dụng trong thực tiễn của Công ước liên quan đến các chính sách, pháp luật của Việt Nam, đảm bảo chủ quyền và lợi ích quốc gia của Việt Nam. Ngoài ra phối hợp với các cơ quan của Quốc hội trong quá trình chỉ đạo và thảo luận làm sao đảm bảo sự thống nhất cao khi đưa ra biểu quyết,  thể hiện sự cam kết chính trị của Việt Nam đối với các tổ chức quốc tế.”, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.