Thúc đẩy kinh tế HTX phát triển

Mới có 40% số HTX hoạt động hiệu quả

Theo ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, đến nay cả nước có 18.016 HTX,  trong đó có 10.052 HTX nông nghiệp, 1.424 HTX thương mại dịch vụ, hơn 3.000 HTX xây dựng, công nghiệp, 965 HTX vận tải, 1.137 Quỹ tín dụng nhân dân, 332 HTX môi trường. Bên cạnh đó, cả nước cũng có gần 150.000 tổ hợp tác với 1,95 triệu thành viên, hoạt động ở tất cả các lĩnh vực, ngành nghề, vùng miền, nhiều nhất ở khu vực Nam bộ. Một số HTX thương mại, vận tải, công nghiệp... có hiệu suất kinh doanh cao, nhiều điển hình có thương hiệu như Liên hiệp HTX Saigon Co.op có doanh thu hàng tỉ USD/năm, giải quyết việc làm cho 17.000 lao động trên 36 tỉnh, thành phố.

HTX thương mại Sài Gòn (Saigon Co.op) với một loạt siêu thị liên kết tiêu thụ sản phẩm nông lâm, thủy sản là mô hình hoạt động có hiệu quả cao.

Đánh giá chung, hiện mới có khoảng 40% số HTX hoạt động hiệu quả, 40% đạt mức thu nhập trung bình, 20% yếu kém. Khối HTX nông nghiệp chiếm đa số với 6,7 triệu hộ gia đình, cá nhân đang phải đẩy mạnh đổi mới về phương thức hoạt động, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thực hiện liên kết với doanh nghiệp. Như vậy, tuy đạt được những kết quả quan trọng, nhưng hoạt động của khối kinh tế tập thể (KTTT) chưa tương ứng với tiềm năng, lợi thế và so với mục tiêu yêu cầu. Nhận thức về phát triển KTTT của nhiều cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu chưa đầy đủ, chưa thống nhất, chưa thấy hết vai trò quan trọng của khu vực KTTT trong phát triển kinh tế-xã hội. Năng lực của các tổ chức KTTT còn yếu, công tác quản lý còn hạn chế, bộ máy phân tán, kém hiệu quả. Đặc biệt, việc thực hiện Luật Hợp tác xã với yêu cầu chuyển đổi, đăng ký lại các HTX theo luật định còn chưa đạt yêu cầu, bình quân cả nước còn 45%, cá biệt có địa phương còn hơn 60% HTX chưa chuyển đổi, trong khi thời hạn thực hiện quy định này chỉ còn đến 30/6/2016.

Xây dựng HTX kiểu mới liên vùng, liên tỉnh

Tại cuộc họp, ý kiến từ Liên minh HTX Việt Nam và các bộ, ngành đề cập tới một số vấn đề cần tháo gỡ cơ chế chính sách, như việc ban hành Nghị định về HTX nông nghiệp, sửa đổi, bổ sung một số chính sách khuyến khích phát triển HTX gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, hải sản; đề án thí điểm hoàn thiện và nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Trong bối cảnh đất nước ta hội nhập sâu kinh tế thế giới và khu vực, yêu cầu thực tế của khu vực kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX hiện nay là thách thức lớn đối với vai trò của Liên minh HTX các cấp. Mô hình tổ chức và vai trò, vị trí của hệ thống Liên minh HTX cần phải xác định rõ trong tình hình mới để phù hợp với chức năng nhiệm vụ hiện nay. Do vậy, Liên minh HTX đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan hỗ trợ xây dựng 200 mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị hàng hóa quy mô lớn theo từng tỉnh, vùng, liên tỉnh. Trong năm 2016, mỗi tỉnh sẽ có 3 - 4 mô hình HTX theo hướng này. “Hỗ trợ xây dựng 100 HTX tiêu thụ sản phẩm nông lâm nghiệp. Theo tính toán, mỗi HTX cần 5 tỷ đồng để xây dựng hệ thống cửa hàng, quảng bá sản phẩm, đại lý phân phối, tiêu thụ sản phẩm cho HTX theo từng khu vực, vùng, miền gắn với hình thành logistic khu vực vùng, miền và cả nước…” - ông Võ Kim Cự đề xuất.

Về định hướng thúc đẩy hoạt động của khối KTTT, mà nòng cốt là các HTX, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng: Cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về việc phát triển KTTT là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Tìm và nhân rộng mô hình hiệu quả cho các thành viên, xã viên bảo đảm HTX là tổ chức KTTT, đồng sở hữu, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, do các thành viên tự nguyện thành lập nhằm tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, đáp ứng nhu cầu chung của các thành viên, trên cơ sở bình đẳng, dân chủ và cùng có lợi.

 “Cần có những giải pháp cụ thể, tiếp tục thúc đẩy đưa KTTT thực sự là thành phần kinh tế quan trọng, góp phần trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Liên minh HTX Việt Nam cần làm việc với các bộ, ngành liên quan để rà soát, có kế hoạch triển khai thí điểm các mô hình này...” - Phó Thủ tướng lưu ý.